غرفه آموزش عمومی فناوری نانو چیست؟

ستاد ویژه توسعه فناوری‌نانو اقدام به برگزاری نمایشگاهی با عنوان توانمندی‌های ملی فناوری‌نانو در روزهای ۲۲ تا ۲۴ مهر ماه جاری کرده است. در این نمایشگاه، شرکت‌های تولیدی و خدماتی، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، مراکز رشد و سایر نهادهای دخیل در توسعه‌ی فناوری‌نانو حضور خواهند داشت و دستاوردهای خود را در این حوزه به نمایش خواهند گذاشت.
در این نمایشگاه، یک غرفه‌ی متمایز نیز وجود دارد. این غرفه با نام آموزش عمومی یا Public Show، به منظور نشان دادن کاربردهای عملی و ملموس فناوری‌نانو به بازدیدکنندگان، تشکیل می‌شود.
برای آشنایی بیشتر با این غرفه، مصاحبه‌ای با خانم مهندس اسلامی پور، مسئول برگزاری آن داشته‌ایم.

خانم اسلامی پور لطفا خودتان را معرفی کنید.
فائقه اسلامی‌پور هستم، کارشناس ارشد فناوری‌نانو. فعالیت در زمینه‌ی فناوری‌نانو را از سال ۱۳۸۰ یعنی ابتدای دوره کارشناسی آغاز کردم و در طول چند سال گذشته در زمینه آموزش فناوری‌نانو به دانش آموزان فعالیت داشته‌ام. هم‌اکنون، مسؤل برگزاری غرفه آموزش عمومی در نمایشگاه توانمندی‌های ملی فناوری‌نانو هستم.
لطفا غرفه آموزش عمومی را معرفی بفرمایید.
همان‌طور که می‌دانید رسالت نمایشگاه توانمندی‌ها، نمایش دستاوردها و پتانسیل‌های داخلی در حوزه‌ی فناوری‌نانو است. اما از آنجا که بسیاری از مردم با مفاهیم علمی و کاربردهای روزمره‌ی این فناوری آشنا نیستند، در کنار این نمایشگاه، بخشی با مساحت ۱۴۰ متر مربع با عنوان غرفه آموزش عمومی فناوری‌نانو، برای ترسیم زندگی و دنیای آینده‌ی مبتنی بر فناوری‌نانو، طراحی شده است.
این فضا، محیطی با طراحی ویژه برای تعامل مستقیم با محصولات فعلی فناوری‌نانو، تجربه فردی تغییر ویژگی‌های محصولات و در کنار آن، آموزش مفاهیم پایه علوم نانومقیاس و معرفی ساختارهای بنیادی فضای نانومقیاس است.
مخاطب اصلی این غرفه، به طور عام بازدیدکنندگانی هستند که اطلاعات تخصصی از موضوع ندارند، با ذکر این نکته که تمرکز خاصی بر دانش‌آموزان شده است. در یک جمله ما در این غرفه سعی خواهیم کرد فضایی برای تجربه ملموس فناوری‌نانو ایجاد نماییم.
آیا این غرفه فقط محصولات مبتنی بر فناوری‌نانو را ارائه می‌دهد؟
خیر، همان‌طور که پیشتر نیز اشاره کردم، در این غرفه محصولات مبتنی بر فناوری‌نانو، به همراه کاربرد آنها نمایش داده می‌شوند اما فعالیت غرفه به این محدود نمی‌گردد. غرفه به دو بخش ارائه‌ی محصولات و نمایش مفاهیم آموزشی تقسیم شده است.
بخش آموزش با به‌کارگیری ابزارهای مختلف (انجام آزمایش، نمایش فیلم، برگزاری کارگاه‌های کوتاه‌مدت و. . .) سعی خواهد کرد در کنار بیان پایه‌های علمی و مفاهیم زیربنایی، پتانسیل‌ها و حوزه‌های مختلف تحت پوشش فناوری‌نانو را معرفی کند و خواص ویژه نانومواد را به بوته آزمایش بکشد.
این آزمایش‌ها چطور انجام خواهند شد؟
ما در بخش آموزش غرفه سعی کرده‌ایم بستری مناسبی برای انتقال مفاهیم فراهم کنیم. یکی از فرآیندهای آموزشی پیش‌بینی شده، انجام آزمایش‌های ساده‌ی‌ فیزیکی و شیمیایی است که بتوانند مفاهیم مورد بحث در کارگاه‌ها را به طور تجربی انتقال ‌دهند.
 یکی از مهمترین اصول انتخاب و طراحی آزمایش‌ها، مشارکت دانش‌آموز در انجام آن است. بر این مبنا آزمایش‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ دسته اول، آزمایش‌های مفهوم-محور هستند که به‌طور مستقل و در قالب سیستم‌های آزمایشگاهی جداگانه توسط دانش‌آموزان انجام می‌شوند. اما دسته دوم بیشتر جنبه نمایشی دارند و در قالب کارگاه‌های آموزشی و توسط مدرس اجرا می‌گردند. البته باید محدودیت‌های فضای نمایشگاهی برای انجام آزمایش‌های مختلف را نیز در نظر گرفت.
آیا در غرفه انجام سخنرانی هم دارید؟
به نوعی می‌توان گفت بله. ستاد ویژه توسعه فناوری‌نانو فضای مناسبی را، در حدود ۱۴۰ متر مربع، به غرفه آموزش عمومی اختصاص داده است. فضایی که بخشی از آن به شبیه‌سازی یک کلاس درس تعلق گرفته است. این بخش، محل تشکیل کارگاه‌هایی است که در بخش‌های قبلی به آنها اشاره نمودم. کارگاه‌ها با هدف ارتباط رودرروی متخصصان و بازدیدکنندگان طراحی شده است. علاوه‌بر اینکه دعوت از چهره‌های برتر فناوری‌نانو و برگزاری سخنرانی نیز جزئی از برنامه خواهد بود. به نظر می‌رسد دیدار با بزرگان علوم و فناوری‌نانو کشور و تعامل نزدیک با آنها، از جمله برنامه‌هایی باشد که با استقبال بازدیدکنندگان مواجه گردد.
البته در این خصوص دو نکته قابل اهمیت نیز وجود دارد؛ اول آنکه در برنامه‌ی نمایشگاه، در دو نوبت صبح و عصر زمان‌هایی برای بازدید گروهی پیش‌بینی شده است که کارگاه‌ها و سخنرانی‌ها در این بازه‌ها برگزار خواهند شد. ما از مراکز و مجموعه‌های آموزشی به‌ویژه مدارس، پژوهش‌سراها و معلمان محترم دعوت می‌کنیم در این زمان‌های خاص، از غرفه بازدید کنند.
نکته دوم، به‌طور خاص به دانش‌آموزان بازدیدکننده از غرفه مربوط است. با همکاری که با باشگاه دانش‌آموزی نانو شده است، دانش آموزانی که گواهی شرکت در تمامی کارگاه‌های غرفه را داشته باشند می‌توانند به عضویت باشگاه دانش‌آموزی نانو درآیند.
شما به باشگاه نانو اشاره کردید، لطفا باشگاه را معرفی کنید
باشگاه دانش‌آموزی نانو با هدف ارتقای آشنایی دانش‌آموزان با علوم و فناوری‌نانو و زمینه‌سازی تحقیق و پژوهش دانش‌آموزی در این حوزه، فعالیت می‌کند. این مجموعه سعی دارد در طی یک فرآیند آموزشی-عملی، دانش‌آموزان را از یادگیری مفاهیم اولیه این فناوری تا خلق ایده‌های دانش‌محور هدایت نماید. با این هدف که پس از فارغ التحصیلی، آموخته‌ها و پژوهش‌های باشگاه، پایه پژوهش‌های دانشگاهی گردد.
 از مهم‌ترین اصول مطرح در باشگاه نانو، فراهم‌سازی امکان تجربه‌ی کار گروهی است. ترسیم ماهیت بین‌رشته‌ای علوم و فناوری‌نانو، مفهومی است که در جریان فعالیت در باشگاه به طور تجربی به دانش‌آموز منتقل می‌گردد. از فعالیت‌های باشگاه نانو می‌توان به برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای آموزشی اشاره کرد که در چندین سطح برگزار می‌گردد. تشکیل گروه‌های پژوهشی برای افراد ممتاز و هدایت این افراد توسط استادان متخصص از دیگر فعالیت‌های باشگاه خواهد بود. همچنین دانش‌آموزان با عضویت در باشگاه نانو از امکاناتی نظیر امکان استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی نانو و شرکت در بازدیدهای علمی برخوردار   می‌گردند.
این مجموعه مدتی است فعالیت خود را در برخی پژوهش‌سراهای شهر تهران (و بعضی شهرستان‌ها) آغاز نموده و ان‌شاءا. . . به‌زودی جزئیات آن از سوی سایت ستاد و ماهنامه فناوری‌نانو به استحضار علاقمندان خواهد رسید.
با تشکر و آرزوی موفقیت برای شما