استفاده از نانوذرات سیس‌پلاتین در درمان سرطان

محققان آمریکایی روش جدیدی ابداع کرده‌اند که امکان استفاده از دُز بالاتری از یک داروی قوی ضدسرطان را به پزشک‌ها می‌دهد.

محققان آمریکایی روش جدیدی ابداع کرده‌اند که امکان استفاده از دُز بالاتری از یک
داروی قوی ضدسرطان را به پزشک‌ها می‌دهد. این دارو علاوه بر از بین بردن تومورهای
سرطانی، برای کلیه‌های بیمار نیز سمی است و در نتیجه دُز مجاز استفاده از آن محدود
است.

سنگوپتا استادیار پزشکی و علوم و فناوری زیستی در هاروارد می‌گوید این تحقیق که بر
روی حیوانات صورت گرفته است، از ترکیبی از شیمی و فناوری نانو برای رساندن اتم‌های
سمی پلاتین به تومورها و در عین‌حال جلوگیری از تجمع آنها در کلیه‌های بیمار بهره
می‌برد.

سنگوپتا حدود سه سال روی سیس‌پلاتین کار کرده است که اولین داروی مورد استفاده در
شیمی‌درمانی است. او می‌گوید این دارو مزایای زیادی دارد، ارزان است و روی بیشتر
سرطان‌ها موثر است، اما سمیت آن کاربردش را محدود کرده است.

با وجود تلاش‌های صورت گرفته، این دارو تاکنون توسعه بیشتری نیافته است. دو داروی
دیگر مبتنی بر پلاتین نیز در بازار وجود دارند؛ این داروها اثر سمیت کمتری روی کلیه‌ها
دارند، اما اثر درمانی آنها نیز ضعیف‌تر است.

کلید اصلی تأثیر سیس‌پلاتین آسانی رهایش پلاتین از آن است که متأسفانه همین عامل
باعث اثر منفی روی کلیه‌ها می‌شود. تولیدکنندگان دو داروی دیگر این رهایش را سخت‌تر
کرده و با این روش میزان سمیت آنها و از سوی دیگر میزان تأثیر دارو را کاهش داده‌اند.
اما سنگوپتا از راهکار دیگری بهره برده است. با دانستن این مطلب که ذرات بزرگ‌تر از
۵ نانومتر توسط کلیه جذب نمی شوند، او ابرذرات سیس‌پلاتین را توسعه داده است.

وی و گروهش با درک ویژگی‌های شیمیایی مولکول سیس‌پلاتین و قوانین حاکم بر پیچ‌خوردن
مولکول، پلیمری طراحی کرده‌اند که همانند رشته یک تسبیح، به مولکول‌های سیس‌پلاتین
متصل می‌شود. با به نخ کشیدن تعداد کافی از سیس‌پلاتین، کل مولکول پیچ خورده به شکل
ذره‌ای با اندازه ۱۰۰ نانومتر درمی‌آید که توسط کلیه جذب نمی‌شود.

این ذرات به دلیل وجود رگ‌های خونی تراوا در اطراف تومورهای سرطانی می‌توانند وارد
تومورها شوند. پس از وارد شدن به‌درون تومورها، اسیدیته بالا در این قسمت موجب می‌شود
این ساختار بزرگ باز شده و محتوای سمی خود را درون تومور آزاد کند.

پژوهشگران نشان داده‌اند که این دارو در درمان سرطان ریه و سینه موثر است.

جزئیات این تحقیق در Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده
است.