|
محققان دانشگاه کالیفرنیا و موسسه فناوری ماساچوست (MIT) به مخلوطی از نانوذرات دست‌یافته‌اند
که می‌توانند به صورت هماهنگ درون جریان خون حرکت کرده و تومورهای سرطانی را
شناسایی نموده، به آنها چسبیده و آنها را از بین ببرند.
مایکل سِیلور استاد شیمی و بیوشیمی دانشگاه کالیفرنیا در سن‌دیگو می‌گوید: «این
اولین نمونه از مزایای به‌کارگیری یک نانوسامانه هماهنگ در مبارزه با سرطان است».
این محققان یک سامانه حاوی دو نانوماده مختلف با اندازه تنها چند نانومتر توسعه
داده‌اند که قابل تزریق در خون می‌باشد. نانوماده اول می‌تواند تومورها را در موش
شناسایی کرده و به آنها بچسبد و نانوماده دوم این تومورها را از بین می‌برد.
قبلاً ابزارهای نانومقیاسی برای چسبیدن به سلول‌های بیمار یا رهایش داروها به صورت
اختصاصی به این سلول‌ها توسط محققان توسعه یافته‌اند. اما عملکرد این ابزارها اغلب
با یکدیگر تداخل پیدا می‌کند.
سانگیتا باتیا استاد فیزیک، زیست‌مهندسی و علوم و فناوری سلامتی در MIT می‌گوید: «
به عنوان مثال نانوذره‌ای که برای چرخش طولانی‌مدت در بدن بیمار سرطانی طراحی شده
است، بسیار محتمل است که با تومور برخورد کند. با این حال شاید این ذره نتواند پس
از یافتن سلول‌های سرطانی به آنها بچسبد. به همین ترتیب ذره‌ای که برای چسبیدن به
سلول‌های سرطانی طراحی شده است، شاید نتواند آنقدر در جریان خون باقی بماند که با
تومور سرطانی برخورد کند».
زمانی که دارویی روی یک بیمار اثر نمی‌کند، پزشک معالج مخلوطی از مولکول‌های دارویی
را تجویز می‌کند. این راهبرد می‌تواند در درمان سرطان بسیار موثر باشد، زیرا در
آنجا باید بیشترین تعداد جبهه ممکن را در برابر تومور بگشاییم.
درمان تومورها با استفاده از نانوذرات بسیار دشوار است، زیرا سلول‌های ایمنی بدن به
نام فاگوسیت‌های تک‌هسته‌ای به آنها حمله کرده و با حذف آنها از جریان خون، از
رسیدن نانومواد به مقصدشان جلوگیری می‌کنند.
دو تن از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه کالیفرنیا و موسسه فناوری ماساچوست در
رأس تلاش برای توسعه دو نانوماده مجزا (با قابلیت کار به صورت هماهنگ) بودند تا
بتوانند بر این مشکل و مشکلات دیگر غلبه کنند. اولین ذره، «فعال‌کننده» نانومیله
طلاست که به وسیله تراوش از طریق رگ‌های خونی وارد تومورها شده و در آنجا جمع
می‌شود. ذرات طلا کل تومور را پوشانده و با جذب تابش لیزر مادون قرمز که در شرایط
عادی بی‌خطر است، همانند یک آنتن عمل نموده و تومور را گرم می‌کند.
پس ازگردش نانومیله‌های طلا در جریان خونِ موشِ دارای تومور اِپیتلیال به مدت سه
روز، محققان از یک لیزر ضعیف برای گرم کردن میله‌های متصل به تومور بهره بردند. این
امر موجب حساس شدن تومورها گردیده و در این مرحله نانوذره دوم که نانوکرم‌های اکسید
آهن و یا لیپوزوم‌های حاوی دوگزوروبیسین بود، به موش تزریق شد. این نانوذره دوم با
مولکول خاصی که می‌توانست تومور حساس شده با گرما را هدف بگیرد، پوشانده شده بود.
سِیلور می‌گوید: «عملکرد این سامانه همانند حمله سربازان به مقر دشمن است. ابتدا
نیروهای ویژه وارد پایگاه دشمن شده و هدف را نشانه‌گذاری می‌کنند. سپس نیروی هوایی
وارد عمل شده و بمب‌های هدایت شونده با لیزر را روی هدف می‌ریزد. این سامانه به
نحوی طراحی شده است که کمترین آسیب جانبی را به بدن وارد نماید».
جزئیات این تحقیق در Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده
است.
|
