در حال حاضر سنتز ژن در کشور ما یک فناوری راهبردی محسوب می‌شود که در تکمیل زنجیره فناوری‌های مورد استفاده در صنعت بیوتکنولوژی کشور، نقش کلیدی خواهد داشت. بدین منظور ستاد توسعه زیست‌فناوری به‌عنوان متولی توسعه فناوری‌های زیستی در کشور در نظر دارد جهت توسعه فناوری‌های راهبردی زیستی در ایران، چالش فناورانه سنتز ژن در کشور را اجرا نماید. بدین منظور از صاحبان ایده، محققان، فناوران و شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور کشور دعوت می‌نماید تا طرحهای خود را با توجه به شرح نیازمندی و الزامات مطرح شده از طریق سایت innoten.ir ارسال نمایند.
چالش فناورانه سنتز ژن از پرایمر
زیست‌فناوری با چشم‌اندازی که به سرعت در حال تحول است عصر جدیدی را در حوزه زیست مهندسی آغاز کرده که یکی از نقاط کلیدی آن، فناوری سنتز ژن است. مهارت متصل‌کردن تک‌به‌تک نوکلئوتیدها برای تولید پلی‌نوکلئوتید‌ها، این امکان را در اختیار پژوهشگران و صنعتگران قرار می‌دهد که اندازه و ترکیب رشته‌های DNA را کنترل کنند.
در حالی که شرکت‌ها و موسسات پیشرو در حوزه زیست‌فناوری در دنیا در حال توسعه سریع فناوری‌ها و ابزارهای زیست‌مهندسی هستند، عدم توسعه این حلقه اولِ زیست‌فناوری در کشور ما، ضمن ادامه عقب‌ماندگی کشور در این صنعت راهبردی و استمرار وابستگی کشور در این حوزه، موجب می‌شود جزئیات و سمت‌وسوی تمامی پژوهش‌های جاری صنعت و دانشگاه در کشور، در اختیار کشورهای دارای این فناوری‌ها قرار گیرد. همه این موارد، سنتز DNA را به یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های زیست‌فناوری نوین و بالاخص زیست‌مهندسی تبدیل ساخته است.
علاقه‌مندان برای شرکت در این مسابقه، پس از مراجعه به منابعِ به‌روز دنیا و انتخاب بهترین روش تولید قطعات پلی‌نوکلئوتیدی، می‌توانند آنالیز نتایج خود را به‌همراه مستندات کامل جهت انجام داوری، در اختیار این ستاد قرار دهند.
طرحهای دریافتی برای این‌که وارد رقابت شود باید شرایط زیر را داشته باشد:
- تعریف مسئله (تحلیل میزان نیاز کشور و اهمیت طرح) و راهکار طرح پیشنهادی کاملا روشن و کارا باشد.
- روشهای ارائه شده برای سنتز ژن مبتنی بر اصول علمی و فنی و قابل اثبات باشد.
- ارائه یک پیشنهاده فنی مناسب که حاکی از اشراف و تسلط مجری باشد.
- کیفیت تیم فناور به لحاظ توانمندی و اِشراف فنی اعضای تیم بالا باشد.
- زیرساخت و امکانات لازم برای اجرای طرح و یا برنامه مجری برای تامین زیرساخت وجود داشته باشد.
- مزیت طرح پیشنهادی نسبت به سایر روشهای سنتز ژن مشخص باشد.
- قابل بهره‌برداری توسط سایر پژوهشگران و فناوران باشد.
سطح‌بندی کیفی عملکرد شرکت‌کنندگان در این مسابقه پس از آنکه مستندات سنتز ژن را ارائه کردند، بر اساس جدول زیر صورت خواهد گرفت (جدول ۱).
| جدول ۱- سطح‌بندی کیفی عملکرد | ||
| نرخ جهش | تحویل پرایمر(الیگو) تا تحویل ژن کلون شده مورد تایید | سطح موفقیت |
| ۱ در هزار | ۱۰ روز | A |
| ۱ در هزار | ۲۰ روز | B |
| ۱ در پانصد | ۲۰ روز | C |
| ۱ در پانصد | ۳۰ روز | D |
نکته: استفاده از روشهای تصحیح خطا برای حصول دقت کافی بسیار کمک‌کننده است.
در مرحله اول مسابقه، ستاد توسعه زیست‌فناوری، پیشنهاده‌های دریافتی را ظرف ۱۰ روز بررسی کرده و طرحهای برتر (تا۴ تیم) را جهت دریافت پژوهانه (گرنت پژوهشی) تا سقف ۳ میلیارد ریال، تعیین می‌کند. این گرنت همراه با پیشرفت پروژه در دو مرحله: ۵۰ درصد پس از تایید طرح در ارزیابی و ۵۰ درصد پس از تایید پیشرفت متناسب طرح؛ پرداخت می‌گردد.
طرح‌هایی که مرحله اول مسابقه را با موفقیت سپری کرده و پژوهانه خود را دریافت نموده‌اند. ۴ ماه فرصت دارند تا موضوع مسابقه را به اجرا درآورند. در طول این ۴ ماه، ستاد زیست‌فناوری با بازوهای ارزیابی و نظارتی خود، روند اجرای مسابقه را زیر نظر داشته و شرکت‌کنندگان را درصورت نیاز، راهبری می‌کند. در طول این ۴ ماه، شرکت‌کنندگان لازم است نتایج خود را به همراه مستندات، به این ستاد ارائه نمایند.
پس از چهار ماه، به شرکت‌کنندگان، توالی یک ژنِ دیگر ارائه خواهد شد. تیم‌های شرکت‌کننده در طول یک ماه باقیمانده از مسابقه، باید با سنتز این ژن جدید از پسِ چالشِ پایانی این مسابقه برآیند. در نهایت، براساس سطح‌بندی کیفی ژنِ سنتزشده، جوایزی از ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان، به شرکت‌کنندگان تعلق می‌گیرد.
در ادامه، ستاد توسعه زیست فناوری برای بهینه سازی فرایند سنتز ژن تا رسیدن به سطح قابل قبول برای ارائه خدمت به پژوهشگران، از ۲ مجری برتر به‌منظور تجاری‌سازی حمایت خواهد کرد. شرکت‌کنندگان موظفند روش‌هایی را که در تمامی مراحل مسابقه «از طراحی تا سنتز» به‌کار گرفته‌اند (SOP)، با جزئیات کامل، در اختیار ستاد قرار دهند. حق بهره‌برداری از دانش‌فنی کسب شده در این مسابقه، به‌صورت مساوی در اختیار شرکت‌کنندگان و ستاد توسعه زیست‌فناوری قرار خواهد گرفت.
