ضرورت ارزیابی ماهیت بین‌رشته‌ای فناوری ‌نانو

با توجه به انجام سرمایه‌گذاری‌های کلان در زمینه فناوری‌نانو، ارزیابی ماهیت بین‌رشته‌ای این حوزه برای سیاست‌گذاران، مدیران تحقیقات، انتقال دهندگان فناوری و سایر ذینفعان بسیار حایز اهمیت است.

بر اساس مقاله‌ای که در ماه سپتامبر سال جاری میلادی در مجله Nature
Nanotechnology به چاپ رسیده است، از آنجایی که حوزه‌های تحقیقاتی پررونق علم و
فناوری‌نانو، باعث پیشرفت‌های چشمگیری در سایر حوزه‌های علم و فناوری شده است،
لذا این حوزه نوظهور ماهیتی بین‌رشته‌ای دارد.

بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده در سال ۲۰۱۰ میلادی حدود ۶/۱ میلیارد دلار
در زمینه تحقیق و توسعه فناوری‌نانو سرمایه‌گذاری خواهد شد. با در نظر گرفتن
این میزان سرمایه‌گذاری، ارزیابی ماهیت بین‌رشته‌ای فناوری‌نانو برای سیاست‌گذاران،
مدیران تحقیقات، انتقال دهندگان فناوری و سایر ذینفعان، جهت مدیریت سرمایه‌گذاری
و ایجاد محیط حمایتی در این زمینه بسیار حایز اهمیت است.

پورتر و همکاران وی در این مقاله بیش از ۳۰ هزار مقاله‌ی فناوری‌نانو را در
دوره زمانی ژانویه تا جولای ۲۰۰۸ تجزیه و تحلیل کرد‌ه‌اند.

شش طبقه‌ی موضوعی بیشترین حجم مقالات اصلی فناوری‌نانو و نقل قول‌ها را به خود
اختصاص داده بودند. هر کدام از این ۶ طبقه نیز ۱۰ درصد از مقالات اصلی
فناوری‌نانو را به خود اختصاص داده بودند. این ۶ طبقه عبارتند از:

۱ – علم مواد ؛
۲ – فیزیک کاربردی؛
۳ – شیمی- فیزیک؛
۴ – فیزیک چگالی؛
۵ – علم و فناوری‌نانو؛
۶ – شیمی.

از آنجایی که علم و فناوری‌نانو به شدت بین رشته‌ای هستند، لذا توجه به ارتباط
بین رشته‌ها برای توسعه آتی این فناوری نوظهور بسیار ضروری است.

پورتر و همکاران وی امیدوارند که بتوانند در آینده بر سایر مسائل سیاست‌گذاری
فناوری‌نانو تمرکز کنند:

• همانند نوآوری‌های تجاری، الگوه‌های تحقیق و توسعه چطور می‌توانند پیش‌بینی
شوند؟
• چطور می‌توان الزامات اجتماعی نوآوری‌های علم و فناوری‌نانو و اثرات منفی
بالقوه آنها را تعدیل کرد؟
• شرکت‌ها، راهبردهای علم و فناوری‌نانوی خود را چطور توسعه می‌دهند؟ و
• کانون‌ها و مراکز تحقیق و توسعه علم و فناوری‌نانو در چه مناطقی از جهان شکل
می‌گیرند؟