|
نانوذرات طلا به‌صورت یکنواخت و پایدار در اندازه‌ای کوچکتر از ۲۰ نانومتر با
استفاده از نوعی پایدار کننده‌ی جدید در دانشکده‌ی داروسازی دانشگاه تهران سنتز شد.
نانوذرات طلا به‌دلیل خواص الکترونی و نوری‌شان می‌توانند در تشخیص‌های طبی، درمان
بیماری‌ها و ساخت سنسورها به‌کار روند.
دکتر علیرضا نعمانی، فارغ‌التحصیل رشته‌ی داروسازی صنعتی از دانشکده‌ی داروسازی
دانشگاه تهران، روی سنتز مشتقات مختلف دندریمر پلی‌آمیدوآمین و اصلاح خواص آن برای
پایدارسازی نانوذرات فلزی و نیز سنتز نانوکامپوزیت‌های طلا-دندریمر در اندازه‌های
کوچکتر از ۲۰ نانومتر برای کاربری‌های پزشکی فعالیت می‌کند.
وی در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد ویژه‌ی توسعه‌ی فناوری نانو گفت: «این پژوهش،
ابداع نوعی شیمی سطح جدید از دندریمرهای پلی‌آمیدوآمین است که قابلیت تشکیل
نانوذرات بسیار مونودیسپرس (دارای توزیع اندازه ذره‌ای یکسان) از طلا را دارد».
دکتر نعمانی دندریمرهای پلی‌آمیدوآمین را به خاطر داشتن ساختار کاملا مونودیسپرس در
تمامی مولکول‌های آن بعد از سنتز، دارای خصوصیات منحصر به فرد فیزیکی و شیمیایی
دانست و افزود: «این مواد، ساختارهای بسیار ارزشمندی برای استفاده در تحقیقات علوم
پزشکی، از جمله در دارورسانی، ژن درمانی و در صنایع تولید حسگرها و پیل‌های شیمیایی
هستند».
دکتر نعمانی افزود: «تهیه‌ی نانوذرات طلای پایدار شده با دندریمر، در دو مرحله‌ی
کمپلکس کردن نمک‌های طلا (نظیر HAuCl4 ) با دندریمر و احیا کردن یون‌ها به‌طور
شیمیایی صورت گرفته‌است. این کار با به کارگیری نانوقالب‌های دندریمری
پلی‌آمیدوآمین در حالت‌های مختلف شیمی سطح مانند دندریمر با گروه‌های سطحی آمین نوع
اول، دندریمر پگیله (دارای مولکول‌های پلی اتیلن گلایکول در سطح مولکول) شده و
دندریمرهای جدید با انتهای آمین کواترنری صورت گرفته است».
نتایج مقایسه‌ی تفاوت‌های موجود در شکل‌گیری این نانوذرات نشان می‌دهد که مشتقات
دندریمر پلی‌آمیدوآمین می‌توانند قابلیت انکپسولاسیون (قرار گرفتن درون فضاهای خالی
دندریمر) و پایدارسازی دندریمر اولیه را بهبود دهند. همچنین استفاده از مشتق
کواترنری، باعث تولید ذراتی یکنواخت از طلا در اندازه‌های کوچکتر از ۱۰ نانومتر
شده‌است.
گفتنی است که در تهیه‌ی نانوذرات طلای پایدار شده با دندریمر گروه‌های آمینی سطحی،
احتمال افزایش احیای یون‌های طلا در سطح دندریمرها و تشکیل ذرات بزرگ فلزی وجود
دارد. برای جلوگیری از این امر، ایجاد مشتقات کواترنری می‌تواند راهگشا باشد. علاوه
بر این، مشتق آمین کواترنری حاصل با ایجاد بار مثبت دائمی در سطح مولکول‌های
دندریمر از نزدیک شدن این قالب‌ها به‌هم و در نتیجه ایجاد کلاسترهای فلزی درشت
جلوگیری می‌کند.
این پروژه به صورت مشترک در دانشکده‌ی داروسازی دانشگاه تهران و دانشکده‌ی شیمی
دانشگاه تربیت معلم انجام شده‌است. سنتز دندریمرها و شیمی‌های مختلف سطحی به
وسیله‌ی دکتر علیرضا نعمانی و دکتر اسماعیل حریریان در دانشگاه تهران و سنتز
نانوذرات طلا نیز به وسیله‌ی دکتر فاتن دیوسر و دکتر مرضیه چالوسی در دانشگاه تربیت
معلم و دانشگاه تهران انجام شده‌است.
محققان جزئیات این پژوهش را در مجله‌ی Microchimica Acta (جلد ۱۶۵، صفحات ۴۲۶-۴۲۱،
سال ۲۰۰۹) منتشر کرده‌اند.
|
