اصفهان: استفاده از ابریشم طبیعی در ساخت داربست‌های مهندسی بافت

پژوهشگران دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان، با استفاده از نوعی ابریشم طبیعی موفق به ساخت داربست‌های نانوکامپوزیتی شدند. این داربست‌ها زیست سازگار و زیست تخریب پذیر بوده و در آزمایش‌های صورت گرفته هیچ گونه سمیت سلولی از خود نشان نداده‌اند.

فیبروین ابریشم، یک پلیمر طبیعی است که توسط حشرات مختلفی تولید می‌شود. این ماده به دلیل خواص مکانیکی و سازگاری مناسب خود، به عنوان ماده‌ای زیستی در ساخت داربست‌های مهندسی بافت قابل استفاده است. همچنین می‌توان از آن در ساخت پوست مصنوعی و یا سایر مواد دارویی استفاده کرد.
دکتر عباس تیموری، لزوم استفاده از داربست‌های نانوکامپوزیتی را بدین شرح بیان کرد: «این داربست‌ها به منظور ترمیم مؤثر و سریع در منطقه‌ی آسیب دیده استفاده می‌شوند. در واقع داربست‌ها به همراه بذر سلول‌های مناسب موجود در خود، رشد بافت جدید را افزایش می‌دهد.»
در این طرح داربست نانوکامپوزیتی فیبروین ابریشم/کیتوسان/آلومینا به روش خشک کردن انجمادی تهیه شده است. ساختار داربست تهیه شده همگن بوده و حفراتی با اندازه‌ی ۱۴۸-۱۳۵ میکرون دارد.
تیموری در ادامه افزود: «به دلیل حضور نانوذرات سرامیکی آلومینا در سنتز این داربست نانوکامپوزیتی، اندازه‌ی تخلخل‌ها کاهش می‌یابند. از طرفی با افزودن سرامیک آلومینا به زمینه‌ی پلیمری، در کنار خواص زیست سازگاری مطلوب، خواص مکانیکی آن نیز افزایش یافته است. لذا داربست نانوکامپوزیتی پیشنهادی، از نظر مقدار و توزیع تخلخل‌ها به منظور رشد سلول‌های فیبروبلاست لثه‌ای مناسب است.»
به گفته‌ی این محقق، در این طرح، استحکام مکانیکی، میزان تخریب پذیری، جذب آب و توانایی زیست فعالی معدنی داربست نانوکامپوزیتی تهیه شده توسط آزمون‌های مختلفی نظیر آزمون MTT و تخلخل سنجی جابه جایی مایع بررسی شده است. طبق نتایج، برهم کنش بین فاز آلی و معدنی باعث افزایش خواص مکانیکی و جذب آب داربست فیبروین ابریشم/کیتوسان/ آلومینا شده است. همچنین در محیط آزمایشگاهی نشانی از سمیت سلولی در داربست تهیه شده یافت نشده است.
این تحقیقات از همکاری دکتر عباس تیموری- عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان، راحله ابراهیمی- دانشجوی کارشناس ارشد این دانشگاه، دکتر رحمت الله عمادی و دکتر علیرضا نجفی- اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان حاصل شده است. نتایج این کار در مجله‌ی RSC Advances (جلد ۵، شماره ۳۵، سال ۲۰۱۵، صفحات ۲۷۵۵۸ تا ۲۷۵۷۰) به چاپ رسیده است.