گفت‌وگو با دکتر نمازی

دکتر حسن نمازی تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه تبریز گذراند و سپس برای ادامه تحصیل به کانادا اعزام شد. ایشان در سال ۱۳۷۵ دکترای تخصصی خود را از دانشگاه دالهوسی کانادا اخذ کرد و پس از بازگشت به کشور، در خدمت دانشگاه تبریز درآمده و اکنون با مرتبه دانشیاری در این دانشگاه مشغول تدریس هستند.
دکتر نمازی تاکنون پایان‌نامه ۲۴ دانشجو را در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری راهنمایی کرده و مقالات زیادی در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده‌اند، که چهار مورد از مقالات ایشان در مجلات ISI در زمینه فناوری نانو بوده و مورد حمایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو قرار گرفته است.

دکتر حسن نمازی تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه تبریز گذراند و سپس برای ادامه تحصیل به کانادا اعزام شد. ایشان در سال ۱۳۷۵ دکترای تخصصی خود را از دانشگاه دالهوسی کانادا اخذ کرد و پس از بازگشت به کشور، در خدمت دانشگاه تبریز درآمده و اکنون با مرتبه دانشیاری در این دانشگاه مشغول تدریس هستند.
دکتر نمازی تاکنون پایان‌نامه ۲۴ دانشجو را در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری راهنمایی کرده و مقالات زیادی در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده‌اند، که چهار مورد از مقالات ایشان در مجلات ISI در زمینه فناوری نانو بوده و مورد حمایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو قرار گرفته است
آقای دکتر با سلام و تشکر از این که وقتتان را در اختیار خبرنامه قرار دادید،‌ لطفا بفرمایید از چه زمانی وارد بحث فناوری نانو شده اید و الان روی چه زمینه ای فعالیت می‌کنید؟
به طور مشخص فعالیت تحقیقاتی در زمینه فناوری‌نانو را از اوایل سال ۱۳۸۰ شروع کرده ام و در حال حاضر چند نفر دانشجوی دکتری و کارشناسی ارشد که موضوع پایان‌نامه‌های تحقیقاتی آنها در زمینه‌های مختلف فناوری‌نانو است تحت راهنمایی دارم و به طور کلی آزمایشگاه تحقیقاتی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی اینجانب عمدتاً در ساخت ترکیبات نانودندریمری، نانوکامپوزیت‌های مبتنی بر ترکیبات طبیعی و غشاءهای نانوپلیمری فعالیت می‌نماییم.
آیا فعالیت در شهرستان و دوری از مرکز، تاثیر منفی بر کار شما داشته است؟
حقیقتاً به دلایل عدم توزیع امکانات تحقیقاتی در سطح دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور، کار در دانشگاه‌های دور از مرکز با مشکلات عدیده ای مواجه است. اگر موضوع توزیع امکانات و اعتبارات تحقیقاتی و تصویب و اجرای طرح‌های تحقیقاتی و غیره را از نزدیک مورد بررسی و مداقه قرار دهید، ملاحظه خواهید کرد که عمده اعتبارات تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی مستقر در تهران توزیع می‌شود و حتی در بسیاری از تصمیم گیری‌های سرنوشت ساز و کلان کشوری به محققان، و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های شهرستانی که بعضاً سطح تخصص علمی آنها از همردیفان خود در مرکز کمتر نیست نقش داده نمی‌شود. احساس می‌کنم که خود این مقوله با توسعه پایدار مغایرت دارد. چرا که اغلب به دلیل تمرکز امکانات در مرکز بیشتر متخصصان، اقامت و کار در تهران را به شهرستان‌ها ترجیح می‌دهند که مهاجرت آنها و خالی شدن مناطق دور از مرکز باعث ایجاد خلاء نیروهای متخصص و توزیع نابرابر در سطح کشور می‌شود. اما علی‌رغم همه این نارسایی‌ها با پشتکار و جدیت و با توکل به خدا موفقیت‌های چشمگیر و قابل توجهی در عرصه‌های علمی نصیب گشته است. بنابراین ما با همین احساس و با تلاش و جدیت دانشجویانم توانسته‌ایم تا حدودی تاثیرات منفی دور از مرکز را خنثی و در مسیر فعالیت و سازندگی و به دست آوردن موفقیت‌های نسبی در کنار دانشجویان و همکارانم کوشا باشیم.
شما آینده فناوری نانو در دنیا و موفقیت ایران نسبت به سایر کشورها را چگونه می‌بینید؟
از دورنمای روند تحقیقات فعلی و تغییرات ناشی از دستاوردهای فناوری نانو می‌توان پیش بینی کرد که تحولی بنیادین در تمام عرصه‌های تمدن بشری رخ خواهد داد؛ تغییراتی که تمام زمینه‌های صنعتی سازی را شامل می‌شود. بنابراین دست آوردهای آتی فناوری نانو قطعاً بر نحوه تعامل و روابط اجتماعی جوامع بشری نیز تأثیر عمیقی ایجاد خواهد کرد.
خوشبختانه در کشور ما با توجه به درک بعضی از مسئولان سطح بالای مملکتی از اهمیت و تأثیرگذاری این علم درصورت تداوم حمایت‌ها و نیز آموزش تدریجی مردم نسبت به تغییرات ضروری ناشی از دستاوردهای این علم می‌توان پیش‌بینی کرد که از حرکت جهانی در این زمینه عقب نخواهیم ماند و به امید خدا جزء اولین کشورهایی خواهیم بود که از کامیابان اولیه محصولات و دستآوردهای فناوری نانو در جهان به شمار می‌روند.
ما در خیلی از زمینه‌ها محققان برجسته و تراز اولی داریم اما در مجموع در سطح دنیا نتوانسته‌‌ایم قوی ظاهر شویم به نظر شما مشکل در کجاست؟
به نظر من دلایل و عوامل متعدی باعث این شده است، در دهه‌های قبل به دلیل اینکه پژوهش و تحقیقات در این کشور جایگاهی نداشت، خیل عظیمی از محققان برای انجام تحقیقات جذب کشورهای خارجی شده‌اند. اگر اکنون دستاوردهای علمی را در کشور می‌بینیم نتیجه تلاش بی وقفه همراه با ریاضت کشیدن‌ها و خون دل خوردن‌های تعدادی از افراد تحصیل کرده و متخصص است که وجود خودشان را در راه پیشبرد و توسعه این کشور وقف کرده اند البته حمایت‌های قابل توجه مسئولان سطوح بالای مملکتی در سال‌های اخیر انکار ناپذیر است.
دلیل دیگراین مشکل، کمبود مراکز تحقیقاتی قوی در کشور است، که بتواند پاسخگوی نیاز اطلاعاتی، تجهیزاتی و تخصصی محققان باشد. بنابراین به منظور غلبه بر این نارسایی به نظر می‌رسد که باید با مطالعه کارشناسی دقیق و منطبق بر نقاط ضعف و قوت، و در نقاط جغرافیایی مختلف کشور متناسب با استعدادهای طبیعی و توانمندی‌های بالقوه تخصصی، مراکز تحقیقاتی با امکانات کافی ایجاد کرد و متخصصان و علاقه‌مندان با شرایط منطقی و قابل قبول جذب این مراکز تحقیقاتی شوند تا از طریق انجام تحقیقات گروهی روی موضوعات مورد نیاز کشور بتوانیم متناسب با استعدادهای منطقه ای و کشور را در مسیر توسعه پایدار پیش ببریم.
اگر بنا باشد فقط سه پیشنهاد محدود برای رشد فناوری نانو در کشور ارائه کنید چه پیشنهادی خواهید کرد؟
درک اهمیت و نقش نانو تکنولوژی به عنوان فناوری توانمندساز و جایگزین شونده از جانب مسئولان مملکتی می‌تواند گام بلندی در زمینه سازی رشد فناوری نانو در کشورمان فراهم نماید. همچنین حمایت مسئولان از محققان دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی در تمام زمینه‌های تخصصی علی الخصوص متخصصان حوزه نانوتکنولوژی. و بالاخره و حمایت از محققان و دست اندرکاران این حوزه علمی در تمام مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌های سراسر و توزیع عادلانه امکانات و اعتبارات خواهد توانست رشد نانوتکنولوژی را در کشور ما شتاب داده و ما را در زمره کشورهای برخوردار از این تکنولوژی قرار دهد.
خبرنامه فناوری نانو را چطور ارزیابی می‌کنید و برای بهبود کار آن چه پیشنهادی درید؟
ارزیابی من از خبرنامه فناوری نانو کاملا مثبت است و به نظر خبرنامه فناوری نانو توانسته طیف وسیعی از علاقه مندان را با مباحث و موضوعات نانو تکنولوژی آشنا ساخته و در بین سایر رسانه‌های مکتوب و همچنین منابع علمی که به زبان فارسی در کشور منتشر می‌شوند اعتماد قابل توجهی از مخاطبان را بخودش جلب نماید. به نظرم ارتباط نزدیک و تنگاتنگ این خبرنامه با محققان و متخصصان در عرصه فناوری و انعکاس دستاوردهای تحقیقات در زمینه نانو تکنولوژی و نیز انعکاس نقطه نظرات اعضای هیئت علمی و دانشگاهیان در این عرصه می‌تواند بار علمی و محتوایی آن را افزایش داده و نقش مؤثر و به سزایی در تعمیق اطلاعات علمی و فنی جامعه داشته باشد. بنده خودم از خوانندگان این خبرنامه هستم و ضمن تشکر از شما، توفیقتان را از خداوند متعال خواستارم.