در حوزه علوم پزشکی استفاده همزمان از فناوری‌نانو و زیست‌فناوری، در زمینه
تشخیص بیماری‌ها و فرایند دارورسانی، رو به افزایش است. به‌کارگیری همزمان
علم مواد، مهندسی زیستی و زیست‌شناسی سلولی به همراه تجربیات به دست‌آمده
از پزشکی بالینی، موجب افزایش فراورده‌های دارویی نوین گردیده‌است.
زمینه‌های تحقیقی زیادی در علوم پزشکی وجود دارد که با بخش‌های مختلف
فناوری‌نانو در ارتباط است و در این میان می‌توان به سیستم (سامانه)های
نوین دارورسانی اشاره نمود. یکی از موضوعات مورد توجه در نمایشگاه و همایش
سالیانه فناوری‌نانو اروپا (NanoEurope2007) ، که از تاریخ ۱۳-۱۱سپتامبر در
سنت گالن برگزار می‌شود، همین زمینه‌های تحقیقی فناوری‌نانو در حوزه علوم
پزشکی است.
کاربردهای فناوری‌نانو در زمینه پزشکی بسیار متنوع بوده، دامنه به‌کارگیری
آن از تشخیص بیماری و درمان‌های سطحی چون استفاده از داروها به شیوه
زیرپوستی (implant) گرفته تا کاربردهای احتمالی آن در ترمیم بافت‌ها گسترده
شده‌است.
امسال یکی از موضوعات قابل توجه همایش‌های تخصصی درباره تجهیزات پزشکی،
سیستم‌های دارورسانی موضعی است. استفاده از سیستم‌های دارورسانی در اندازه
نانو، علاوه بر این که به شکل قابل توجهی عوامل فارماکوکینتیکی داروها را،
همچون توزیع دارو، را بهبود می‌بخشد، گستردگی عوارض جانبی را نیز که اغلب
در درمان سرطان‌ها با آن مواجه هستیم را نیز کاهش می دهد.
به کارگیری هدفمند داروها
قرار دادن مواد مؤثر دارویی داخل یک پوشش، این امکان را به ما می دهد که
بتوانیم دارو را در نقاط مشخصی از بدن در برابر تأثیرات محیطی محافظت
نماییم و به ما در یکسان‌سازی دوز داروهایی که تولید می‌کنیم، کمک می‌نماید.
علاوه بر این عملکرد هدفمند سطوح نانوذرات موجب می‌گردد که دارو به‌صورت
کنترل‌شده و تنها با سلول‌هایی جذب گردد که می‌خواهد بر روی آنها اثر کند،
همچنین فرمولاسیون مواد مؤثره دارویی به کمک سیستم‌های دارورسانی‌ای که
اندازه کوچک‌تر از ۵۰ نانومتر را دارند، باعث افزایش اثرگذاری و کاهش سمیت
داروها در دارودرمانی سرطان می‌گردد .
این سیستم‌های دارورسانی توان عبور دادن داروها از سد خونی-مغزی را نیز
دارد و همین ویژگی زمینه به‌کارگیری این سیستم‌ها را در درمان بیماری‌های
ناشی از تحلیل اعصاب مانند آلزایمر و پارکینسون فراهم می آورد.
سخنرانان سطح بالا
در همایش سالیانه فناوری‌نانو در اروپا ( که از ۱۳-۱۱سپتامبر در سنت گالن
برگزار می‌شود)، موضوع فرمولاسیون داروها در مقیاس نانو، در قالب سه مقاله
از سه شرکت GlaxoSmithKline بریتانیایی، Camurus AB سوئدی و Medipol سوئیسی
مطرح خواهد شد.
پروفسور David Tapolczay، نایب رئیس سابق شرکت GlaxoSmithKline در امور
توسعه و ناظر علمی کنونی شرکت SAFC PHARMA ، به‌عنوان یک متخصص در رابطه با
به‌کارگیری همزمان فناوری‌نانو و زیست‌فناوری ، در مقاله خود درباره
کاربردهای مورد انتظار این فناوری در آینده و در زمینه فرآورده‌های دارویی
توضیح خواهد داد، همچنین آقای Fredrik Tiberg، مدیر اجرایی و استاد برگزیده
شرکت Camurus AB هم (که امسال جایزه بهترین شرکت خصوصی در زمینه
زیست‌فناوری را در Medicon Valley از آن خود کرد)، درباره نانوسیستم‌های
دارورسانی طراحی‌شده به‌وسیله این شرکت صحبت خواهد کرد که امکان بهبود اثر
فراورده‌های دارویی موجود و کشف شیوه‌های نوین درمانی را فراهم خواهد نمود.
با به‌کارگیری این سیستم‌های نوین دارورسانی، فراورده‌های پروتئینی و
پپتیدی و داروهای متشکل از مولکول‌های کوچک، به‌ویژه در رابطه با منطبق
ساختنشان با اهداف درمانی مختلف، در آستانه پیدا کردن بازاری قابل توجه
قرار خواهند گرفت.
جنبه‌های قانونی (انطباق داروهای ساخته‌شده با استانداردهای بین‌ا لمللی
ساخت دارو)با وجود ظرفیت‌های زیاد به‌کارگیری نانوذرات بحث زیادی پیرامون
اثرات سمی آنها مطرح است که در صورت دستیابی داروهای تولیدشده با فناوری
نانو به موفقیت درازمدت در بازار، اقدامات بیشتری نیز در رابطه با جنبه‌های
ایمنی این داروها می‌باید صورت گیرد.
در حال حاضر نه تنها درباره بی‌خطری این داروها برای مصرف بیمار؛ بلکه در
زمینه اثرات نانوذرات بر روی محققان و پرسنل کارخانه‌های تولیدکننده دارو
نیز نگرانی وجود دارد. خانم Cornelia Camara، مسئول ایمنی و انطباق دارو با
استانداردهای بین‌المللی در شرکت Medipol در مقاله خود درباره جزئیات
جنبه‌های ایمنی این داروها توضیح خواهد داد.
به دنبال برگزاری موفق نمایشگاه و همایش فناوری‌نانو اروپا در سال گذشته با
حضور ۶۵ شرکت و ۴۵۰۰ بازدیدکننده از ۳۳ کشور، امسال نیز این نمایشگاه مکانی
برای گردهمایی افراد متخصص و علاقه‌مند در زمینه فناوری‌نانو خواهد بود.
در سال ۲۰۰۷ علاوه بر بخش‌های تجهیزات پزشکی منسوجات و پلاستیک که بار دیگر
مورد توجه قرار گرفته‌اند، بخش‌های جدیدی در رابطه با انرژی خورشیدی و
بسته‌بندی نیز به نمایشگاه افزوده خواهد شد. همچنین، همایش مهم وضع قوانین
در حوزه نانو نیز برای سومین بار در حاشیه همایش فناوری‌نانو اروپا در سال
۲۰۰۷ برگزار خواهد شد.
همایش جدیدی نیز با عنوان کاربرد باتری های خورشیدی رنگی(از جنس ماده رنگی)
در صنعت با همکاری شرکت Dyesol Ltd.، همزمان با برگزاری همایش NanoEurope
۲۰۰۷ برگزار می‌گردد.
|
