طرح پژوهشی «توسعه دانش فنی کاتالیست زئولیت HZSM۵ با ساختار‌های مختلف بدون استفاده از قالبگیر و با استفاده از مواد اولیه تجاری» توسط علی نخعی‌پور استاد دانشگاه فردوسی مشهد با هدف کمک به توسعه فناوری‌های مربوط به بخش پتروشیمی انجام شده است.
توسعه دانش فنی ساخت کاتالیست مبتنی بر زئولیت برای استفاده در پتروشیمی
نخعی‌پور با مدرک دکتری تخصصی شیمی از دانشگاه فردوسی مشهد درباره این طرح توضیح داد: بسیاری از فرآیند‌های پتروشیمی و پالایشی به کمک کاتالیزور‌ها انجام می‌شوند. استفاده از کاتالیزور‌ها باعث افزایش سرعت واکنش، افزایش بازدهی و کاهش مصرف انرژی می‌گردد و از این طریق باعث کاهش هزینه‌های تولید فرآیند‌های شیمیایی می‌شود. از جمله فرآیند‌های پتروسیمی و پالایشی که در آن‌ها از کاتالیزور‌ها استفاده می‌شود می‌توان به فرآیند تبدیل متانول به پروپیلن، فرآیند کراکینگ کاتالیزوری بستر سیال و فرآیند کراکینگ کاتالیزوری بستر سیال پسماند اشاره نمود.
وی افزود: زئولیت HZSM۵ یکی از کلیدی‌ترین کاتالیست‌های مورد استفاده در فرآیند‌های پتروشیمی و پالایش است. اگر چه ساختار کاتالیست برای هرکدام از این فرآیند‌ها متفاوت است اما نقطه کلیدی امکان ساخت کاتالیست با نسبت‌های سیلیس به آلومینای متفاوت است که باعث تغییر اسیدیته کاتالیست مورد استفاده در این فرآیند‌ها می‌شود.
این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: کاتالیست زئولیت HZSM۵ یکی از کلیدی‌ترین کاتالیست‌های مورد استفاده در فرآیند‌های پتروشیمی و پالایشی است که در فرایند‌های تبدیل متانول به پروپیلن، کراکینگ باقیمانده‌های نفتی و هیدروکراکینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی در پایان خاطر نشان کرد: آنچه که مشخص است میزان مصرف این کاتالیست در فرایند‌های FCC و RFCC کشور بسیار بالا بوده و توسعه دانش فنی آن جهت تجاری‌سازی این فرآیند‌ها بسیار مورد نیاز صنایع کشور است.
