دبیر ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو در نشست خبری مربوط به شانزدهمین نمایشگاه بینالمللی فناوری نانو، با اعلام اینکه بازار محصولات نانوی ساخت ایران در سال ۱۴۰۳ به رکورد ۹۷۳ هزار میلیارد ریال رسیده است، گفت: متوسط رشد سالانه بازار محصولات نانو در چهار سال گذشته ۷۲ درصد بوده و سهم صادرات این محصولات بیش از ۱۰ درصد بازار را تشکیل میدهد. وی نمایشگاه نانو را بستری مؤثر برای آشنایی با تحول علمی و صنعتی کشور و فرصت تعامل سرمایهگذاران، پژوهشگران و صنعتگران دانست و بر نقش آن در معرفی نوآوریها، حمایت از شرکتهای دانشبنیان و توسعه بازار جهانی محصولات نانویی تأکید کرد.
بازار محصولات نانوی ایران به رکورد ۹۷۳ هزار میلیارد ریال رسید
دبیر ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو معاونت علمی ریاست جمهوری در نشست خبری روز شنبه ۱۰ آبان ماه، جزئیات شاخصهای اقتصادی و برنامههای شانزدهمین نمایشگاه بینالمللی فناوری نانو ایران را تشریح کرد. این رویداد از ۱۱ تا ۱۴ آبان ماه در سالن خلیج فارس برگزار میشود و بیش از ۱۲۰ نهاد و شرکت فناور داخلی در آن حضور خواهند داشت.
به گفته وی، نمایشگاه نانو و میکرو بزرگترین رویداد سالانه کشور در حوزه فناوریهای مرتبط با نانو است و فرصتی مناسب برای دانشجویان، پژوهشگران، صنعتگران و سرمایهگذاران فراهم میکند تا با روند تحول علمی و صنعتی ایران در دو دهه اخیر آشنا شوند. این رویداد همچنین بستری مؤثر برای همافزایی بین بازیگران زیستبوم علم و فناوری کشور است و از نخستین دوره خود تاکنون بیش از هزار شرکت و مؤسسه فناور در آن شرکت کردهاند و صدها محصول نانویی بهصورت رسمی معرفی و تجاریسازی شده است.
دبیر ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو با اشاره به رشد سریع بازار محصولات نانو، گفت: «بازار محصولات نانوی ساخت ایران در سال ۱۴۰۳ به حدود ۹۷۳ هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به سال قبل ۵۷ درصد رشد داشته است. متوسط رشد سالانه این بازار در چهار سال گذشته ۷۲ درصد بوده و این رقم حدود ۳۱ درصد بالاتر از متوسط نرخ تورم سالانه کشور است.» وی افزود: «از این بازار، بیش از ۱۰ درصد معادل ۱۸۳ میلیون دلار به صادرات اختصاص دارد و ارزش ارزی کل بازار فروش محصولات نانو بر اساس متوسط نرخ دلار سال ۱۴۰۳ حدود ۱۸۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.»
احمدوند با بیان اینکه فناوری نانو اکنون تقریباً در تمام حوزههای صنعتی کشور نفوذ کرده و یکی از پیشرانهای اصلی نوآوری و توسعه صنعتی محسوب میشود، افزود: «سه حوزه صنعتی حملونقل، عمران و ساختمان و نانومواد بیشترین سهم بازار محصولات نانو در سال ۱۴۰۳ را به خود اختصاص دادهاند و بیش از یکچهارم بازار محصولات ثانوی کشور مربوط به حوزه خودرو و حملونقل است.»
وی همچنین به تعداد محصولات نانویی تجاری شده اشاره کرد و گفت: «تا پایان سال ۱۴۰۳، ۱۷۳۵ محصول نانو توسط ۴۰۱ شرکت فعال تجاری شده و از واحد ارزیابی و نظارت ستاد فناوری نانو گواهی نانومقیاس دریافت کردهاند.» احمدوند افزود: «سه فناوری نانوکامپوزیت، نانوپوشش و نانوکاتالیست بیشترین سهم را در تولید محصولات نانوی کشور دارند. بهویژه در حوزه نفت و پتروشیمی بیش از ۹۰ درصد بازار را نانوکاتالیستها تشکیل میدهند که فروش آنها نسبت به سال گذشته بیش از ۸۰ درصد افزایش یافته و بیش از ۱۲ درصد کل بازار نانو در سال ۱۴۰۳ را شامل میشود.»
دبیر ستاد توسعه فناوریهای نانو در ادامه به ساختار بازار اشاره کرد و افزود: «حدود ۱۵۰ شرکت با حجم فروش نانویی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان فعال هستند که ۹۳ درصد از حجم بازار نانوی ایران را در اختیار دارند و حدود ۸۰ درصد از فروش کل محصولات نانو مربوط به تنها ۱۵ محصول است که هر یک فروشی بیش از هزار میلیارد تومان داشتهاند.»
وی درباره صادرات محصولات نانو اظهار کرد: «در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۸۳ میلیون دلار از محصولات نانوی ساخت ایران به ۶۳ کشور صادر شده است که عراق، ترکیه، هند، ونزوئلا، پاکستان و روسیه بیشترین سهم را دارند و بیش از ۷۰ درصد صادرات به این کشورها صورت گرفته است.» احمدوند با اشاره به محصولات نانودارویی افزود: «نانوداروهای ساخت ایران در ۹ سال گذشته بیش از ۲۱ هزار میلیارد ریال فروش داشتهاند که بیش از ۱۲ میلیون دلار آن صادرات بوده است. با تولید این داروها از خروج ۶۳۶ میلیون دلار ارز جلوگیری شده و هزینههای درمانی نیز بالغ بر ۵۹۰ میلیون دلار کاهش یافته است.»
وی در زمینه نانوکاتالیستها نیز توضیح داد: «با تولید انواع کاتالیستهای نانویی، نیاز به واردات آنها تا حد زیادی رفع شده است. در سال ۱۴۰۳ بیش از ۲۴ میلیون دلار نانوکاتالیست به کشورهای روسیه، ترکیه، عراق و ازبکستان صادر شد که حدود سه برابر سال گذشته است.»
یکی دیگر از دستاوردهای شاخص در بخش فناوریهای محیط زیستی، استفاده از سامانه نانوحباب است که به گفته احمدوند، در حدود ۱۵۰ هکتار گلخانه، واحدهای هیدروپونیک، ۱۰ استخر پرورش ماهی و چند تصفیهخانه فاضلاب شهری و صنعتی نصب شده است. وی افزود: «این سامانه علاوه بر درآمد ۲۵۰۰ میلیارد ریالی برای شرکتهای تولیدکننده، موجب افزایش ۱۲ درصدی تولید محصولات کشاورزی، افزایش ۱۰۰ درصدی ماهی پرورشی و کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی مصرف برق در این واحدها شده است. ارزش مجموع این اثرات اقتصادی در سه سال گذشته بیش از ۳ میلیون دلار برآورد شده است.»
دبیر ستاد توسعه فناوریهای نانو و میکرو همچنین برنامههای جانبی شانزدهمین نمایشگاه نانو را تشریح کرد. به گفته او، این برنامهها شامل رونمایی از جدیدترین محصولات نانویی، معرفی نوآوریهای شرکتهای دانشبنیان در حوزههای صنعتی و پزشکی، فعالیتهای باشگاه نانو برای کودکان و نوجوانان، و اجرای کارگاههای آموزشی، بازیهای علمی و نمایشهای تعاملی برای خانوادهها خواهد بود.
وی افزود: «برنامه جایزه برترینهای صادراتی فناوری نانو نیز فرصت مهمی برای شناسایی شرکتهای پیشرو و توسعه بازار جهانی محصولات نانویی فراهم میکند. همچنین روز ویژهای با عنوان تأمین مالی و سرمایهگذاری در فناوری نانو برگزار میشود که در آن چالشهای تأمین مالی نوآوری و راهکارهای رشد شرکتهای فناور در اقتصاد دانشبنیان بررسی خواهد شد.»
احمدوند در پایان تأکید کرد: «نمایشگاه نانو تنها یک رویداد صنعتی و علمی نیست، بلکه بستری برای ترویج علم، پرورش نسل آینده پژوهشگران، ایجاد فرصتهای همکاری بینالمللی و توسعه اقتصاد دانشبنیان کشور است. رشد سریع بازار محصولات نانو، افزایش سهم صادرات، و نفوذ گسترده این فناوری در صنایع مختلف، نشاندهنده نقش محوری نانو در توسعه صنعتی و اقتصادی ایران است.»
