تحلیل مدل‌های همکاری‌‌های فناورانه در مجمع اقتصاد فناوری نانو

معرفی و ارایه عملکرد «سامانه یکپارچه مدیریت تبادل فناوری» و «بررسی مدل‌های همکاری‌های فناورانه در دنیا»، از محور‌های مورد بحث در روز دوم چهارمین مجمع اقتصاد فناوری نانو بود.

برنامه دومین روز چهارمین مجمع اقتصاد فناوری نانو با سخنرانی دکتر اسدی‌فرد، مدیر کارگروه صنعت و بازار ستاد توسعه فناوری نانو آغاز شد. وی در این سخنرانی به معرفی «سامانه یکپارچه مدیریت تبادل فناوری» پرداخت.

مدیر کارگروه صنعت و بازار ستاد توسعه فناوری نانو گفت: «موتور نوآوری در کشورهای مختلف بایکدیگر متفاوت‌اند، دربسیاری از کشورها مانند آلمان موسسات تحقیقات، در برخی مانند ژاپن شرکت‌ها و در دسته‌ای دیگر مانند امریکا ترکیبی از شرکت‌ها و مراکز تحقیقاتی بخش عمده نوآوری را انجام می‌دهند، اما در ایران به طور کلی برای این مسئله جوابی وجود ندارد.»

وی افزود: «در سال‌های اخیر و با حمایت‌هایی که از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌شود و البته رشد کمی و کیفی دانشگاه‌ها، اساتید و دانشجویان ترغیب به راه‌اندازی استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان شده‌اند، می‌توان برای این موضوع مسیری جهت فروش فناوری شرکت‌های کوچک و دانش‌بنیان به شرکت‌های بزرگ و صنعتی را ایجاد کرد تا این شرکت‌ها نیز در زنجیره تامین شرکت‌های صنعتی و ایجاد اقتصاد پویا قرار بگیرند.»

دکتر اسدی‌فرد خاطر نشان کرد: «داشتن زیرساخت‌های تولید، قدرت سرمایه‌گذاری بالا، شناخت بازار و دسترسی به کانال‌های بازار از مهم‌ترین ویژگی‌های شرکت‌های بزرگ صنعتی است، همچنین بسیاری از شرکت‌های صنعتی در ایران جهت حفظ رقابت‌پذیری نیازمند به نوآوری‌اند ولی این شرکت‌ها در پایش و کسب فناوری‌های نوظهور ضعیف هستند و به نتایج پژوهش‌های دانشگاهی اعتمادی  ندارند.»

مدیر کارگروه صنعت‌و‌بازار ستاد نانو اظهار داشت: «تجربه نشان داده که همواره در کشور، انتقال دستاوردهای فناورانه به صنعت با مشکلاتی روبرو بوده است، آگاهی نداشتن فناوران از نیاز واقعی صنعت و نبود حمایت‏‌های مالی، فنی و حقوقی از تبادل فناوری ازجمله این موارد هستند، در سایر کشورها جهت رفع این مشکلات راهکارهای مختلفی اجرا شده که یکی از موارد موفق ایجاد کارگزاران تبادل فناوری بوده است.»

به گفته وی، کارگزاران در حقیقت واسطه‌هایی هستند که توانایی معرفی هدفمند فناوری‌های جدید به بازارهای موجود را دارند و مهم‌ترین ویژگی این افراد، سابقه خوب و آشنایی آن‌ها با صنایع است.

دکتر اسدی‌فرد در خصوص راه‌اندازی سامانه یکپارچه مدیریت تبادل فناوری در ستاد نانو گفت: «با توجه به تجربیات گذشته ستاد توسعه فناوری نانو در این خصوص و همچنین بررسی موارد موفق در سایر کشورها، سامانه یکپارچه مدیریت تبادل فناوری، باهدف انتقال فناوری از شرکت‏‌های کوچک و متوسط به شرکت‏‌های بزرگ صنعتی از سال ۱۳۹۳ طراحی و راه‏‌اندازی شده است.»

وی افزود: «این سامانه با ایجاد زیرساخت اطلاعاتی یکپارچه و طراحی رویه کاری استاندارد، فضای لازم را برای فعالیت کارگزاران و برقراری ارتباط میان عرضه‌کنندگان و متقاضیان فناوری فراهم می‌آورد، عرضه‌کنندگان و متقاضیان به ترتیب داشته‌های فناورانه و تقاضاهای خود را در سامانه تبادل ثبت می‌کنند و کارگزاران تبادل فناوری با بررسی موارد عرضه و تقاضا و شناسایی موارد مناسب، فرآیند تبادل فناوری را پیش می برند.»

به گفته مدیر کارگروه صنعت‌و‌بازار ستاد توسعه فناوری نانو، مهم‌ترین وظایف کارگزاران در بخش عرضه فناوری شامل مواردی از قبیل؛ تعامل و شبکه‌سازی با فناوران، اطلاع‌رسانی به فناوران در مورد نیازهای صنعت، ارزیابی اولیه فناوری‌ها و انتخاب فناوری‌های مناسب برای رسوخ در صنعت، ذکر محدودیت‌ها و شرایط حقوقی یا فنی برای همکاری با هر فناور، ثبت فناوری‌های مناسب در سامانه، کمک به عرضه کنندگان فناوری (شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها،مراکز پژهشی و غیره) و تکمیل مستندات اثبات فناوری است.

وی گزارشی از عملکرد این سامانه در سال ۱۳۹۴ ارائه نمود و افزود: «در سال گذشته درمجموع ۲۵ پروژه عارضه‌یابی شرکت‌های بزرگ، جمع آوری ۳۱۲ تقاضای اولیه و غربالگری، ایجاد ۲۵ کارگزار و حضور در ۴۳ نمایشگاه و نشست تخصصی برای صنایع از سوی شبکه یکپارچه تبادل فناوری انجام گرفته است.»

دکتر اسدی‌فرد پس از ارائه خود ویدیویی از سخنرانی دکتر مهرگانی مدیر موسسه NINESIGMA که برای این مجمع ارسال کرده‌ را برای حاضران به نمایش گذاشت.

دکتر مهرگانی در خصوص نوآوری باز گفت: «نوآوری باز یعنی بتوانید با دنیای تجاری و اقتصادی پیرامونتان ارتباط برقرار کنید، البته این یک نگاه کلی است و مدل‌ها و ساز‌و‌کارهای مختلفی وجود دارد که باید تلاش کنید و آنها را شناسایی کنید، نوآوری باز تاکید می‌کند که نوآوری برای افراد خاص، موضوعات خاص و محل‌های خاص نیست، بلکه نوآوری را می‌توان در همه افراد در همه محل‌ها و همه موضوعات جستجو نمود.»

در این بخش همچنین  دکتر امیر عباس‌زاده، مدیرعامل شرکت مشاوره اویلیفینا در فرانسه، با توجه به بیش از ۱۰ سال تجربه عضویت و هدایت تیم‌های بین‌المللی در حوزه ارزیابی، سرمایه‌گذاری و گسترش کسب‌و‌کارهای فناورانه بین‌المللی در پنج قاره جهان، تجربه موارد موفق و ناموفق همکاری‌های فناورانه شرکت‌ها در دنیا را ارائه و با مثال‌های عملیاتی و واقعی از تجارب شخصی خود در این تعاملات بین‌المللی، عوامل کلیدی موفقیت یا شکست این همکاری‌ها را تحلیل نمود.

دکتر عباس‌زاده در خصوص مدل کسب‌و‌کار استارتاپ‌ها خاطر نشان کرد: «استارتاپ‌ها برای موفقیت در همکاری‌های فناورانه باید مدل کسب‌و‌کارشان را به خوبی تدوین کنند، من به عنوان مشاور از استارتاپ‌هایی که برای مشاوره مراجعه می‌کنند می‌خواهم که مدل کسب‌و‌کارشان را تعیین کنند و بازار و سرمایه مورد نظرشان را تعیین وسپس بر این موارد کار می‌کنیم تا در نهایت راهی برای این همکاری‌ها پیدا شود.»

گفتنی است، چهارمین دوره مجمع اقتصاد فناوری نانو، در روزهای ۵ و ۶ مرداد ماه با محوریت نوآوری باز و انتقال دستاوردهای فناورانه از شرکت‌های کوچک به صنایع بزرگ، در مرکز همایش‌های بین‌المللی پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد.