درمان HIV و ابولا با استفاده از «نقاط کوانتومی شیرین»!

یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه لیدز انگلستان برای اولین بار نشان دادند که ویروس‌های HIV و ابولا چگونه به سلول‌ها اتصال می‌یابند و عفونت را سرایت می‌دهند. آنها روشی برای از بین بردن این ویروس‌ها با نقاط کوانتومی ارائه کردند.

به گزارش سایت فناوری های همگرا نتایج پروژه‌ای که در مجله Angewandte Chemie چاپ شده است، یک راه جدید برای مقابله با ویروس‌هایی ایدز و ایبولا پیشنهاد می‌دهد: بجای تخریب پاتوژن‌ها، از اتصال پاتوژن‌ها به سلول‌ها از طریق تزریق یک عامل مسدود کننده (بلاک)، جلوگیری کنیم.
دکتر یوآن‌گو استاد زیست‌شناسی مولکولی دانشگاه لیدز و نویسنده اول مقاله می‌گوید:« تا کنون، چگونگی اتصال این ویروس‌ها به سلول‌ها برای شیمیدان‌ها ناشناخته بود. ما می‌دانستیم که ویروس‌ها با سلول‌های سالم حمله می‌کنند، اما چگونگی اتصال آنها با یکدیگر ناشناخته بود.»
در این مطالعه محققان از کریستال‌های نانومقیاس (نقاط کوانتومی) که شکل ویروس‌ها را تقلید می‌کنند، استفاده کردند. این نقاط کوانتومی چگونگی اتصال ویروس‌ها به سلول‌ها را مشخص ساختند. نقاط کوانتومی کریستال‌های فلورسنتی هستند که رنگ نور نشرشده وابسته به اندازه کریستال است. نقاط کوانتومی همچنین به‌عنوان یک نوع حسگر فلورسنت جدید برای تصویربرداری زیست‌مولکولی و سلولی کاربردهای بسیاری پیدا کرده‌اند و باعث شده است تا از آنها در مطالعه چگونگی گسترش ویروس‌ها در بدن استفاده شود. با استفاده از فلورسنت نقاط کوانتومی، محققان قادر به روشن ساختن اتصالات فیزیکی آنها با سلول‌ها خواهند بود و به این طریق قادر به کشف چگونگی اتصال ویروس‌ها خواهند بود. برای اینکه نقاط کوانتومی به سلول‌ها اتصال یابند، در ابتدا باید با شکر پوشش داده شوند.
تورنبول یکی دیگر از محققان و نویسنده مقاله می‌گوید:« ما معمولاً می‌شنویم که شکر چقدر برای سلامتی ما مضر است، اما انواع بسیار زیادی از شکرها وجود دارند که یک نقش اساسی در بدن انسان بازی می‌کنند. در حقیقت همه سلول‌های ما با شکر پوشانیده شده‌اند و آنها با دیگر سلول‌ها از طریق اتصالات پروتئینی که بین این شکرها انجام می‌گیرد، برهمکنش می‌کنند. دلیل اینکه ما دارای گروه‌های خونی متفاوتی هستیم این است که انواع مختلفی از شکرها، گلبول‌های قرمز ما را می‌پوشانند.»
ویروس‌ها نیز از طریق واکنش‌های بین پروتئین‌ها و شکرها به سلول‌های سالم اتصال می‌یابند. این برهمکنش‌ها به‌خودی خود ضعیف هستند اما توسط تشکیل تماس‌های چندگانه تقویت می‌شوند. تورنبول می‌گوید:« ما می‌خواهیم بدانیم که چه فاکتورهایی این پروسه اتصال را کنترل می‌کند و در نهایت بازدارنده‌هایی طراحی کنیم که این اتصالات ویروسی را هدف‌ قرار دهند.»
این مطالعه روش‌های مختلفی را آشکار ساخت که در آنها دو شکر سطحی سلول که قبلاً غیرقابل تمیز بودند (یعنی DC-SIGN و DC-SIGNR) به شکرهای سطحی ویروس HIV و ابولا اتصال پروتئینی برقرار می‌کنند و از این طریق آنها گسترش می‌یابند.
دجیان‌ژو یکی دیگر از اعضای گروه تحقیقاتی می‌گوید:« این پروتئین‌ها مشابه دوقلوهایی با شخصیت‌های متفاوت هستند. ساختار فیزیکی آنها تقریباً یکسان است اما قابلیت آنها برای انتقال ویروس‌های مختلف کاملاً متفاوت است و دلیل آن همچنان ناشناخته است.»
محققان بیان می‌کنند که مطالعات آنها یک راه برای تمایز بین این پروتئین‌ها آشکار ساخته است. آنها متوجه شده‌اند که چگونگی اتصال آنها به شکرهای سطح ویروس کاملاً متفاوت است. این دو پروتئین برای تقویت اتصال چهار پیوند برقرار می‌کنند اما جهت‌گیری این اتصالات متفاوت است.