تشخیص تغییرات بسیار ریز در سلول‌های سرطانی

محققان دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد با ترکیب دو روش
آزمایشگاهی (الکتروفورز موئین و شناسایی پروتئین‌ها بر مبنای پادتن) و بردن
آنها به مقیاس نانو، روشی جدید برای شناسایی تغییرات بسیار کم در سطح
پروتئین‌های مرتبط با سرطان ابداع کرده‌اند. آنها توانستند با استفاده از
این روش حضور یا عدم حضور پروتئین‌های مرتبط با سرطان را در نمونه‌های
بسیار کوچک تشخیص داده و حتی تغییر در نحوه عوض شدن پروتئین‌ها را در پاسخ
به درمان‌های صورت گرفته بررسی نمایند. با وجودی که تمرکز این مطالعه بر
سرطان خون بوده است، اما امید بر این است که این روش بتواند راهی سریع‌تر و
با اثر تخریبی کمتر برای مطالعه تومورهای جامد فراهم کند.
دکتر آلیس فن که به همراه دکتر دین فلشر رهبری گروهی را بر عهده داشته‌اند
که این سامانه NIA) Nanofluidic Proteomic Immunoassay) را توسعه داده است،
می‌گوید: «در حال حاضر نمی‌دانیم هنگامی که یک دارو به بیمار داده می‌شود،
چه اتفاقی در سلول‌های سرطانی وی می‌افتد. روش استاندارد برای بررسی کارایی
درمان صورت گرفته این است که چند هفته منتظر مانده و ببینیم آیا اندازه
تومور کاهش می‌یابد یا نه. اگر بتوانیم اتفاقات صورت گرفته در سطح سلولی را
تشخیص دهیم، گام بزرگی به سمت جلو برداشته‌ایم».

دکتر فلشر که عضو
Center for Cancer Nanotechnology Excellence Focused on
Therapy Response واقع در دانشگاه استنفورد است، می‌افزاید: «این فناوری به
ما مکان می‌دهد پروتئین‌های مرتبط با سرطان را در مقیاس بسیار کوچک آنالیز
نماییم. با استفاده از این روش نه تنها می‌توانیم پروتئین‌ها را در سطح
پیکوگرم تشخیص دهیم، بلکه امکان مشاهده تغییرات بسیار کوچک در نحوه عوض شدن
پروتئین‌ها فراهم می‌شود».

تغییر در نحوه عوض شدن یا فسفریله شدن یک پروتئین می‌تواند روی چگونگی
عملکرد آن در پیشرفت سرطان تأثیر بگذارد. سلول‌های سرطانی به طور معمول از
طریق تغییر در سطح بیان پروتئین و درجه فسفریله شدن در مقابل درمان‌های
معمول مقاومت می‌کنند. آنالیز مکرر نمونه‌های کوچک از توموری که تحت درمان
قرار دارد، می‌تواند این امکان را برای پزشکان فراهم نماید که قبل از اینکه
سلول‌های بدخیم تکثیر شده و تومورهایی با مقاومت بالاتر را ایجاد نمایند،
آنها را از بین ببرند. آنها همچنین می‌توانند امکان شکست راهکارهای معمول
درمانی را برای هر بیمار ارزیابی کنند.

جزئیات این پژوهش در مقاله‌ای با عنوان:

“Nanofluidic proteomic assay for serial analysis of
oncoprotein activation in clinical specimens”

در مجله Nature Medicine منتشر شده است. خلاصه‌ای از
این مقاله در سایت مجله در دسترس است.