محققان استرالیایی نشان دادند که چگونه میتوان داروی شیمیدرمانی را به صورت هدفمند به سلول سرطانی رساند، بدون این که سلولهای سالم آسیب ببینند.
لیپوزوم داروی شیمیدرمانی را به سلولهای تومور میرساند
شیمیدرمانی اصلیترین راه درمان لوسمی، شایعترین سرطان خون در کودکان است. با این حال، در حالی که شیمی درمانی میتواند برای انواع خاصی از لوسمیها بسیار مؤثر باشد، برای برخی از انواع دیگر، معروف به لوسمیهای “پرخطر” مؤثر نیست. درمان لوسمیهای پرخطر به طور کلی شامل دوزهای زیادی از داروهای سمی است که بدن را دچار مشکل کرده و بر سلولهای سرطانی و سلولهای سالم به طور یکسان تأثیر میگذارد. این موضوع اغلب منجر به عوارض جانبی شدید و همچنین مشکلات مادامالعمر میشود.
پروفسور ماریا کاوالاریس، رئیس مرکز سرطان کودکان استرالیا میگوید: «پیدا کردن راهی برای عملکرد بیشتر داروها بر روی سلولهای سرطانی، کلید بهبود موفقیت در درمان سرطان است. با هدف قرار دادن سلولهای لوسمی به طور خاص، میتوانیم درمان را مؤثرتر کنیم و همچنین این روش درمانی را برای استفاده در کودکان بسیار ایمنتر نماییم.»
در تحقیقات تازه منتشر شده، دانشمندان موسسه سرطان کودکان از فرمولاسیون ویژه داروی سرطان، دوکسوروبیسین (کالیکس) استفاده کردند که در آن این دارو در ذرات ریز به نام لیپوزومها محصور میشود. به این فرمولاسیون، آنها “آنتیبادیهای دوگانه اختصاصی” اضافه کردند. این آنتیبادی که قادر به شناخت و اتصال به دارو در یک انتها و سلولهای سرطانی در انتهای دیگر هستند، به طور موثری به عنوان یک پل بین این دو عمل میکنند. این ماده که به عنوان “سیستم تحویل دارویی هدفمند” شناخته میشود، دارو را به سایت هدف میرساند، سایت هدف در این حالت سلولهای لوسمی است، جایی که این دارو میتواند کار خود را انجام دهد و سلولها را از بین ببرد.
دکتر ارنست مول، همکار تحقیقاتی در موسسه سرطان کودکان توضیح داد: «آنچه در مورد این رویکرد جدید مفید است، انعطافپذیری آن است. ما میتوانیم از این سیستم برای هدف قرار دادن هرگونه لوسمی، از جمله زیرگروههای پرخطر که هر سال کودکان استرالیایی را میکشد، استفاده کنیم.»
نشان داده شده است که این رویکرد نه تنها در سلولهای لوسمی رشد یافته در آزمایشگاه، بلکه در مدلهای زنده این بیماری نیز به خوبی کار میکند. در این مدلها، سیستم تحویل داروی هدفمند نه تنها برای کاهش میزان لوسمی مفید بوده، بلکه به طور قابل توجهی برای زنده ماندن را تا چهار برابر افزایش داده است.