ساخت پشم و ابریشم خودتمیزکننده با فناوری‌نانو

در نتیجه تحقیقات پژوهشگران استرالیایی و چینی، بزودی جوراب‌های پشمی، لباس‌ها و دستمال‌های ابریشمی این قابلیت را پیدا می‌کنند که در اثر تابش نور خورشید خودبه‌خود تمیز شده و چین و چروک و بوی آنها برطرف گردد.

در نتیجه تحقیقات پژوهشگران استرالیایی و چینی، بزودی جوراب‌های
پشمی، لباس‌ها و دستمال‌های ابریشمی این قابلیت را پیدا می‌کنند
که در اثر تابش نور خورشید خودبه‌خود تمیز شده و چین و چروک و
بوی آنها برطرف گردد.

راز این مطلب اینست که پوششی از نانوذرات که پیش از این برای
پاک نگه‌داشتن پنجره‌ها استفاده می‌شد، می‌تواند برای ایجاد
خاصیت “خودتمیزکنندگی” در منسوجات پشمی و ابریشمی نیز مورد
استفاده واقع شود.

پشم و ابریشم که از پروتئین‌های طبیعی به نام کراتین تشکیل شده‌اند،
از با ارزشترین و پرمصرف‌ترین مواد اولیه صنایع پوشاک می‌باشد.
اما تمیز نگه‌داشتن آنها مشکل است و به راحتی توسط مواد شوینده
رایج تخریب می‌شوند.

دکتر والید دائود از دانشگاه موناش، واقع در ویکترویا در
استرالیا، و همکارانش، منسوجاتی از پشم را با و بدون یک پوشش
نانوذه‌ای تهیه کرده‌اند. این نانوذرات از فاز آناتاز دی‌اکسید
تیتانیوم و با ابعادی در حدود پنج نانومتر می‌باشند. در حال
حاضر از دی‌اکسید تیتانیوم برای تخریب و از بین بردن آلودگی‌ها
در اثر تابش نور خورشید استفاده می‌شود.

دکتر دائود می‌گوید: “در این فناوری خودتمیزکنندگی که ما مورد
استفاده قرار داده‌ایم، از نانوکاتالیست‌های نوری دی‌اکسید
تیتانیوم که در اثر نور فعال شده و آلودگی، لکه، میکروب‌های
خطرناک، و مانند اینها را نابود می‌کنند، استفاده شده‌است.”

این پوشش غیرسمی، بنا به گفته این پژوهشگران می‌تواند به‌طور
پایدار و دائم به الیاف متصل شود، بدون اینکه بافت یا حالت
آنرا تغییر دهد، به‌طوریکه احساسی که در لمس پارچه ابریشمی به‌وجود
می‌آید؛ همچنان وجود خواهد داشت.

دکتر دائود می‌گوید نکته جالب این پژوهش اینست که روشی را برای
متصل کردن کراتین به دی‌اکسید تیتانیوم ایجاد نموده‌است. “اتصال
مواد سرامیکی معدنی به بعضی از الیاف آلی مانند الیاف پروتئینی
کراتینی مثل چوب، ابریشم، کنف و تار عنکبوت یک چالش باقی‌مانده‌
بود.”

این گروه پس از انجام واکنش شیمیایی که برای فعال کردن سطح
الیاف انجام می‌شود، دریافتند که این واکنش می‌تواند برای
تولید چسب کریستالی دی‌اکسید تیتانیوم استفاده شود.

وی می‌افزاید: “من معتقدم خاصیت خودتمیزکنندگی، در آینده به
یکی از خصوصیات استاندارد منسوجات و سایر مواد رایج مورد مصرف
تبدیل خواهد شد تا در حفظ بهداشت و جلوگیری از انتشار و توسعه
میکروب‌های بیماری‌زا کمک نماید. مخصوصاً به این دلیل که
میکروب‌ها و عوامل بیماری زا می‌توانند تا سه ماه بر روی سطح
پارچه باقی بمانند.”

” فناوری خودتمیزکنندگی همچنین می‌تواند در کاهش مصرف مواد
شیمیایی مانند مواد شوینده و حلال‌های خشک‌شویی، آب و انرژی
کمک نماید.”

نتایج این تحقیق در مجله Chemistry of Materials منتشر شده‌است.