«گزارش عملکرد ۲۰ ساله ترویج فناوری نانو در جمهوری اسلامی ایران» منتشر شد. این گزارش، در ۴ فصل و ۲۴۶ صفحه به تشریح اقدامات صورت گرفته در راستای ترویج فناوری نانو توسط ستاد ویژه توسعه فناوری نانو از ابتدای شکلگیری اولین اقدامات ترویجی فناوری نانو (در سال ۱۳۸۰) تا پایان سال ۱۳۹۹ میپردازد.
انتشار گزارش عملکرد ۲۰ ساله ترویج فناوری نانو در جمهوری اسلامی ایران
در فصل اول این گزارش، به آموزش و ترویج دانشآموزی فناوری نانو در قالب «نهادسازی در حوزه فعالیتهای دانشآموزی»، «توسعه رقابتهای دانشآموزی»، «ارتقای شبکه آزمایشگاههای دانشآموزی توانا»، «ساماندهی و توسعه محصولات آموزشی»، «حمایت از رویدادهای ترویجی دانشآموزی» و «توسعه رسانههای دانشآموزی فناوری نانو» پرداخته شده است. بر این اساس تا پایان سال ۱۳۹۹، جمعاً ۱۹۹۷۰۵ دانشآموز در ۱۰ دوره المپیاد و ۱۱ دوره جشنواره دانشآموزی علوم و فناوری نانو شرکت کرده و با مفاهیم و کاربردهای این فناوری از طریق شرکت در این رقابتها آشنا شدهاند. همچنین ستاد نانو در قالب شبکه آزمایشگاهی توانا توانسته است تا پایان سال ۱۳۹۹ با تجهیز ۸۹ آزمایشگاه در تمام استانهای کشور و نصب ۶۲۵ دستگاه مرتبط با فناوری نانو در آنها، زمینه بازدید و آموزش ۱۱۹۰۸۴ دانشآموز و ۱۷۷۹ دبیر را به صورت حضوری و ۵۴۷۲۴ دانشآموز را به صورت مجازی فراهم نماید. فعالیت شبکه توانا به داخل کشور محدود نبوده و در ۹ کشور دنیا رویدادهایی را برگزار نموده است. به طور کلی ستاد نانو با حمایت از ۵۸۰۱ رویداد ترویجی در حوزه دانشآموزی، زمینهساز آموزش نزدیک به ۵۴ هزار نفر از دانشآموزان و دبیران در زمینه فناوری نانو بوده است.
در فصل دوم این گزارش، به آموزش و ترویج دانشجویی فناوری نانو در قالب «نهادسازی در حوزه فعالیتهای دانشجویی»، «گسترش شبکه نهادهای ترویجی»، «توسعه رقابتهای دانشجویی»، «توسعه رسانههای دانشجویی» و «ارتقای فرهنگ کارآفرینی و ترویج توسعه فناوری نانو در سطح دانشگاهها» پرداخته شده است. بر این اساس تا پایان سال ۱۳۹۹ حدود ۳۷ هزار دانشجو از طریق شرکت در رقابتهای مختلف دانشجویی -که مسابقه ملی فناوری نانو مهمترین آنها بوده است- با مفاهیم و کاربردهای فناوری نانو آشنا شدهاند. «نانواستارتاپ» نیز رقابت دانشجویی دیگری است که با رویکرد توسعه فناوری نانو به توانمندسازی کسبوکارهای نوپا در این حوزه پرداخته و توانسته است بیش از ۲۲۰ دانشجوی مسلط به دانش پایهای در زمینه فناوری نانو را به خود جذب کند. گفتنی است که حمایت از نهادهای ترویجی دانشجویی در تمامی فعالیتهای ستاد نانو در حوزه دانشجویی نقش محوری داشته است؛ از میان ۱۵۵۶ نهاد ثبتشده در شبکه نهادهای ترویجی، ۵۵۲ نهاد دانشجویی حضور دارند که ۱۲۹ نهاد آنها در سال ۱۳۹۹ فعال بودهاند. ستاد نانو با حمایت از برگزاری رویدادهای مختلف آموزشی و توانمندسازی، به توسعه این شبکه کمک کرده است. به طور کلی تا پایان سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۶۰۰ رویداد ترویجی دانشجویی مورد حمایت ستاد نانو قرار گرفته است که در نتیجه آن، بیش از ۱۲۷ هزار دانشجو با فناوری نانو و کاربردهای آن آشنا شدهاند. لازم به ذکر است که پایگاه اینترنتی آموزش فناوری نانو با داشتن بیش از ۴۹ هزار کاربر، ارائه بیش از ۸۲۰ مقاله و برگزاری بیش از ۱۳۵ سمینار و دوره آموزشی و ۳۴۰ هزار آزمون تا پایان سال ۱۳۹۹، از بسترهای مهم آموزش فناوری نانو بوده است که عمده مخاطبین آن را دانشجویان تشکیل دادهاند. این پایگاه اینترنتی تا پایان سال ۱۳۹۹ بیش از ۳۳ میلیون بازدیدکننده داشته است.
در فصل سوم این گزارش، به ترویج صنعتی فناوری نانو در قالب «نهادسازی در حوزه ترویج صنعتی فناوری نانو»، «برگزاری رویدادهای آشنایی صنایع با کاربردهای فناوری نانو»، «ترویج فناوری نانو در شهرکهای صنعتی» و «توسعه رسانههای صنعتی فناوری نانو» پرداخته شده است. بر این اساس، ستاد نانو تا پایان سال ۱۳۹۹ با برگزاری ۲۰ دوره صنعتی فناوری نانو، حمایت از برگزاری ۳۴۲ سمینار آشنایی صنایع با کاربردهای فناوری نانو، برگزاری ۶۶ رویداد صنعتی استانی، برگزاری بیش از ۱۸۰ جلسه با شرکتها و سازمانهای مختلف و حضور در بیش از ۷۵ نمایشگاه صنعتی در حوزههای متنوع، به معرفی کاربردهای فناوری نانو در صنعت و توانمندیهای ایران و جهان در این حوزه به جامعه صنعتی، مدیریتی و علمی کشور پرداخته است. محدودیتهای ناشی از شیوع بیماری کرونا موجب شد برخی از این فعالیتها در سال ۱۳۹۹ به صورت مجازی انجام شوند؛ بهعنوان مثال میتوان به برگزاری بیش از ۶۰ برنامه تحت عنوان «تریبون نانو و صنعت»، ۲۰ گفتگوی زنده صنعتی و ۱۱ تور صنعتی در فضای مجازی با حضور فناوران و فعالان صنعتی در حوزه نانو، اشاره نمود. حضور در ۴۲ شهرک صنعتی تا پایان سال ۱۳۹۹ در استانهای مختلف کشور و برگزاری رویدادهای مختلف ترویجی در آنها از دیگر اقدامات ستاد نانو جهت ترویج صنعتی فناوری نانو بوده است. ستاد نانو در کنار برگزاری رویدادهای ترویج صنعتی، با انتشار ۲۱۸ گزارش صنعتی در حوزههای متنوع، انتشار کتابهای مرجع معرفی محصولات و تجهیزات فناوری نانو ساخت ایران، انتشار ۱۹ درختواره کاربردهای فناوری نانو، حمایت مالی از انتشار ۳۶۳۱۲ صفحه از نشریات صنعتی فعال در حوزه فناوری نانو و ارائه بیش از ۵۸۰ بسته محتوایی به آنها و همچنین تهیه و انتشار تصاویر متنوع و باکیفیت از محصولات صنعتی در حوزه فناوری نانو و مستندها و مجموعه کلیپهای متنوع، به توسعه رسانههای صنعتی فناوری نانو کمک شایانی کرده است.
در فصل چهارم و آخرین فصل از این گزارش، به توسعه گفتمان فناوری نانو در رسانهها در قالب «تولید و انتشار محتوا در رسانههای ستاد ویژه توسعه فناوری نانو»، «تولید و انتشار محتوا مرتبط با فناوری نانو در رسانههای عمومی»، «توانافزایی کارشناسان رسانهها در حوزه فناوری نانو» و «رصد، مستندسازی و ارزیابی مروجان رسانهای فناوری نانو» و «الگوسازی از افراد و نهادهای مؤثر و موفق در توسعه فناوری نانو» پرداخته شده است. بر این اساس، ستاد نانو به منظور معرفی فناوری نانو، تاریخچه توسعه آن در کشور و معرفی محصولات و تجهیزات مرتبط با آن به عموم مخاطبان، در کنار استفاده از قابلیتهای آموزشی و انتقال مفاهیم در نرمافزارهای رایانهای، فیلمها و کلیپهای مختلفی را به فراخور نیاز در سالهای مختلف تولید و منتشر کرده است. همچنین، تا پایان سال ۱۳۹۹ بیش از ۲۷۰ شماره از فصلنامه فناوری نانو با هدف ایجاد بستر لازم برای ایجاد جریان فناوری نانو در کشور منتشر شده است. پایگاه اینترنتی ستاد نانو نیز با داشتن بیش از ۴۱۶ هزار کاربر، ۲۲۴۵۶ خبر، ۱۹۷۰ مقاله و حدود ۱۲ هزار تصویر و فیلم مرتبط با فناوری نانو تا پایان سال ۱۳۹۹، به مرجع جامعی برای پاسخگویی به نیازهای مرتبط با فناوری نانو تبدیل شده است. گفتنی است با حمایتهای ستاد نانو از رسانههای عمومی تا پایان سال ۱۳۹۹ حدود ۴۶ هزار دقیقه برنامه و خبر تلویزیونی و بیش از ۳۵ هزار دقیقه برنامه و خبر رادیویی با همکاری و صدا سیما، حدود ۴۴ هزار خبر در خبرگزاریهای رسمی کشور و بیش از ۷۸۰۰ خبر و مطلب در روزنامهها به اطلاعرسانی رویدادهای فناوری نانو و معرفی توانمندیهای کشور در ارتباط با فناوری نانو اختصاص یافته است.