محققان دانشگاه کالیفرنیا – سانتا باربارا نشان داده‌اند که اتصال نانوذرات پلیمری به سطح گلبولهای قرمز، باعث افزایش سریع طول عمر این ذرات می‌شود. نتایج این تحقیق می‌تواند کاربردهایی برای دارورسانی و راکتورهای زیستی داشته باشد.
دارورسانی با نانوذرات سوار برگلبول‌های قرمز
محققان دانشگاه کالیفرنیا – سانتا باربارا نشان داده‌اند که
اتصال نانوذرات پلیمری به سطح گلبولهای قرمز، باعث افزایش
سریع طول عمر این ذرات می‌شود. نتایج این تحقیق می‌تواند
کاربردهایی برای دارورسانی و راکتورهای زیستی داشته باشد.
نانوذرات پلیمری، حامل‌های
خوبی برای دارورسانی به عضو مقصد هستند. این مواد تا زمان
رسیدن داروها به بافت مقصد، مانع از تجزیه شدن آنها می‌شوند،
همچنین این مواد داروها را به‌تدریج و پیوسته آزاد می‌نمایند؛
اما ایراد مهم نانوذرات این است که به‌سرعت از گردش خون حذف می‌شوند
که این کار گاهی طی چند دقیقه صورت می‌گیرد؛ لذا نمی‌توانند به‌خوبی
برای دارورسانی مورد استفاده قرار گیرند.
یک گروه تحقیقاتی به رهبری سمیر میتراگوتری – استاد مهندسی
شیمی – و الیزابت چمبرز – یک فارغ‌التحصیل اخیر دکترا- نشان
داد که می‌توان با اتصال نانوذرات به گلبولهای قرمز مانع حذف
آنها از گردش خون گردید و نهایتاً این ذرات به‌دلیل برهمکنش‌های
سلول به سلول و نیروهای برشی از گلبولهای قرمز جدا شده و به‌وسیله
کبد و طحال از گردش خون حذف می‌شوند. گردش گلبولهای قرمز در
خون با اتصال این نانوذرات تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
میتراگوتری در این مورد می‌گوید: «اتصال نانوذرات پلیمری به
گلبولهای قرمز، مزیت عمر طولانی گردش گلبولهای قرمز و
فراوانی آنها را با مزیت استحکام نانوذرات ادغام می‌کند.
استفاده از گلبولهای قرمز برای افزایش حضور نانوذرات در گردش
خون، نیاز به اصلاح شیمی سطح نانوذرات را از بین می‌برد، که
این توان بالقوه‌ای است که می‌توان از آن برای اتصال مواد
شیمیایی به سطوح این نانوذرات، برای کاربرهای هدف‌گیری استفاده
کرد».
همچنین این محققان دریافته‌اند که نانوذرات با اتصال به
گلبولهای قرمز می‌توانند از عمل بیگانه‌خواری (phagocytosis)
بگریزند؛ چرا که گلبولهای قرمز که استعداد ذاتی در گریز از
سلول‌های ماکروفاژ دارند.
نانوذرات اولین چیزهایی نیستند که با سواری گرفتن از گلبولهای
قرمز، درون خون باقی می‌مانند، این راهبرد را قبلاً
باکتری‌هایی نظیر هموبارتونلّا استفاده کرده‌اند. این باکتری
با اتصال به گلبولهای قرمز می‌تواند تا هفته‌ها درون بدن باقی
مانده و به وسیله سیستم ایمنی خارج نشود.
محققان معتقدند شاید بتوان این نانوذرات را درون گردش خون برای
مدت نسبتاً طولانی نگه داشت. به‌طور نظری این زمان حتی
می‌تواند معادل طول عمر یک گلبول قرمز یعنی حدود ۱۲۰ روز باشد.
اما بدین منظور باید پیوند بین نانوذره و گلبول قرمز را تقویت
نمود. از این روش می‌توان در مورد داروهایی که هنگام اتصال به
گلبولهای قرمز هنوز مؤثرنداستفاده کرد، همچنین به اعتقاد این
محققان آزاد‌سازی آهسته این داروها از سطح گلبولهای قرمز خون
امکان‌پذیر است.
میترا گوتری در این باره می‌گوید: «روش افزایش عمر نانوذرات
درون گردش خون، می‌تواند کاربردهای زیادی در دارورسانی داشته
باشد و شاید بتوان از آن برای درمان موارد گوناگونی نظیر
سرطان، مشکلات انعقادی و بیماری‌های قلبی استفاده نمود».
نتایج این تحقیق در مجله Experimental Biology and Medicine
منتشر شده‌است.
