محققان دانشگاه شیراز طی پژوهشی موفق به‌اندازه‌گیری مقادیر بسیار کم هیدرازین با استفاده از نانوکاتالیست پالادیم شده‌اند. از نتایج این کار تحقیقاتی می‌توان برای اندازه‌گیری هیدرازین در بویلرها، پیل‌های سوختی، محلول‌های مورد استفاده در صنعت چاپ و ظهور عکس، آب رودخانه‌ها و پساب‌های صنعتی، در ترکیبات مورد استفاده جهت تنظیم رشد گیاهان و نمو نه‌های بیولوژیکی استفاده نمود.
اندازه‌گیری هیدرازین با استفاده از نانوکاتالیست‌ها
محققان دانشگاه شیراز طی پژوهشی موفق به‌اندازه‌گیری مقادیر بسیار کم هیدرازین با استفاده از نانوکاتالیست پالادیم شده‌اند. از نتایج این کار تحقیقاتی می‌توان برای اندازه‌گیری هیدرازین در بویلرها، پیل‌های سوختی، محلول‌های مورد استفاده در صنعت چاپ و ظهور عکس، آب رودخانه‌ها و پساب‌های صنعتی، در ترکیبات مورد استفاده جهت تنظیم رشد گیاهان و نمو نه‌های بیولوژیکی استفاده نمود.
پژوهش فوق در قالب بخشی از پایان‌نامه دکتری الهه فرجامی (دانشجوی دکتری شیمی دانشگاه شیراز) و به سرپرستی دکتر افسانه صفوی و دکتر نوروز ملکی (اعضاء هیئت علمی دانشگاه شیراز) و دکتر فریبا تاج‌آبادی (دانش‌آموخته دکتری شیمی دانشگاه شیراز) انجام شده است.
دکتر صفوی در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد ویژه توسعه فناوری‌نانو، اظهار داشتند: “در تحقیق حاضر روشی جدید با حساسیت و دقت بالا و ارزان قیمت برای اندازه‌گیری مقادیر بسیار کم هیدرازین در صنایع مختلف بر پایه استفاده از نانوکاتالیست پالادیم معرفی شده است.
هیدرازین و مشتقات آن دارای کاربردهای وسیعی در زمینه‌های مختلف، همانند چاپ عکس، آنتی‌اکسیدان، صنایع هوا و فضا، کشاورزی و غیره است. از طرفی هیدرازین از جمله آلاینده‌های زیست‌محیطی بشمار می‌رود و به عنوان محرک سیستم عصبی، عامل جهش ژن و ناهنجاری‌های خونی شناخته شده است و اثرات جانبی بر روی سلامت مغز و کبد دارد.
علیرغم گزارش‌های زیادی که تاکنون در مورد اندازه‌گیری هیدرازین به روش‌های مختلف انجام گرفته است، همچنان اندازه‌گیری دقیق و حساس آن به عنوان چالش مهمی بشمار می‌رود”.
وی در ادامه گفت: “تهیه الکترودهای کربنی آسان است ولی سینتیک اکسیداسیون هیدرازین روی سطح آنها کند بوده و نیاز به اصلاح سطح برای رفع این مشکل دارند. در این پروژه، از الکترود ترکیبی جدید گرافیت (مخلوط گرافیت با نگهدارنده جدید شامل مایعات یونی) استفاده شده است.
این الکترود مزایای خصوصیات صفحه لبه‌ای نانولوله‌های کربنی را همراه با قیمت کم الکترودهای خمیر کربنی و استحکام فلزی را دارد و افزایش قابل توجهی در سرعت انتقال الکترون از خود نشان می‌دهد”.
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در رابطه با روش کار پژوهش حاضر گفت: “نانوذرات پالادیم روی سطح این الکترود به روش Electrodeposition که روشی بسیار ساده و ارزان قیمت است نشانده می‌شوند. نانوذرات پالادیم با چگالی بالا و مورفولوژی مطلوب روی سطح الکترود قرار می‌گیرند. الکترود اصلاح شده با نانوذرات پالادیم فعالیت الکترودی کاتالیستی منحصربه‌فردی برای اکسیداسیون هیدرازین و اندازه‌گیری از خود نشان می‌دهند”.
جزئیات این کار در مجله Analytica Chimica Acta (جلد۶۱۱، شماره۲، صفحات ۱۵۵-۱۵۱، سال ۲۰۰۸) منتشر شده است.
