|
ایمنی زیستی فناوری نانو یا به عبارت دیگر عکس‌العمل بدن در برابر نانوذرات، یک
موضوع بسیار داغ علمی محسوب می‌شود. محققان دانشگاه لوند سوئد برای اولین بار تزریق
نانوسیم‌ها را درون مغز موش‌ها با موفقیت به انجام رساندند.
در آینده پیش‌بینی می‌شود که امکان تزریق الکترودهای نانومقیاس به‌منظور مطالعه‌ی
عملکرد حافظه و چگونگی یادگیری و درمان بیماری‌هایی نظیر دردهای مزمن، افسردگی و
پارکینسون وجود داشته باشد؛ اما مشخص نیست اگر در این میان نانوالکترودها شکسته و
در مغز بمانند چه اتفاقی خواهد افتاد.
یکی از مزایای الکترودهای نانومقیاس این است که می‌توان با آنها نقطه‌ی بسیار کوچکی
از مغز را تحریک نموده، آن را مورد مطالعه قرار داد؛ اما مشخص نیست که واکنش مغز به
حضور این نانوالکترودها چگونه باشد.
دانشمندان دانشگاه لوند در حال بررسی بدترین حالت ممکن، یعنی ورود نانوالکترود به
مغز هستند. برای این کار آنها نانوسیم‌ها را ـ که از نظر اندازه و شکل بسیار شبیه
نانوالکترودها هستند ـ به مغز موش تزریق کردند. برای بررسی ایمنی این دسته از مواد،
دانشمندان این نانوسیم‌ها را پس از آمیختن با مایعی به درون مغز موش‌ها تزریق
کردند. به تعدادی از موش‌ها نیز همان مایع را بدون نانوسیم‌ها تزریق کردند و پس از
یک، شش و دوازده هفته مغز موش‌ها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که
سلول‌های تمیزکننده‌ی مغز، سلول‌های میکروگلیا، به مراقبت از نانوسیم‌ها پرداختند.
دو هفته پس از تزریق، تفاوت بسیار کمی میان مغز موش‌های آزمایشی و موش‌های کنترل
وجود داشت.
دلیل این امر حضور دو نوع سلول در مغز موش‌هاست:
۱ – سلول‌های میکروگلیا که کارشان پاک‌سازی مغز از ترکیبات آلاینده و بیماری‌زاست،
بیشتر نانوسیم‌ها را در مغز می‌خورند؛
۲ – سلول‌های آستروسایت که وظیفه‌ی ترمیم مغز را به عهده دارند.
در پایان آزمایش مشخص شد که تعداد سلول‌های عصبی باقی‌مانده در مغز در هر دو گروه
از موش‌ها یکسان است که این مسئله نکته‌ی مثبتی در این آزمایش محسوب می‌شود.
بیشترین تفاوت موجود میان این دو گروه در هفته‌ی اول تزریق مشاهده شد که در آن زمان
تعداد سلول‌های آستروسایت موش‌های کنترل از موش‌های آزمایشی کمتر بود. دلیل این امر
واکنش این سلول‌ها در برابر آسیب وارده به بافت مغز بوده‌است. نکته‌ی جالب توجه این
است که در هفته‌های ششم و دوازدهم تفاوت محسوسی میان دو گروه وجود نداشت. نتیجه‌ی
این پروژه نشان داد که مغز موش‌ها در برابر تزریق نانوالکترودها آسیب نمی‌بیند.
هم‌اکنون الکترودها برای از بین بردن اثرات بیماری پارکینسون استفاده می‌شود. در
آینده فناوری نانو ما را قادر می‌سازد نه تنها این الکترودها را توسعه داده، بهبود
بیماری را تسریع کنیم بلکه کاربردهای جدیدی برای این الکترودها فراهم کنیم.
|
