ساخت نانوآلیاژ برنج سرب دار جهت تولید یاتاقان های خود روغن کار

محققان ایرانی، با استفاده از روش آسیا کاری مکانیکی، موفق به ساخت آلیاژ برنج سرب دار با ابعاد نانوکریستالی شدند که این نانوآلیاژ، امکان ساخت یاتاقان های خود روغن کار با دقت ابعادی در حد نانومتر را جهت استفاده در صنایع اتومبیل سازی و صنایع نظامی فراهم نموده است.

محققان ایرانی، با استفاده از روش آسیا کاری مکانیکی، موفق به ساخت آلیاژ برنج
سرب دار با ابعاد نانوکریستالی شدند که این نانوآلیاژ، امکان ساخت یاتاقان های خود
روغن کار با دقت ابعادی در حد نانومتر را جهت استفاده در صنایع اتومبیل سازی و
صنایع نظامی فراهم نموده است.

مهندس ایمان فرح بخش در گفتگو با بخش خبری سایت
ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، هدف از پژوهش حاضر را «سنتز آلیاژ برنج سرب دار با
روش آلیاژسازی مکانیکی، احیای همزمان اکسیدهای مس، روی و سرب در حضور عامل احیا
کننده گرافیت و دست یابی به محصول برنج سرب دار با ابعاد نانوکریستالی برشمرد».

این پژوهشگر به منظور انجام عملیات آسیاکاری، ابتدا پس از تهیه پودر اکسیدهای مس،
روی، سرب و گرافیت با خلوص ۹۷% به بالا، آنها را به نسبت استوکیومتری
(Cu-28%Zn-2%Pb) مخلوط نموده و با استفاده از آسیاب گلوله ای سایشی برای مدت زمان
های معینی در اتمسفر آرگون و در دمای ثابت محیط، تحت عملیات آسیا کاری قرار داده
است. سپس محصول تولید شده، از محفظه آسیا خارج و برای آنالیز ارسال گردیده است.

همچنین جهت تعیین تغییرات فازی انجام شده و تغییرات اندازه کریستالیت‎ از لحاظ کیفی
و نیمه کمی، از دستگاه پراش اشعه ایکس (XRD) و میکروسکپ الکترونی روبشی (SEM)
استفاده شده است.

گفتنی است؛ از آنجا که فلز گرافیت خاصیت خود روغن کاری دارد،
وجود این عنصر در محصول تولید شده، با مکانیزم جذب و دفع در اثر تغییرات درجه
حرارت، باعث ایجاد توانایی ساخت یاتاقان های خود روغن کار برای استفاده در صنایع
اتومبیل سازی و صنایع نظامی می گردد.

از طرفی دیگر، این فلز به دلیل قابلیت
انعطاف پذیری، می تواند به صورت های ورقه ای، سیمی و لوله ای درآید. همچنین افزایش
میزان یکنواختی ساختار متالورژیکی این ماده، به علت استفاده از روش آلیاژسازی
مکانیکی، به طور کلی خواص این آلیاژ را در مقایسه با روش مرسوم (ذوب و ریخته گری)
افزایش داده است.

این پژوهش در قالب پروژه کارشناسی ارشد ایمان فرح بخش، با
راهنمایی دکتر طبائیان، دکتر وحدتی خاکی و مشاوره دکتر پروین در دانشگاه صنعتی
امیرکبیر انجام گردیده است.