چگونه نانوذرات و نانوالیاف عمر آثار هنری را افزایش می‌دهند

ترکیب دو راهبرد مختلف فناوری‌ نانو می‌تواند راهکاری برای حفظ آثار هنری و نقاشی‌های موزه‌ها باشد. استفاده از نانوالیاف و نانوذرات روی سطح نقاشی‌ها موجب افزایش دوام آن‌ها می‌شود.

یافته‌های اخیر محققان نشان می‌دهد که فناوری‌ نانو ممکن است بتواند راهکاری برای محافظت از نقاشی‌ها ارائه کند. تاریخ و فرهنگ بسیاری از کشورها در دل أثار هنری نهفته است که این آثار در طول زمان و بر اثر فعل و انفعالات شیمیایی در معرض زوال هستند. با گذشت زمان، الیاف سلولز دچار  زوال ساختاری شده و چهره‌ی نقاشی‌ها کم رنگ و چروکیده می‌شود.

روش‌های رایج برای متوقف کردن این روند نیازمند چسب‌کاری سطحی و اعمال لایه‌هایی روی نقاشی است که این کار دقت بسیاری را می‌طلبد. مشکل دیگر این روش‌ها آن است که برگشت‌پذیر نیستند و اگر اشکالی به‌وجود بیاید نمی‌توان تغییرات اعمال شده را باز گرداند.

محققان سوئدی دانشگاه صنعتی چالمرز به رهبری  کریستف کلمن روش جایگزینی ارائه کردند که در آن دو راهبرد مختلف فناوری‌ نانو با هم ترکیب شده‌است. در این روش از نانوالیاف سلولز برای تقویت سطح نقاشی‌ها استفاده می‌شود. همچنین نانوذرات سیلیکای فرآوری شده با پلی‌الکترولیت‌ها نیز برای تقویت سطح نقاشی‌ها به آن‌ها افزوده شده‌است.

افزودن این دو در یک مرحله موجب می‌شود تا مقدار دستکاری نقاشی به‌دست انسان به حداقل برسد. کلمن و همکارانش از میکروسکوپ الکترونی و فلورسانس اشعه‌ی ایکس برای کنترل نتیجه‌ کار استفاده کردند. آن‌ها نشان دادند که نانوالیاف سلولز روی سطح نقاشی فیلم تشکیل می‌دهند که این موضوع موجب افزایش استحکام ساختاری نقاشی شده و در عین حال انعطاف‌پذیری آن را تغییر نمی‌دهد. نانوذرات نیز در عمق کار نفوذ کرده و موجب افزایش استحکام الیاف زیر نقاشی می‌شود.

با استفاده از این راهبرد، وزن نقاشی تنها ۵ درصد افزایش می‌یابد. این فناوری در مراحل اولیه‌ی توسعه بوده و دانشمندان  قصد دارند تا آن را جایگزین روش‌های رایج کنند.

نتایج این پروژه در قالب مقاله‌ای در نشریه Applied Nano Materials منتشر شده‌است.