طراحی نقشه‌راه فناوری‌نانو در اروپا

کنسرسیوم Mona با مشارکت بیش از ۳۰۰ نفر از مراکز صنعتی و دانشگاه‌ها، نقشه‌راه
فناوری‌نانو و اُپتیک را طراحی کرده‌است. این نقشه‌راه جایگاه و چشم‌انداز اروپا را
با توجه به نانوفتونیک مشخص و پیشنهادهایی را در پایان ارائه می‌کند.

کنسرسیوم Mona(ادغام اُپتیک و فناوری‌نانو)، طی دو سال(۲۰۰۷-۲۰۰۵)، از طریق برگزاری
کارگاه‌ها، همایش‌ها و مصاحبه با متخصصان مختلف، نقشه‌راه فناوری‌نانو و
اُپتیک(aRoadmap for photonics and nanotechnologies) را طراحی کرده‌است.
تقریباً ۳۰۰ نفر از مراکز صنعتی و دانشگاه‌ها در طراحی این نقشه‌راه مشارکت کرده‌اند.
این نقشه‌راه چشم‌انداز روشنی را از آینده مواد، تجهیزات، فرایند‌ها و کاربردهای
فناوری‌نانو ارائه می‌کند و جایگاه و چشم‌انداز اروپا با توجه به نانوفتونیک را
مشخص و پیشنهادهایی را ارائه می‌کند.
نقشه‌راه Mona، نانومواد مهمی را که تأثیر زیادی بر نانوفتونیک خواهند داشت
‌شناسایی کرده‌است. این نانومواد عبارتند از:
• نقاط کوانتومی و سیستم‌های SI,IIIV و IIVI؛
• نانوساختارهای پلاسمونیک؛
• نانوساختارهای SI,IIIV سنجش با توان بالا؛
• نانولوله‌های کربنی؛
• همگرایی الکترونیک با فتونیک؛
• نانوذرات در شیشه‌ها یا پلیمرها.
تجهیزات و فرایندها برای بهبود عملکرد ادوات نانوفتونیک، اهمیت بسیار زیادی دارند.
فرایندهایی که بیشترین تأثیر را بر نانوفتونیک خواهند داشت و در عین حال دارای
پتانسیل تولید انبوه نیز هستند شامل MOCVD,CNTCVD، سنتز کلوییدال، ساخت نانوفسفر،
سنتز سول‌ژل، OVPD، لیتوگرافی UV و نانوایمپرینت گراورسازی می‌شوند.
انواع تجهیزات و فرایندها با کاربردهای گسترده، MOCVD, MBE و شیمی کلوییدی به‌عنوان
فناوری‌های پایین به بالا، و لیتوگرافی UV، لیتوگرافی E-beam و لیتوگرافی
نانوایمپرینت به‌عنوان فناوری‌های بالا به پایین هستند.
نقشه‌راه Mona، ادوات مهم برای کاربردهای اساسی را ‌شناسایی کرده که عیارتند از:
نمایشگرها، فتوولتایس، تصویربرداری، نورپردازی، ارتباطات از راه ‌دور، حسگرها و
ارتباطات نوری.
برخی از پیشنهادهای کلیدی Mona عبارتند از:
ارائه خدمات حمایتی برای صنعت نمایشگرها: از قبیل ارائه تجهیزات تحقیق و توسعه و
فرایند(برای مثال CVD برای نانولوله‌های کربنی) به‌دلیل وجود پتانسیل بالای اروپا
در زمینه نانولوله‌های کربنی و سیستم‌های نمایشگر. به علاوه اروپا می‌تواند از
مزایای توسعه نمایشگرهای انعطاف‌نا‌پذیر OLED از طریق فراهم کردن خدمات تحقیق و
توسعه، مواد و تجهیزات، بهره‌مند شود. همچنین شرایط نوآوری برای ساخت نمایشگرهای
منعطف که تاکنون صنعتی نشده‌اند نیز وجود دارد؛
• توسعه فناوری نقاط کوانتومی برای پیل‌های خورشیدی به‌دلیل رشد بازار فتوولتایس؛

• انجام تحقیق و توسعه در زمینه حسگرهای قابل مشاهده و مادون قرمز در حوزه
کاربردهای مختلف. در این حوزه برخی از نقش‌آفرینان صنعتی مانند STMو e2v در اروپا
حضور دارند و اروپا در زمینه حسگرهای مادون قرمز، شرکت‌هایی چون Sofradir را در
اختیار دارد؛
• تقویت تحقیق و توسعه در نورپردازی. به‌دلیل وجود بازار گسترده، موفقیت توسعه
صنعتی نانوفتونیک تضمین خواهد شد و در این قاره دو شرکت اُسرام و فیلیپس نیز فعالیت
می‌کنند؛
• انجام تحقیق و توسعه در زمینه ارتباطات از راه دور، به‌خصوص برای همگرایی بیشتر
تراشه‌های نوری و الکترونیک؛
• تقویت تحقیق و توسعه در زمینه فیبرهای میکروساختار، نقاط کوانتومی II-VI و
پلاسمونیک برای حسگرهای مبتنی بر نانوفتونیک؛
• تقویت تحقیق و توسعه در زمینه ارتباطات نوری، این تحقیقات باید تا حدی تقویت شوند
که شرکت‌های اروپایی توانایی رقابت با شرکت‌های بزرگ آمریکایی همچون اینتل و IBM را
داشته باشند.
متن کامل این گزارش به‌طور رایگان از طریق نشانی http: //www. ist-mona. org/home.
asp قابل دستیابی است.