حفاظت در برابر تابش با استفاده از نانوذرات ملانین

گروهی از محققان آمریکایی دریافته‌اند که می‌توان از نانوذرات پوشیده شده با ملانین برای محافظت از مغز استخوان در برابر آسیب‌های ناشی از پرتودرمانی بهره برد.

بنابر گفته محققان دانشکده پزشکی دانشگاه Yeshiva می‌توان از نانوذرات پوشیده شده
با ملانین برای محافظت از مغز استخوان در برابر آسیب‌های ناشی از پرتودرمانی بهره
برد. این محققان راهکار ذکر شده را در مدل حیوانی موش با موفقیت آزمایش کرده‌اند.

پرتودرمانی برای کشتن سلول‌های سرطانی و کوچک‌تر کردن تومورها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما از آنجایی که تابش‌های اعمال شده به سلول‌های سالم نیز آسیب می‌زند، پزشکان
باید دُز استفاده شده را محدود کنند. ملانین که رنگدانه طبیعی پوست و مو است، از
پوست در برابر تابش آفتاب محافظت می‌کند؛ همچنین نشان داده شده است که این رنگدانه
اثر محافظتی خود را در برابر تابش‌های دیگر نیز حفظ می‌کند.

دکتر اکاترینا داداچووا استادیار پزشکی هسته‌ای و محقق ارشد این کار می‌گوید: «روشی
که بتواند از سلول‌های سالم در برابر آسیب‌های ناشی از تابش محافظت کند، امکان
استفاده از دُز بالاتری از تابش را فراهم کرده و کارایی درمان تومورها را افزایش می‌دهد».

داداچووا در کارهای قبلی خود نشان داده بود که ملانین از طریق جلوگیری از تشکیل
رادیکال‌های آزاد و حذف رادیکال‌های تولید شده، از سلول‌های سالم محافظت می‌کند. او
می‌گوید: «می‌خواستیم روشی برای رساندن ملانین به سلول‌های مغز استخوان که بسیار
حساس هستند، بیابیم».

وی به‌همراه گروهش ملانین را در ذرات بسیار کوچکی کپسوله کردند تا به‌وسیله‌ی ریه‌ها،
کبد یا طحال به‌دام نیافتند. آنها برای این کار نانوذرات سیلیکا به قطر ۲۰ نانومتر
را با چندین لایه از ملانین پوشاندند.

این محققان دریافتند که این نانوذرات پس از تزریق به بدن موش با موفقیت خود را به
مغز استخوان می‌رسانند. سپس نحوه محافظت از سلول‌های مغز استخوان به‌وسیله‌ی این
نانوذرات را در دو نوع تابش‌درمانی مختلف بررسی کردند.

در اولین آزمایش به گروهی از موش‌ها نانوذرات ملانین تزریق شده و به گروه دوم هیچ
ملانینی تزریق نشد. ۳ ساعت پس از تزریق، هر دو گروه در معرض تابش کل بدن قرار
گرفتند. محققان در ۳۰ روز بعدی موش‌ها را به دقت تحت نظر داشتند تا علائمی از
آسیب‌دیدگی مغز استخوان همچون کاهش تعداد گلبول‌های سفید یا پلاکت‌ها را بررسی
نمایند.

گروهی از موش‌ها که نانوذرات ملانین را قبل از تابش دریافت کرده بودند، وضعیت بسیار
بهتری داشتند و تعداد گلبول‌های سفید و پلاکت‌های آنها کاهش کمتری یافته بود.
به‌علاوه، بازگشت تعداد این سلول‌ها به وضعیت عادی در این موش‌ها سریع‌تر از
موش‌های گروه کنترل صورت گرفت.

جزئیات این کار در International Journal of Radiation Oncology, Biology and
Physics منتشر شد است.