قفس‌های فولرینی با اتم‌های رادیواکتیو

پانوس فاتوروس، استاد و رئیس بخش فیزیک و زیست‌شناسی تابشی در دانشکده پزشکی
دانشگاه عمومی ویرجینیا (VCU) کمک‌هزینه‌ای از سوی موسسه ملی سرطان (NCI) برای
توسعه، تولید و آزمایش نانوذرات فولرینی که می‌توانند سلول‌های تومور مغزی را
شناسایی کرده و آنها را برای اشعه‌درمانی هدف بگیرند، دریافت کرده است.

دورن چند سال پیش از خود پرسید که آیا می‌توان مواد رادیواکتیو را نیز درون این
مولکول‌های قفسی گیر انداخت؟ با دریافت کمک‌هزینه بیشتر از سوی موسسه ملی سرطان
وی این کار را انجام داده است.

حال دورن و همکارانش ژنراتوری اختراع نموده‌اند که این مواد را به صورت کنترل
از راه دور تولید می‌کند.

میله‌ای از جنس گرافیت و لوتتیوم (Lu) به اندازه تقریبی سه برابر یک مداد، از
طریق لوله‌ای که در یک سمت یک شیشه بزرگ قرار دارد، وارد شیشه شده و به آرامی
به سوی یک منبع الکتریسیته که در سوی دیگر شیشه قرار دارد، حرکت داده می‌شود.
این میله به سرعت سوخته و درون شیشه با خاکستر پوشیده می‌شود. یک نازل کوچک به
درون شیشه وارد شده و خاکستر را شسته و پس از گذراندن از یک فیلتر از شیشه خارج
می‌کند. دوده درون فیلتر گیر افتاده و محلول حاصل حاوی اتمهای Lu پیوند یافته
به نیتروژن است که درون فولرین‌ها به دام افتاده‌اند. سپس این نانوماده برچسب
خورده با مواد رادیواکتیو از درون یک ستون عبور داده شده و قفس‌های خالی آن جدا
می‌شوند. محلول حاصل تبخیر شده و گروه‌های هیدروکسیل به مولکول‌های باقی‌مانده
متصل می‌شوند تا آنها را در سیالات زیستی محلول نماید. تمام مراحل این فرایند
از راه دور کنترل شده و محصول خالص‌سازی‌شده درون یک ظرف محافظت شده قرار داده
می‌شود.

دورن و همکارانش این فرایند را با استفاده از Lu غیر رادیواکتیو انجام دادند.
در محصول به دست آمده، درون هر قفس ۸۰ کربنی فولرین، ۳ اتم Lu قرار گرفته بودند
که به یک اتم نیتروژن وصل بودند. دورن مطمئن است که این ژنراتور با Lu
رادیواکتیو نیز کار خواهد کرد.

او می‌گوید: «مزیت قفس فلزی این است که می‌توانیم محل رفتن آن را درون بدن
کنترل کنیم. ما بر این باوریم که این امر به مفهوم ایجاد اثرات جانبی کمتر و
هدف‌گیری بهتر است، اما باید این مسأله مورد آزمایش قرار گیرد».