همکاری تهرانی‌ها و لرستانی‌ها در تولید الیاف نانومتخلخل

پژوهشگران دانشگاه لرستان با همکاری محققان دانشگاه تهران، موفق به تولید الیاف
نانوپوروس جدیدی با گزینش‌پذیری و تخلخل بالا برای آنالیز آب‌های آلوده و انواع
ترکیبات آلی فرار در غذاها شدند.

استفاده از ترکیبات مزوپوروس و نانوپوروس در ساختار الیاف SPME (میکرو استخراج
فاز جامد) روشی کاملا جدید است. به طور کلی الیاف SPME کاربردهای زیادی در
آنالیز ترکیبات طبیعی نظیر اسانس گیاهان و انواع ترکیبات آلی فرار در غذاها، آب‌های
آلوده، خاک‌ها و غیره دارند. ساخت الیاف جدید، با گزینش‌پذیری و تخلخل بالا از
مواد نانوساختار، باعث گسترش این کاربردها گردیده است.

دکتر سید پیمان هاشمی، در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو
گفت: «پژوهشی را با هدف اصلی، ساخت الیاف جدید SPME با استفاده از مواد جدید
نانوپوروس سیلیکایی و مقایسه خواص آنها با الیاف تجاری موجود انجام داده‌ایم.
در حقیقت با این کار، دامنه کاربرد ترکیبات نانوساختار را توسعه داده و نیز
کیفیت و گزینش‌پذیری الیاف SPME را بهبود داده‌ایم».

دکتر هاشمی در مورد چگونگی انجام این پژوهش گفت: «ابتدا بستر نانوپوروس SBA-15
با تخلخل بالا با روش‌های مرسوم سنتز شده و سپس با استفاده از معرف
۳-[بیس(۲-هیدروکسی اتیل)آمینو] پروپیل- تری‌اتوکسی‌سیلان (HPTES) عامل‌دار
گردیده است. سپس مقدار کمی از این پودر به وسیله چسب اپوکسی به صورت لایه‌ای
یکنواخت روی یک سیم نازک مسی نشانده شده است. برای بررسی کارایی فیبر، مخلوطی
از ترکیبات فنلی حل شده در متانول در ویال کوچکی ریخته شده و بخارات محلول به
کمک فیبر، از فضای فوقانی، مورد استخراج (SPME) قرار گرفته و سپس برای آنالیز
به دستگاه GC-MS تزریق گردیده است. در نهایت نیز، نتایج حاصل با یک فیبر تجاری
PDMS مقایسه گردیده است».

نتایج نشان داده‌ است که فیبر ساخته شده، کارایی بهتری برای استخراج این
ترکیبات نسبت به فیبر تجاری دارد.

جزئیات این پژوهش که با همکاری دکتر علیرضا بدیعی، پژمان زرآبادی، محمد
شامی‌زاده، دکتر علیرضا غیاثوند و علی یاراحمدی انجام شده،
در مجلهAnalytica
Chimica Acta (جلد ۶۴۶، صفحات ۵-۱، سال ۲۰۰۹) منتشر شده است.