مصاحبه با مصطفی دستمردی؛ آزمایشگاه برتر (رتبه دوم) در سومین جشنواره برترین‌های نانو

مصاحبه با مصطفی دستمردی، دبیر کمیته بهره‌وری پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی؛ آزمایشگاه برتر (رتبه دوم) در سومین جشنواره برترین‌های نانو

به راه حل های اساسی به جای مقطعی پاداش دهید
لطفاً خودتان را معرفی نمایید.
مصطفی دستمردی هستم، متولد ۱۳۶۱ و دانش آموخته رشته مهندسی صنایع. به عنوان
مدیر کیفیت و دبیر کمیته بهره‌وری در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران مشغول به
فعالیت می‌باشم.
به عنوان رابط پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، لطفاً این مرکز را معرفی
نمایید.
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران در سال ۱۳۶۵ با هدف انجام پژوهش‌های بنیادی و
کاربردی در زمینه‌های مختلف علوم و تکنولوژی پلیمر، تربیت نیروی انسانی متخصص و
افزایش دانش نیرو‌های شاغل در این بخش از صنعت تأسیس گردید.
این مرکز در حوزه فناوری نانو دارای چه تجهیزاتی است ؟
آزمایشگاه‌ها مهمترین بخش پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران هستند. تجهیزات و
دستگاه‌های این مرکز بسیار پیشرفته و جدید است و انجام آزمایش‌ها در آن بر طبق
روش‌های استاندارد بین‌المللی، منطقه‌ای و ملی نظیر ISO، ASTM، ISIRI صورت می‌گیرد.
تجهیزاتی آزمایشگاهی که در این مرکز در حوزه فناوری نانو مورد استفاده قرار می‌گیرند
عبارتند از: SEM, NMR, XRD, XRF, GC-MS, FT-IR , CHNOS, DMA, TGA, DSC, STA و
CHNOS. پژوهشگاه از سال ۱۳۸۴ به عضویت شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو ایران در
آمده است.
به ‌نظر جنابعالی علت موفقیت مجموعه آزمایشگاه‌های پژوهشگاه چیست و چه عواملی
موجب کسب امتیاز در جشنواره برترین‌های فناوری نانو شده است؟

ارتقاء کیفیت خدمات ارائه شده، استانداردسازی تمامی فرایندها، نگرش سیستمی و
یکپارچه به مدیریت آزمایشگاه‌ها و همین طور گسترش و به روز رسانی دانش فنی
پرسنل از جمله عوامل اساسی موفقیت این مرکز است. علاوه بر این تلاش‌های شبانه‌روزی
و توجه ویژه محققان و مدیران ارشد این مرکز به مطالعه، تحقیق و گسترش مرزهای
دانش در حوزه علوم و فناوری نانو عامل کلیدی دیگری است که موجب کسب امتیاز این
مرکز در جشنواره برترین‌های فناوری نانو شده است.
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران تاکنون چه اقداماتی در خصوص استاندارد سازی
مراکز آزمایشگاهی خود انجام داده و بطور کلی این موضوع از چه اهمیتی برخوردار
است؟

در نگاه امروز جهانی، استاندارد سازی مهمترین مقوله در زمینه ایجاد، نگهداری و
ارتقاء کیفیت سیستم‌ها است. در سازمان‌ها و مراکز تحقیقاتی از دیر باز نقش
مدیریت و ایجاد ساز و کارهایی برای کنترل فرآیندها، شناسایی نقاط کنترل کیفی و
اطمینان از صحت و دقت نتایج آزمون‌ها مورد توجه بوده است. در پژوهشگاه پلیمر و
پتروشیمی ایران نیز افزایش کیفیت و بهبود مستمر خدمات ارائه شده و نیز کسب
رضایت مشتریان داخلی (اعضای محترم هیات علمی، دانشجویان و محققان) و خارجی
همواره از خواسته‏های مدیران و مسئولان این مرکز بوده است.
به منظور تحقق این اهداف و دستیابی به شاخص‌های سند چشم انداز ۲۰ ساله،
پژوهشگاه اقدام به اخذ استانداردهای بین‌المللی نموده است. اقدامات اولیه جهت
اخذ استاندارد ۹۰۰۱:۲۰۰۰ ISO در نیمه دوم سال ۱۳۸۳ انجام گردیده و گواهینامه
این استاندارد در سال ۱۳۸۵ اخذ شده است. به طور همزمان این پژوهشگاه به منظور
تایید صلاحیت آزمایشگاه‌ها در تولید داده‌ و معتبرسازی فنی نتایج، اقدام به اخذ
اعتبار نامه۱۷۰۲۵:۲۰۰۵ ISO/IEC برای آزمایشگاه‌های مرکزی خود نموده که این امر
نیز در سال ۱۳۸۶ محقق گردیده است.
علاوه بر این آزمایشگاه‌های پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران دارای تایید
صلاحیت ملی از موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز هست. از آنجا که
کیفیت فرایندی است بی پایان، این مرکز در صدد آن است تا ضمن نگهداری سیستم
کیفیت جاری در آزمایشگاه‌های مرکزی، سایر آزمایشگاه‌های پژوهشکده‌های خود را در
یک سال آینده به محدوده این استاندارد اضافه نماید.

به نظر شما به چه شکل می‌توان بهره‌وری را در سازمان‌ها و مراکز تحقیقاتی
افزایش داده و پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران در این راستا چه اقداماتی انجام
داده است؟

ایران اسلامی، امروزه محور تلاش همگانی در جهت نیل به خود کفائی و حضور موثر و
دراز مدت در عرصه بازار جهانی است. در این راستا استفاده بهینه از منابع انسانی
و مادی در پرتو مدیریتی نظام یافته و فراگیر، همراه با استفاده از فناوری‌های
روز دنیا اصلی است انکار ناپذیر و نیازی است عاجل تا بهبود مستمر همه محصولات،
خدمات و فرایندها را تضمین نماید. به همین منظور استفاده بهینه از سرمایه‌های
سازمانی مورد توجه بسیاری از سازمان‌ها و مراکز خدماتی قرار گرفته است. افزایش
اثر بخشی و کارآیی و همچنین افزایش بهره‌وری سازمانی در پژوهشگاه پلیمر و
پتروشیمی ایران نیز همچون مراکز دیگر از خواسته‏های مدیران و مسئولان آن است.
به منظور تحقق اهداف فوق این مرکز سیستم و نظام جامعی را برای ارزیابی عملکرد
بخش‌های آزمایشگاهی و کارکنان طراحی و اجرا نموده است که مبتنی بر نه راهکار
اساسی زیر برای افزایش بهره‌وری در سازمان هستند:
راهکار اول: به راه حل های اساسی به جای مقطعی پاداش دهید.
راهکار دوم: به ریسک پذیری به جای اجتناب از ریسک پاداش دهید.
راهکار سوم: به خلاقیت کاربردی به جای اطاعت کورکورانه پاداش دهید.
راهکار چهارم: به اقدام قاطع به جای فلج کردن کار پاداش دهید.
راهکار پنجم: به کار برجسته به جای نمایش کار پاداش دهید.
راهکار ششم: به ساده کردن کار به جای پیچیدگی غیر لازم پاداش دهید.
راهکار هفتم: به کیفیت کار به جای سرعت در کار پاداش دهید.
راهکار هشتم: به وفاداران سازمان به جای تهدید کنندگان به ترک خدمت، پاداش دهید.

راهکار نهم: به کار تیمی به جای تک روی پاداش دهید.
لطفاً در خصوص نظام ارزیابی عملکرد آزمایشگاه‌ها و کارکنان پژوهشگاه پلیمر و
پتروشیمی ایران و همین طور نتایج حاصل از اجرای آن توضیحات بیشتری ارائه
فرمایید؟

مطالعات اولیه در خصوص نظام ارزیابی از نیمه دوم سال ۱۳۸۵ با بررسی نظام‌های
مشابه در سایر سازمان‌ها و مراکز تحقیقاتی داخل و خارج از کشور آغاز شد و پس از
بررسی نقاط قوت و ضعف هر یک از آنها، طرح اولیه نظام ارزیابی عملکرد آزمایشگاه‌ها
و کارکنان برای آزمایشگاه‌های مرکزی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران تهیه
گردید. از ویژگی‌های بارز این طرح، در نظر گرفتن همزمان دو مقوله کیفیت و کمیت
است که تواماً بر روی کارایی و اثر بخشی تأثیر گذار است و در مجموع منجر به
افزایش بهر‌ه‌وری در استفاده از تجهیزات و منابع می‌گردد. از سایر ویژگی‌های
این طرح می‌توان به استفاده از تکینیک‌های موجود در منطق فازی برای کمی سازی
نتایج ذهنی و استفاده از دانش افراد خبره و با تجربه در طراحی این نظام ارزیابی
عملکرد اشاره نمود.
این طرح با انجام اصلاحاتی در قالب دستورالعمل پرداخت کارانه در سال ۱۳۸۶ مورد
تصویب هیات رئیسه محترم پژوهشگاه قرار گرفت و پس از اجرای آن نتایج شگرفی حاصل
گردید که به طور خلاصه می‌توان به افزایش ۱۰۵ درصدی بهره‌وری در استفاده از
منابع و تجهیزات آزمایشگاهی و نیز افزایش ۶ درصدی رضایت مشتریان نسبت به سال
قبل از اجرای طرح اشاره نمود. شایان ذکر است اجرای این نظام با استفاده از یک
پایگاه اطلاعاتی نرم افزاری بسیار قوی پشتیبانی می‌گردد که توسط خود پرسنل
پژوهشگاه تهیه شده است. تجزیه و تحلیل‌های آماری این نرم‌افزار در بسیاری از
مواقع راهگشای مدیران آزمایشگاه‌ها در اتخاذ تصمیمات مناسب و مقتضی است.
نظر شما در خصوص مشتری مداری در مراکز خدماتی و تحقیقاتی چیست؟ پژوهشگاه چه
تسهیلاتی برای مشتریان خود، به ویژه دانشجویان، درنظر گرفته‌ است؟

امروزه دنیای کسب و کار بر پایه «مشتری مداری» و «رضایت مشتری» استوار است، به
گونه‌ای که گسترش خدمات و ارائه آن بدون در نظر گرفتن این اصل نه تنها مشکل،
بلکه غیر ممکن است. فعالان عرصه اقتصاد و کسانی که به جاودانگی در این عرصه می‌اندیشند
به خوبی می‌دانند. اصل مشتری مداری، اکسیژن تنفس در بازار کسب و کار است.
پژوهشگاه نیز توجه ویژه به این مهم دارد و این سخن را که «همیشه حق با مشتری
است» سرلوحه برنامه خویش قرار داده است. به همین منظور در پژوهشگاه بخش ویژه‌ای
با نام “صدای مشتری” راه اندازی شده که در آن نظرات مشتریان داخلی و خارجی
پژوهشگاه مورد ثبت و بررسی قرار می‌گیرد. خروجی‌های این بخش به عنوان یکی از
پارامترهای موثر در ارزیابی عملکرد کارکنان در نظر گرفته می‌شود. همچنین این
پژوهشگاه برای رفاه حال مشتریان داخلی و نیز دانشجویان سایر مراکز تحقیقاتی و
دانشگاهی تسهیلات ویژه‌ای را، از جمله تخفیف ۵۰، در تعرفه‌های ارائه خدمات
آزمایشگاهی خود در نظر گرفته است.
آیا در آینده برنامه‌ای برای گسترش فعالیت‌های آزمایشگاه در حوزه فناوری
نانو دارید؟

با توجه به گسترش استفاده از فناوری نانو در صنایع مختلف و افزایش تقاضا در
خصوص خدمات آزمایشگاهی، پژوهشگاه در نظر دارد در سال‌های آتی با خرید تجهیزات
جدید دامنه فعالیت‌های خود را در حوزه فناوری نانو گسترش دهد.
به نظر شما مراکز آزمایشگاهی برای رسیدن به هدف «تولید ثروت و افزایش کیفیت
زندگی مردم»، چه نقشی دارند و این نقش چگونه می‌تواند بهبود یابد؟

در سازمان‌ها و مراکز تحقیقاتی، آزمایشگاه‌ها بخشی مهم و بزرگی از فعالیت‌‌ را
بر عهده دارند. محصولات آزمایشگاهی اهمیت ویژه‌ای در دستاوردهای تحقیقاتی دارند،
تا حدی که بسیاری از آنها ضامن امنیت دفاعی و اقتصادی ملت‌ها است. مراکز
آزمایشگاهی می‌توانند نقش مهمی در رسیدن “تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم»
داشته باشند. ایجاد دانش فنی و تجاری سازی نتایج تحقیقات در حوزه فناوری نانو و
نیز تولید محصولات جدید در این حوزه می‌تواند منجر به آفرینش ثروت‌های عظیمی
برای کشور عزیزمان شود. در این میان توجه ویژه به کیفیت خدمات ارائه شده توسط
مراکز آزمایشگاهی می‌تواند منجر به بهبود این امر گردد.
با تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، اگر صحبت یا نکات خاصی دارید،
بفرمایید.

من هم به خاطراین فرصتی که در اختیار من قرار دادید، سپاسگذارم و از تمامی
مسوولین و دست اندرکاران برگزاری این جشواره تشکر می‌نمایم.