ردیابی مولکول‌های خطرناک با گرافن

پژوهشگران دانشگاه منچستر برای ساخت حسگرهایی که توانایی تشخیص و ثبت یک مولکول از یک گاز سمی را دارند، از کوچک‌ترین ماده جهان استفاده کردند.

پژوهشگران دانشگاه منچستر برای ساخت حسگرهایی که توانایی تشخیص و ثبت یک مولکول از
یک گاز سمی را دارند، از کوچک‌ترین ماده جهان استفاده کردند.

توسعه تجهیزات مبتنی بر گرافن که به‌عنوان ابزاری برای تشخیص و ثبت مواد منفجره
مخفی در فرودگاه‌ها و گاز دی‎اکسید کربن سمی و کشنده در خانه‎ها استفاده می‎شود به‌وسیله
دکتر Novoselov و پروفسورAndre Geim ، در شماره جولای مجله Nature Material گزارش
شده‌است.

سه سال قبل دانشمندانی از منچستر گرافنی از یک بافت توری با ضخامت یک اتم از جنس
اتم‌های کربن ابداع کردند که به‌عنوان داغ‎ترین موضوع در علم فیزیک حالت جامد مطرح
شد. حالا همان گروه از منچستر به گرافنی دست یافتند که به حضور مقادیر اندک گازهایی
مثل بخار الکل و یا گازهایی سمی چون منواکسید کربن بسیار حساس است.

این حساسیت دور از انتظار و در تناقض با رفتار عمومی گرافن است که از نظر شیمیایی
بی‎نهایت بی‎اثر است. این پژوهشگران نشان دادند که مولکول‌های گاز بدون اینکه
گسیختگی‌ای در ساختار گرافن حاصل شود، به‌آرامی به آن می‎چسبند و تنها باعث گرفتن
یا دادن الکترون به گرافن می‎شوند که تغییرات قابل توجهی در هدایت الکتریکی آن
ایجاد می‎کند.

دکتر Noroselov گفت: ” تغییر در مقاومت الکتریکی گرافن به‌وضوح دیده می‎شود و زمانی
اتفاق می‎افتد که مولکول‌ها یکی یکی به سطح گرافن بچسبند. این سطح حساسیت عمومی،
میلیون‌ها بار بیش از آشکارسازهای گازی قبلی است.

به عقیده این محققان آشکارسازهای گازی مبتنی بر گرافن می‎توانند به‌سرعت به تولید
تجاری رسیده و در آزمایشگاه‌های سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرند. با این‎حال
آنها نگرانند که در آینده نیاز به آشکارسازهای حساس به تک‌مولکول‌های گازی باشد.

مشکلی که آشکارسازهای گازی حالت جامد با آن روبه‌رو هستند، ناتوانایی‌شان در ردیابی
ماده آتشگیری را که در بسته‎ای پوشیده شده‌است؛ زیرا افزایش رطوبت هوا منجر به داده‎های
غلطی می‎شود.

این مشکل تنها از طریق طرح‌های آشکارسازی حل می‌شود که شامل صافی و تحلیل پاسخ
دمایی هستند. این تنها اولین مرحله مسیر تجاری شدن شناساگرهای بر پایه گرافن محسوب
می‌شود؛ اما آینده آن کاملاً روشن است.