سیلوستر بونت و همکارانش به دنبال فناوری شیمیدرمانی هستند که به بدن آسیب نمیرساند، در حالی که به طور موثر با سلولهای سرطانی مبارزه میکند. بونت به همراه زوکوان ژو مولکولهایی ساختند که پس از تزریق به جریان خون، خود به خود تغییر شکل یافته و تبدیل به نانوذراتی میشوند که قابلیت تجمع در تومور را دارند. پس از تابش هدفمند با نور مرئی، این نانوذرات به طور کامل به تومور حمله میکنند. این فناوری در حال حاضر در چندین بیمارستان به صورت آزمایشی استفاده میشود.
استفاده آزمایشی از فناوری شیمیدرمانی که به بدن آسیب نمیرساند
سیلوستر بونت توضیح میدهد: «داروهای ضد سرطان مرسوم اغلب به اندازه کافی بین سلولهای خوب و بد تمایز قائل نمیشوند. آنها هر دو را میکشند.»
محققان راهحلی برای این مشکل ارائه کرده اند؛ آنها نانوذراتی ساختند که تومور را هدف قرار میدهند و تنها تحت تاثیر نور مرئی فعال میشوند. این فتوتراپی ضد سرطان به پزشکان اجازه میدهد تا قسمت خاصی از بدن را بدون آسیب رساندن به بقیه بخشها درمان کنند. نتایج این تحقیق در Nature Chemistry منتشر شده است.
تا پیش از این، شیمیدانان مجبور بودند ابتدا داروهای شیمی درمانی را به نانوذرات در آزمایشگاه متصل کنند. سپس پزشکان آنها را با تزریق در جریان خون بیمار وارد میکردند. ترکیب با نانوذرات به شیمی درمانی کمک کرد تا تومور را پیدا کند. اثر داروی جدیدی که محققان این پروژه ساختهاند کمی متفاوت است. ژو میگوید: «کار آزمایشگاهی دیگر ضروری نیست. شما میتوانید مولکولها را مستقیماً تجویز کنید. نانوذرات به محض ورود به خون، خود به خود تشکیل میشوند.»
ژو میگوید که این فناوری چندین مزیت دارد. اول، در زمان کار و آمادهسازی بسیار صرفه جویی میکند. علاوه بر این، ایمنتر و مؤثرتر است. ساختن نانوذرات در آزمایشگاه پیچیده است. همیشه ترکیبی از ذرات با اندازههای مختلف و در نتیجه خواص متفاوت ایجاد میکند. تعیین دقیق ترکیب مخلوط دشوار است. بنابراین شما هرگز ۱۰۰ درصد مطمئن نیستید که این ذرات چگونه در بدن شما رفتار خواهند کرد. در مورد یک مولکول، این موضوع سادهتر است: وقتی مولکولها را میسازید، تجزیه و تحلیل شیمیایی به شما امکان میدهد تعیین کنید که آیا خالص هستند یا خیر. اگر این مولکولها را به خون تزریق کنید، نانوذرات بهدستآمده همه واقعاً مشابه هستند. این به این دلیل است که بدن آن مولکولها را به یک شکل پردازش میکند.
در سال ۲۰۲۰، ژو همچنین یک داروی سرطان با خواص خودآرایی تولید کرد. ژو میگوید: «با این حال، این مولکول جدید یک قدم جلوتر است. با اتصال نه یک، بلکه دو اتم کربن به فلز، دارو اکنون به جای نور آبی، زیر نور سبز فعال میشود.»
نور سبز اجازه نفوذ بهتر به بافت بدن را می دهد و بنابراین برای درمان در موش بسیار مفیدتر است. بونت میگوید: «ده درصد از داروی تجویز شده به تومور میرسد. از هر ۱۰۰ مولکولی که ما تجویز میکنیم، ده مولکول به مقصد میرسند. برای بسیاری از نانوداروها، این درصد بسیار کمتر است. یک مطالعه چند سال پیش نشان داد که میانگین تنها ۰٫۷ درصد است.»