ایران در سالهای اخیر با تمرکز بر پژوهش، فناوری و سیاستگذاری هوشمند، توانسته جایگاه برجستهای در زمینه استانداردسازی فناوری نانو کسب کند. کشور با تقویت زیرساختهای علمی و حضور مؤثر در مجامع بینالمللی، به یکی از بازیگران اصلی تدوین استانداردهای نانو در سطح جهانی تبدیل شده است. تا پایان سال ۱۴۰۳، ایران مسئول تدوین ۱۲ استاندارد بینالمللی در کمیته فناوری نانو سازمان بینالمللی استانداردسازی بوده و ۱۸۲ استاندارد ملی در حوزههای مختلف نانو تدوین کرده است. این عملکرد، ایران را پس از چین و بریتانیا در رتبه سوم جهانی از نظر استانداردهای ملی و پس از ایالات متحده، کره جنوبی و ژاپن در جایگاه چهارم جهانی استانداردهای بینالمللی قرار میدهد. دستیابی به این موفقیتها نهتنها جایگاه کشور در حوزه ایمنی و کیفیت محصولات نانو را ارتقا داده، بلکه راه را برای توسعه صادرات و گسترش همکاریهای بینالمللی در صنعت نانو هموار کرده است.
ایران، پیشگام در تدوین استانداردهای ملی و بینالمللی فناوری نانو
به گزارش مقاله منتشرشده در ژورنال Nanoscale and Advanced Materials (NSAM)، تا پایان سال ۱۴۰۳، ایران مسئول تدوین ۱۲ استاندارد بینالمللی منتشرشده در کمیته فناوری نانو سازمان بینالمللی استانداردسازی (ISO/TC ۲۲۹) بوده است؛ رقمی که معادل حدود ۱۰ درصد از کل استانداردهای بینالمللی فناوری نانو در جهان بهشمار میرود. همچنین در زمینه تدوین استانداردهای ملی نیز ایران عملکرد درخشانی داشته و تاکنون ۱۸۲ استاندارد ملی در حوزههای مختلف فناوری نانو تدوین کرده است.
بر اساس آمارهای موجود، ایران از نظر تعداد استانداردهای ملی فناوری نانو پس از چین و بریتانیا، در رتبه سوم جهانی قرار دارد. همچنین در تدوین استانداردهای بینالمللی نیز پس از ایالات متحده، کره جنوبی و ژاپن، چهارمین کشور فعال جهان شناخته میشود.
دستاوردهای کلیدی ایران در حوزه استانداردسازی و ایمنی نانو شامل موارد زیر است:
- تدوین استانداردهای ملی و بینالمللی در حوزه نانو
- مشارکت فعال بدر سازمانهای بینالمللی استانداردسازی و ایمنی
- تأسیس کمیته فنی متناظر با ISO/TC ۲۲۹
- ایجاد کمیته ملی استاندارد فناوری نانو
- تشکیل شبکه ایمنی فناوری نانو
- کمک به ایجاد زیرساختها و سازو کار لازم برای مجوزدهی محصولات نانو در سازمانهای تنظیمگر
این مقاله با تحلیل نقش ایران در توسعه استانداردهای فناوری نانو، به اهمیت تلاشهای کشور درزمینه توسعه ایمن و پایدار فناوری نانو اشاره میکند. یافتههای این پژوهش نشاندهنده نفوذ روزافزون ایران در حوزه استانداردسازی فناوری نانو در سطح ملی و بینالمللی است و مسیرهایی برای افزایش همکاریهای جهانی در زمینه ایمنی و استانداردسازی پیشنهاد میدهد.
همچنین، مشارکت فعال ایران در تدوین استانداردهای بینالمللی، می تواند سبب تسهیل در توسعه صادرات محصولات فناوری نانو و تبادلات تجاری شود.
مطالعه مقاله کامل:
“Iran’s Pioneering in National and International Nanotechnology Standardization Activities”
