دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۲، نشست معرفی برنامه نوآوری و پژوهش اروپا با حضور تنی چند از اساتید دانشگاههای کشور، در محل ستاد توسعه فناورینانو و میکرو برگزار شد. در این نشست حسن پویپوی، مدیر گروه استاندارد و ایمنی ستاد توسعه فناوری نانو به معرفی فرصتهای همکاری با اروپا در تحقیق و نوآوری پرداخت و امیر قدیری و داود قرایلو به ارائه تجربیات همکاری خود در پروژههای اتحادیه اروپا پرداختند.
نشست معرفی برنامه نوآوری و پژوهش اروپا برگزار شد
در این نشست که اساتیدی از دانشگاههای تهران، تربیت مدرس، علوم پزشکی تهران، زنجان، شهید بهشتی، پژوهشگاه مواد و انرژی و نمایندگانی از چند شرکت خصوصی حضور داشتند، دکتر قدیری، عضو هیئت مدیره انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران که در یکی از پروژههای پیشین برنامه Horizon اروپا همکاری داشت، به بررسی ساختار برنامه حمایت اتحادیه اروپا از پژوهش «Horizon Europe» پرداخت و از ساز وکارهای همکاری با این برنامه سخن گفت. قدیری که در قالب انجمن مدیریت فناوری و نوآوری ایران، تجربه یک همکاری دو ساله را با یکی از برنامههای هورایزن دارد، درباره چگونگی وارد شدن به این پروژه و ملزومات کار در برنامههای پژوهشی اروپا صحبت کرد. تاریخچه همکاریهای بینالمللی اروپا طی۴ دهه گذشته و ارائه جزئیاتی از برنامههای چارچوبی اروپا (FP)، بودجهبندی این برنامههای پژوهشی و شاخصهای ورود به این پروژهها، از جمله مطالب دکتر قدیری بود.
وی در ادامه برنامه سالهای ۲۰۱۴-۲۰۲۰ اتحادیه اروپا و ۲۰۲۰-۲۰۲۷ این منطقه را از منظر بودجه و جزئیات پروژهها مورد بررسی قرار داد. به گفته ایشان برنامه ۲۰۱۴-۲۰۲۰ اتحادیه با بودجه ۸۰ میلیارد یورویی یکی از عظیم ترین پروژههای تحقیقاتی در جهان است که این رقم برای برنامه ۲۰۲۰-۲۰۲۷ به رقم نجومی ۹۵٫۵ میلیارد یورو رسیده است که فرصتهای همکاری زیادی برای محققان ایران به منظور همکاری با این برنامهها وجود دارد.
حسن پویپوی در ادامه این نشست به ارائه جزئیاتی درباره پروژههای نانویی که در برنامه ۲۰۲۰-۲۰۲۷ هورایزن وجود دارد پرداخت. به گفته مهندس پویپوی، سازگاری آب و هوایی و سلامت از جمله محورهای مهم این پروژهها هستند. وی اعتبارسنجی و تایید صلاحیت مجری حقوقی، انتقال پول، انتقال کیتهای آزمایشگاهی و مواد شیمیایی مورد نیاز را از جمله چالشهایی میداند که در مسیر مشارکت در پروژه RiskGone ستاد نانو با آن مواجه بود.
RiskGone یکی از پروژههای اتحادیه اروپا است که ستاد توسعه فناورینانو نیز در آن مشارکت داشته و دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان بازوهای اجرایی ستاد در این پروژه حضور داشتند.
داود قرایلو، مدیرفنی آزمایشگاه میکروسکوپ الکترونی عبوری مرکز خدمات آزمایشگاه دانشگاه صنعتی شریف که در این پروژه مشارکت داشته، در این نشست به ارائه تجربیات خود پرداخت. وی که آزمونهای تعیین مشخصات نانوذرات را با دستگاه DLS انجام داده، از تجربه همکاری سه ساله خود در برنامههای H2020 اتحادیه اروپا سخن گفت. قرایلو درباره چگونگی انتخاب مواد آزمایشگاهی و هوشمندی در گزینش نمونهها در مراحل مختلف پروژه، جلسات ماهیانه اعضاء و اثرات این جلسات در پیشبرد کار و همچنین نقش کالیبراسیون در بهبود نتایج مطالبی را ارائه کرد. به گفته وی انباشت تجربه در آزمایشگاههای ایران به حدی است که بتوان از آن برای همکاریهای بینالملی نیز استفاده کرد. سطح بالای دانش در دانشگاههای داخل کشور امکان تعاملات بینالمللی با اروپا را فراهم میکند. ایشان درادامه به ارائه نتایج به دست آمده از این پروژه پرداخت و در پایان نیز فرصتها و چالشهایی که در برنامه RiskGone با آن مواجه بود را ارائه کرد. ایشان لیستی از مسائلی که میتواند به ارتقاء مقایسههای بینآزمایشگاهی در کشور کمک کند را براساس تجربیات حضور خود در این پروژه، ارائه کرد.
Risk-GONE یکی از پروژههای اتحادیه اروپا در حوزه ایمنی نانومواد است که با بودجهای ۵ میلیون دلاری از ژانویه سال ۲۰۱۹ آغاز شده است که جمهوری اسلامی ایران نیز در این پروژه مشارکت داشت. در این پروژه ۱۵ کشور اروپایی به همراه ایران و آمریکا بر روی تدوین دستورالعملهای مربوط به نانومواد همکاری مشترک دارد تا در نهایت استانداردهایی برای استفاده ایمن از نانومواد تدوین شود. با توجه به سابقه ایران در تدوین چهار استاندارد بینالمللی در حوزه فناورینانو، کنسرسیوم مربوط به پروژه Risk-GONE از ایران برای مشارکت در این پروژه دعوت به عمل آورده و ستاد توسعه فناورینانو به عنوان نماینده ایران در این پروژه شرکت کرد.
ایران در کارگروه ۴ و ۵ پروژه Risk-GONE مشارکت داشت. در برنامههای ۴ و ۵ به ترتیب مقایسههای بینآزمایشگاهی دستگاه تفرق نور پویا (DLS) و تستهای ایمنی انجام میشد که آزمایشگاه DLS مرکز خدمات آزمایشگاهی دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه علوم پزشکی تهران با ستاد توسعه فناورینانو برای انجام این پروژه همکاری داشتند. وجود زیرساختهای مناسب در این دو دانشگاه و همچنین سابقه همکاری در پروژههای مشابه با این دو مجموعه، از دلایل مهم انتخاب این دو دانشگاه برای مشارکت در این پروژه بود.