در طول سال خبرهای متعددی از فناوری نانوحباب و کاربرد آن در حوزه کشاورزی، شیلات و تصفیه آب شنیده می شود. نمایشگاه نانو فرصت مناسبی است تا از نزدیک با فرصت های این فناوری نوظهور آشنا شویم. با مراجعه به غرفه این شرکت و گفتگو با مسئولان شرکت نانو فناوری سراج اطلاعات جالب توجهی درباره دستگاه Nanox گرفتیم؛ سیستمی که طی سالهای اخیر تحولی چشمگیر در بهرهوری گلخانهها ایجاد کرده است. این فناوری، که هم در کشت هیدروپونیک و هم در گلخانههای خاکی بهکار گرفته میشود، با افزایش اکسیژن محلول و کوچکسازی ابعاد حبابها، جذب بهتر اکسیژن توسط ریشه گیاهان را ممکن میکند. نتیجه آن افزایش میزان برداشت محصولات بین ۵ تا ۳۰ درصد، کاهش مصرف قارچکشها، کاهش پاتوژنها و بهبود کیفیت محصول است. سامانه نانوحباب NANOX همچنین توانسته طیف وسیعی از محصولات، از صیفیجات گرفته تا گلهای زینتی و گیاهان دارویی مانند زنجبیل و توتفرنگی را تحت پوشش قرار دهد. شرکت سراج علاوه بر فعالیت داخلی، تجهیزات خود را به کشورهای ارمنستان، ترکیه، افغانستان و مکزیک نیز صادر کرده است.
فناوری نانوحباب در گلخانههای ایران؛ افزایش برداشت و کاهش مصرف سموم با سامانه NANOX
فناوری نانوحباب NANOX سامانهای است که طی پنج سال گذشته به تدریج وارد جامعه گلخانهداری کشور شده و در حال حاضر، گلخانههای هیدروپونیک متعدد در سراسر ایران از این فناوری بهرهمند شدهاند. در سالهای اخیر، توسعه این فناوری به گلخانههای خاکی نیز گسترش یافته و گزارشهای اولیه حاکی از افزایش چشمگیر تولید و رضایت بهرهبرداران است.
فناوری نانوحباب بر اساس افزایش اکسیژن محلول در آب و کاهش ابعاد حبابها عمل میکند. حبابهای کوچک اکسیژن به راحتی از طریق ریشه گیاه جذب میشوند و این فرآیند علاوه بر افزایش برداشت، مصرف قارچکشها را به شدت کاهش داده و میزان پاتوژنها در ناحیه ریشه را به حداقل میرساند. به علاوه، تشکیل جلبک و ترکیبات زیستی در لولههای آب کاهش یافته و کیفیت محصول ارتقا مییابد.
سامانه نانوحباب NANOX در بخشهای مختلف کشاورزی کاربرد دارد؛ از صیفیجات و توتفرنگی گرفته تا گیاهان دارویی مانند زنجبیل و پرورش گل. این فناوری علاوه بر کشت هیدروپونیک، در گلخانههای خاکی نیز به کار گرفته شده و تاثیرات مثبت آن بر ساختار خاک، تخلخل و فعالیت میکروارگانیسمهای مفید هوازی در خاک مشاهده شده است. این ویژگیها سبب افزایش حاصلخیزی و عملکرد محصولات میشوند.
استفاده از نانوحباب در آب آبیاری گلخانهها باعث افزایش میزان برداشت بین ۵ تا ۳۰ درصد در گلخانههای هیدروپونیک شده است. همچنین، اکسیژن محلول در آب بهینه بین ۱۵ تا ۲۰ ppm و ابعاد حبابها کمتر از ۲۰۰ نانومتر پیشنهاد شده است. این میزان، شرایط جذب اکسیژن توسط گیاهان را به بهترین شکل فراهم میکند و ضمن افزایش محصول، کیفیت آن را نیز ارتقا میدهد.
شرکت نانوفناوری سراج، بسته به نوع سیستم آبیاری، دو نوع دستگاه نانوحباب ارائه میکند: دستگاههای استاتیک مناسب گلخانههایی که محلول غذایی را دستی تهیه میکنند و از تجهیزات اتوماسیون هیدروپونیک استفاده نمیکنند، و دستگاههای آنلاین مناسب گلخانههای مجهز به اتوماسیون تغذیه هیدروپونیک. ظرفیت دستگاهها بر اساس تعداد دفعات آبیاری، حداکثر میزان آب در طول روز و نوع سیستم آبیاری تعیین میشود. این تجهیزات قابلیت استفاده در انواع سیستمهای هیدروپونیک را دارند.
علاوه بر کاربردهای کشاورزی، فناوری نانوحباب در تصفیه آب و آبزیپروری نیز مورد استفاده قرار گرفته است. بهزودی یکی از تجهیزات این شرکت در تصفیهخانهای در یزد نصب و راهاندازی خواهد شد. همچنین، در پرورش ماهی قزلآلا، نانوحباب به عنوان یک فناوری نوین برای افزایش کیفیت آب و سلامت آبزیان به کار گرفته میشود.
شرکت سراج در زمینه صادرات نیز فعال بوده و تجهیزات نانوحباب خود را به کشورهای ارمنستان، ترکیه، افغانستان و مکزیک صادر کرده است. این اقدام نشاندهنده استقبال بینالمللی از فناوریهای نوین نانو در حوزه کشاورزی و محیط زیست است.
به طور کلی، استفاده از سامانه نانوحباب NANOX چهار نتیجه کلیدی به دنبال دارد: افزایش میزان برداشت محصول، کاهش مصرف قارچکشها، کاهش پاتوژنها در ناحیه ریشه و بهبود کیفیت محصول. این فناوری، با تأکید بر بهینهسازی فرآیندهای کشاورزی، میتواند به عنوان یک راهکار علمی برای ارتقای بهرهوری و کیفیت محصولات کشاورزی کشور نقشآفرینی کند.
