دارورسانی مفید به کمک فناوری نانو

شیمیدان‌های ایرانی، موفق به تولید نانوکپسول‌هایی شدند که این نانوذرات کروی شکل با دارا بودن قابلیت گیراندازی و آزادسازی کنترل‌شده دارو، موجب داروسانی مفید در صنعت پزشکی شده‌اند.

بنا بر گزارشی که گرام اُنیل و دِ

شیمیدان‌های ایرانی، موفق به تولید نانوکپسول‌هایی شدند
که این نانوذرات کروی شکل با دارا بودن قابلیت گیراندازی و آزادسازی
کنترل‌شده دارو، موجب داروسانی مفید در صنعت پزشکی شده‌اند.

دکتر سپیده خوئی در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو
گفت: «اخیراً نانوذرات پلیمری زیست تخریب‌پذیر به عنوان حامل‌های دارو توجه
زیادی را به خودشان جلب کرده‌اند. این نانوذرات، دارو را به طور کنترل شده
و مؤثر، به بافت هدف رسانده و در آنجا آزاد می‌کنند. بنابراین باعث افزایش
فواید درمانی و کاهش اثرات جانبی ناشی از حضور مقادیر فراوان دارو در بدن
می‌گردند. از جمله این نانوذرات می‌توان نانواسفرها، نانوکپسول‌ها و
نانوذرات مایسلی را نام برد.

داروها را می‌توان، درون نانوذرات با روش‌های مختلف شامل انحلال، گیراندازی
و اتصال به ماتریکس پلیمری بارگذاری نمود. از میان نانوذرات موجود،
نانوکپسول‌ها و نانوذرات مایسلی، کارایی بیشتری دارند. نانوذرات مایسلی،
دارو را به دلیل برهم‌کنش دارو با قسمت هیدروفوب مرکزی نانوذره، به آرامی
در بدن رها می‌کنند، در صورتی‌که نانوکپسول‌ها به دلیل داشتن پوسته نازک
پلیمری، عمل رهایش دارو را خیلی سریع‌تر، انجام می‌دهند.»

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ادامه گفتگو اذعان داشت: «در این پژوهش
موفق به تهیه نانوکپسولی پلیمری برای رهایش داروی پنی سلین جی در بدن
شدیم.»

وی در رابطه با نحوه ساخت نانوکپسول گفت: «ابتدا امولسیون آب در روغن را از
طریق اختلاط دارو با ماده فعال سطحی (سورفکتانت) مورد نظر با استفاده از
روش مافوق صوت‌دهی(ultrasonication))، ایجاد نموده و سپس امولسیون موجود را
با محلول آبی دیگری که حاوی ماده فعال سطحی مناسب (tween)) است مخلوط
کرده‌ایم. در ادامه، با استفاده از صوت‌دهی(sonicator))، امولسیون دوم را که
همان امولسیون مضاعف آب در روغن در آب است، ایجاد نمودیم و در نتیجه موفق
به تهیه نانوکپسول‌های پلیمری شدیم.

نکته مهم در این پژوهش، نقشی اساسی و مهم نوع سورفکتانت در تشکیل امولسیون
اولیه و نهایی است، با تغییر نوع و مقدار سورفکتانت، اندازه نانوذرات تغییر
می‌کند، که با تغییر نوع و مقدار دو نوع سورفکتانت tween و span نانوذراتی
تولید شده‌اند که اندازه آنها تا ۷۵ نانومتر کاهش یافته ‌است.

در ادامه پژوهش نیز میزان گیراندازی دارو و آزادسازی دارو را مورد مطالعه
قرار دادیم و توانستیم مقدار گیراندازی دارو را تا ۸/۷۶% برسانیم».

جزئیات این پژوهش که با همکاری مرتضی یعقوبیان در دانشگاه تهران انجام شده،
در مجله European Journal of Medicinal Chemistry(جلد ۴۴، صفحات ۲۳۹۹–۲۳۹۲،
سال ۲۰۰۹)
منتشر شده‌است.