دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با اتصال نانوذرات آهن به داروی ضد قارچ آمفوتریسین ب و تعیین فعالیت ضد قارچی آن‌ها، گامی در مسیر طراحی و ساخت عوامل ضدقارچ جدید برداشتند.
ترکیب نانوذرات فلزی با دارو‌های ضدقارچ، روش درمان جایگزین عفونت‌های قارچی
«سنتز و تعیین خصوصیات نانو پارتیکل‌های آهن متصل شده به داروی ضد قارچ آمفوتریسین ب و تعیین فعالیت ضد قارچی آن‌ها» عنوان طرحی است که زهرا زارع شهرآبادی با مدرک دکتری تخصصی در رشته قارچ‌شناسی پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدرک کارشناسی ارشد رشته قارچ‌شناسی از دانشگاه علوم پزشکی شیراز در قالب پسادکتری به انجام رسانده است.
این استاد یار دانشگاه علوم پزشکی شیراز، از دانشگاه علوم پزشکی شیراز مدرک کاردانی و کارشناسی خود را در رشته علوم آزمایشگاهی پزشکی کسب کرده است.
وی در خصوص این طرح توضیح داد: «سنتز و تعیین خصوصیات نانو پارتیکل‌های آهن متصل شده به داروی ضد قارچ آمفوتریسین ب و تعیین فعالیت ضد قارچی آن‌ها بر روی قارچ‌های جنس آسپرژیلوس و کاندیدا و سویه‌های مخمری مقاوم به دارو‌های ضد قارچ» عنوان کامل طرح پسا دکتری من است. به دلیل آنکه در سال‌های اخیر میزان بروز و شیوع عفونت‌های مهاجم قارچی افزایش چشمگیری داشته است، نقص ایمنی، استفاده از کاتتر‌های داخل وریدی، پیوند عضو، دیالیز، جراحی، استفاده از دارو‌های سیتوتوکسیک و مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک‌ها از جمله فاکتور‌هایی است که موجب افزایش بروز عفونت‌های قارچی مهاجم می‌شود.
این پژوهشگر در ادامه افزود: در میان بیماری‌های مهاجم قارچی کاندیدیازیس به عنوان یکی از بیماری‌های مهم و چهارمین عامل شایع عفونت‌های خونی بیمارستانی با میزان مرگ و میر ۳۹ درصد است که بالاترین میزان مرگ و میر مرتبط با هر علت عفونت خونی بیمارستان را شامل می‌شود.
وی اضافه کرد: در حال حاضر درمان عفونت‌های کاندیدایی، استفاده از عوامل ضد قارچی موضعی همانند نیستاتین، و کلوتریمازول یا عوامل ضد قارچی سیستمیک نظیر فلوکونازول، کتوکونازول، ایتراکونازول و آمفوتریسینB است اما، استفاده از این دارو‌ها می‌تواند موجب عوارض‌های جانبی و مقاومت دارویی و درنهایت حتی عدم پاسخ دهی به درمان نیز شود. همچنین، بستری شدن طولانی مدت بیماران و استفاده از وسایلی نظیر کاتتر‌های ادراری و داخل عروقی از دیگر عوامل افزایش الگوی مقاومت دارویی در بیمارستان است.
زارع شهرآبادی در ادامه گفت: امروزه، به دنبال افزایش سویه‌های مقاوم به دارو‌های ضد قارچ، گزارش‌های زیادی مبنی بر شیوع گسترده قارچ‌ها در بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها وجود دارد. همچنین، افزایش مقاومت میکروارگانیسم‌ها به دارو‌های ضد قارچی مرسوم به تقویت مطالعات طراحی شده جهت کشف درمان‌های جدید برای عفونت‌های قارچی منجر شده است. لذا استفاده از نانوذرات اکسید فلزی جهت مقابله با عفونت‌های قارچی به عنوان یک روش جایگزین و یا در کنار دارو‌های ضد قارج‌ها می‌تواند مؤثرتر باشد.
وی توضیح داد: به همین دلیل، در این تحقیق ما به دنبال این بودیم تا برای کاهش این مقاومت دارویی رو به افزایش، از ترکیب نانو ذرات فلزی و دارو‌های ضد قارچ استفاده کنیم. از طرف دیگر با توجه به اینکه برخی از قارچ‌های مهاجم در بدن میزبان ایجاد توده می‌کنند، دارو‌رسانی هوشمند با میدان مغناطیسی به محل عفونت می‌تواند در درمان توده‌های قارچی مقاوم مؤثرتر باشد.
وی درپایان خاطر نشان کرد: سنتز کمپلکس نانوذرات آهن- داروی ضد قارچ با خاصیت مغناطیسی به دارو‌رسانی هدفمند و انتقال دارو به محل عفونت با حداکثر غلظت، کمک می‌کند و در کاهش مقاومت دارویی با افزایش غلظت دارو مؤثر است. همچنین تاکنون، مطالعه مشابهی در این خصوص وجود ندارد و این تحقیق می‌تواند به پیشرفت در زمینه درمان عفونت‌های قارچی و بیمارستانی مؤثر باشد.
