|
یکی از اصلی‌ترین مشکلات در درمان سرطان، افزایش مقاومت تومورها در مقابل گستره
وسیعی از داروهاست. محققان اصلی‌ترین ساز و کاری را که سلول‌های سرطانی برای خنثی
کردن اثر سایتوتوکسیک داروهای ضد سرطان دارند، شناسایی کردند. پژوهشگران همینک در
حال استفاده از فناوری‌نانو برای کمک به از بین بردن مقاومت به دارو و افزایش شانس
درمان موفق سرطان هستند.
دکتر منصور امیجی و همکارانش از NCI، نشان دادند که اگر داروی پاکلی‌تاکسل و
تاموکسیفن را در یک پایه نانوپلیمری به تومورها برسانیم، می‌توانیم به مقاومت در
مقابل هر دو دارو در سرطان تخمدان انسانی در مدل موش غلبه کنیم. در این تحقیق نشان
داده شده که اگر تاموکسیفن به‌وسیله نانوذرات پلیمری به سلول‌های تومور رسانده شود،
میزان سرامید داخل سلولی ـ که یک مو لکول چرب است ـ را بالا می‌برد. این عمل باعث
می‌شود که پاکلی‌تاکسل ـ که به وسیله نانوذرات به تومور رسانده شده ـ آپاپتوز ایجاد
کند.
مطالعات اولیه روی سلول‌های سرطانی تخمدان انسان ـ که مقاوم به دارو هستند ـ نشان
داده که ترکیب پاکلی‌تاکسل و تاموکسیفن که روی یک نانوذره قرار گرفته، مرگ ذاتی
سلول را در تومورهای مقاوم برمی‌انگیزد. پژوهشگران در مطالعات بعدی تومورها را در
حیوانات نهاده، آنها را با این دو نانوذره مواجه کردند، همچنین برای کنترل به
یک‌سری از موش‌ها هیچ دارویی ندادند و یک‌سری را تنها با پاکلی‌تاکسل مواجه کردند.
پس از سه هفته اندازه تومور مورد مطالعه، ۳/۱ اندازه‌ی تومورهای کنترل بود و تجویز
دوز دوم، رشد تومور را خیلی بیشتر سرکوب کرد. این مطالعات نشان داد که همراهی این
دو نانوذره عوارض جانبی کمی را به‌دنبال دارد.
در تحقیقی مشابه دکتر روبرتسون و همکارانش از دانشگاه پنسیلوانیا، از نانوذرات برای
رساندن خود سرامید به سلول‌های سرطانی استفاده کردند. این محققان داروی ضد سرطان
سورافنیب و سرامید را در یک لیپوزوم نانومقیاس قرار داده، آن را با سلول‌های سرطان
سینه وملانوم مواجه کردند. قرار دادن در محفظه‌ای به ابعاد نانو به سرامید این
اجازه را می‌دهد تا از غشای سلول عبور کرده، وارد سیتوپلاسم شود.
در کارزمایی‌های بالینی گذشته، سورافنیب اثربخشی درمانی لازم برای درمان ملانوم و
سرطان سینه را نداشت؛ اما همراهی این دارو با سرامید داخل یک نانولیپوزوم اثرات سمی
قابل توجهی روی این دو سرطان دارد. تجویز این درمان ترکیبی در حیواناتی که ملانوم و
تومور سینه انسانی را حمل می‌کردند، رشد تومور را به‌طور مشخصی کاهش می‌دهد. عوارض
جانبی هم یا به وجود نمی‌آید یا بسیار کم است.
دکتر مک‌نیل و همکارانش از NCI، روی چگونگی رفتار سرامید لیپوزوم‌شده در بدن تحقیق
کردند. این پژوهشگران با استفاده از سرامید لیبل‌شده به وسیله کربن ۱۴ ـ که در
نانولیپوزوم لیبل‌شده با تریتیوم قرار گرفته بود ـ توانستند وضعیت و بازده ذرات را
در بدن ردیابی کنند.
نتایج نشان می‌دهد با اینکه قسمت اعظم نانوذره لیپیدی در گردش خون می‌ماند، قادر به
فرستادن سرامید به داخل سلول‌هاست. ساز و کار این عمل احتمالاً جابه‌جایی سرامید از
غشای لیپیدی دولایه نانوذره به غشای لیپیدی دولایه سلول تومور است. نتیجه این
جابه‌جایی توزیع بافتی سریع سرامید بدون اثرات جانبی مشهود است. این در حالی است که
میزان قابل توجه سرامید قبل از رسیدن به تومور از لیپوزوم خارج شده‌است.
برای حل مشکل نشت سرامید، دکتر بانهولز و همکارانش از یک پلیمری لیپیدی برای ساخت
لیپوزوم‌ها استفاده کردند. این نانوذرات نسبت به لیپوزوم‌های قبلی پایدارتر بوده،
می‌توانستند میزان بالاتری از سرامید را به سلول توموری برسانند و در نتیجه باعث
افزایش اثربخشی درمانی تجویز سرامید می‌شوند، همچنین این لیپوزوم‌ها زمانی که انبار
می‌شوند، پایدارترند که این خصوصیتی مفید برای استفاده از این فرمولاسیون در انسان
است.
|
