ایجاد الگوهای باریک روی تراشه‌های رایانه‌ای

محققان دانشگاه‌ ام‌آی‌تی با استفاده از نوعی ماده‌ی فوتوکرومیک و به کمک پدیده‌ی تداخل، به روش نوینی برای حکاکی خطوط فوق‌العاده باریک روی تراشه‌ها حتی در اندازه‌هایی کوچک‌تر از طول موج نور تابشی دست یافتند. با این روش جدید ـ که مدولاسیون جذب نام گرفته ـ می‌توان خطوطی به فاصله‌ی یک‌دهم طول موج نور به ‌دست آورد.

از مدت‌ها قبل استفاده از مواد فوتوکرومیک برای الگودهی‌های بسیار ریز در نظر دانشمندان شناخته شده بود؛ اما با توجه به آنکه تولید این الگوها به کمک نور صورت می‌پذیرد، این کار همواره با محدودیت‌هایی روبه‌روست و امکان ایجاد الگوهایی با ابعادکوچک‌تر از طول موج نور وجود نداشت.

اخیراً محققان دانشگاه ام‌آی‌‌تی با استفاده از پدیده‌ی تداخل به روشی نوین دست یافتند که در آن می‌توان به کمک همین مواد، خطوط فوق‌العاده باریک حتی در اندازه‌های کوچک‌تر از طول موج نور تابشی را روی میکروتراشه‌ها حکاکی کرد. به این منظور، آنها ماده‌ای فوتوکرومیک را به‌طور همزمان در معرض دو نور با طول موج مختلف قرار دادند که در اثر آن، الگوهای تداخلی بسیار ریز سیاه و سفیدی شکل گرفت. در مرحله‌ی بعدی با عبور دادن طول موج اول از آن که همانند ماسک الگودهنده عمل می‌کرد( درست همانند نگاتیو عکاسی ) نقش‌های دلخواه روی ماده‌ی زیرین ایجاد شد.

چنین روشی می‌تواند تأثیر بسیار قابل ملاحظه‌ای را در ساخت تراشه‌ها به‌ویژه بسیاری از فناوری‌های نوین ـ مانند تولید میکروتراشه‌ها (که سازندگان آن همواره به دنبال یافتن روش‌هایی برای جای دادن تعداد قطعات بیشتر روی یک تراشه هستند) ـ داشته باشد، همچنین این روش در رشته‌های کاملاً نوظهوری که بر مبنای الگوهای نانومقیاس پدید آمده‌اند (از قبیل سیستم‌های نانوفوتونیک، نانوسیالی، و نانوالکترونیک و نانوزیستی و…) اهمیت فراوان و بسزایی دارد.

به گفته‌ی راجش منون، با این روش جدید، خطوطی به پهنای ۳۶ نانومتر به ‌دست آمده‌است. او معتقد است حتی می‌توان خطوطی به فاصله‌ی یک‌دهم طول موج نور نیز ایجاد نمود. وی امیدوار است در آینده بتوان با این روش، الگوهای بسیار کوچک‌تری را در ابعاد تک‌مولکولی ایجاد نمود.

این محققان هم‌اکنون در حال بررسی کاربردهای احتمالی این روش در سیستم‌های تصویر‌برداری و توسعه‌ی انواع جدیدی از میکروسکوپ‌هایی هستند که دارای دقت نانومتری بوده تا بتواند از آن در زیست‌شناسی و علم مواد استفاده نمود. آنها با تشکیل شرکتی سعی در توسعه‌ی این فناوری نموده‌اند و امیدوارند طی پنج سال آینده بتوانند آن را به مرحله‌ی تولید تجاری برسانند.

گفتنی است جزئیات این کار تحقیقی در شماره‌ی ۱۰ آوریل نشریه‌ی ساینس منتشر شده‌است.