سه دانشمند مسلمان از ترکیه، ایران و هند بهعنوان برگزیدگان جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۵ معرفی شدند. دستاوردهای آنان شامل تراشههای نانویی برای تشخیص سرطان، الگوریتمهای نوین پردازش داده و توسعه سلولهای خورشیدی پروسکایتی است. این نوآوریها نشان میدهد که نانوفناوری و پژوهشهای پیشرفته علمی چگونه میتوانند آینده سلامت، ارتباطات و انرژی را متحول کنند.
برگزیدگان جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۵ معرفی شدند؛ تراشهی نانویی جایزه گرفت
فناوری نانو بار دیگر در کانون توجه علمی جهان اسلام قرار گرفت. دبیرخانه جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۵ سه دانشمند برجسته مسلمان را بهعنوان برگزیدگان این دوره معرفی کرد؛ دانشمندانی که دستاوردهایشان در مرزهای نانو، زیستپزشکی، ارتباطات و انرژیهای نو، چشمانداز تازهای برای توسعه پایدار و ارتقای جایگاه علمی کشورهای اسلامی ترسیم میکند.
در ششمین دوره جایزه مصطفی(ص)، سه چهره برجسته از ترکیه، ایران و هند توانستند با نوآوریهای تأثیرگذار خود در حوزههای کلیدی علم و فناوری، توجه جامعه علمی بینالمللی را جلب کنند. این جایزه که بهعنوان یکی از معتبرترین جوایز علمی جهان اسلام شناخته میشود، امسال بیش از هر زمان دیگری بر اهمیت فناوریهای نانو و کاربردهای تحولآفرین آن تأکید داشت.
پروفسور مهمت تونر، دانشمند برجسته ترکتبار و استاد دانشگاه هاروارد، نخستین برگزیده این دوره بود. او با توسعه ابزارهای نانو و میکروفلوییدیک توانست روشهای نوینی برای جداسازی سلولهای نادر بهویژه سلولهای توموری در گردش (CTC) معرفی کند. این دستاورد نهتنها امکان تشخیص زودهنگام سرطان را فراهم میآورد، بلکه میتواند مسیر درمان شخصیسازیشده بیماران را نیز هموار سازد. طراحی تراشههای مبتنی بر فناوری نانو توسط تونر، نقطه عطفی در حوزه تشخیصهای زیستی و پزشکی نوین بهشمار میآید و بازتابی از نقش راهبردی نانوفناوری در ارتقای سلامت عمومی است.
دومین جایزه به پروفسور وهاب میررکنی، دانشمند ایرانی، تعلق گرفت. او با طرح «هش حساس به مجاورت مبتنی بر توزیعهای p-پایدار» در حوزه علوم و فناوری اطلاعات و ارتباطات، الگوریتمهای جستجو و پردازش داده را وارد مرحلهای تازه کرد. ایده او بر استفاده از توابع هش برای کاهش ابعاد دادهها و تسریع بازیابی اطلاعات استوار بود. ترکیب این روش با مدلهای پایدار ریاضیاتی، توانایی پردازش میلیونها داده را با دقت و سرعت بالا ممکن ساخت. این نوآوری، زیربنای توسعه نسل جدید موتورهای جستجو و سیستمهای دادهکاوی است و جایگاه ایران را در عرصه علوم رایانه و فناوریهای پیشرفته تقویت کرده است.
سومین برگزیده، پروفسور محمد خواجه نذیرالدین از هند است که با پژوهشهای پیشگامانه خود در زمینه «سلولهای خورشیدی پروسکایتی» توانست سهمی بزرگ در آینده انرژیهای تجدیدپذیر ایفا کند. فناوری پروسکایت که تنها طی یک دهه اخیر رشد چشمگیری داشته، ظرفیت بالایی برای تولید برق ارزان و پاک دارد. خواجه نذیرالدین با توسعه روشهای نوین رسوبدهی و طراحی پوششهای حفاظتی برای سلولهای خورشیدی، موانع کلیدی تجاریسازی این فناوری را رفع کرد. نوآوریهای او راه را برای تأمین انرژی پایدار، کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و گسترش عدالت انرژی در جهان هموار ساخته است.
جایزه مصطفی(ص) بار دیگر نشان داد که دانشمندان مسلمان میتوانند با تکیه بر نوآوریهای فناورانه، بهویژه در عرصه فناوری نانو، نقشی حیاتی در حل مسائل کلیدی بشریت ایفا کنند. از تشخیص بیماریهای صعبالعلاج گرفته تا مدیریت دادههای عظیم و تأمین انرژی پاک، برگزیدگان امسال تصویری روشن از آیندهای ارائه دادند که علم در خدمت جامعه انسانی قرار دارد.
