ترمیم استخوان‌های آسیب‌دیده در محیط ضد باکتریایی

پژوهشگران دانشگاه صنعتی اصفهان، با افزایش خاصیت ضد باکتریایی شیشه‌های زیست فعال سیلیکاتی، شرایط مطلوبی را برای ترمیم بافت‌های آسیب دیده‌ی استخوانی، فراهم کردند.

پژوهشگران دانشگاه صنعتی اصفهان، با افزایش خاصیت ضد باکتریایی شیشه‌های زیست فعال
سیلیکاتی، شرایط مطلوبی را برای ترمیم بافت‌های آسیب دیده‌ی استخوانی، فراهم کردند.

واکنش‌های زیست فعال در تعدادی از شیشه‌های زیست فعال سیلیکاتی سریع‌تر از هیدروکسی
آپاتیت اتفاق می‌افتد. برخی از این شیشه‌های زیست فعال دارای خاصیت ضد باکتریایی
بوده و فعالیت ضد باکتریایی آنها تحت تاثیر ترکیب شیمیایی آنها است.

مهندس مهدی مهدیخانی نهرخلجی، دانشجوی دکتری تخصصی بیومواد دانشکده مهندسی مواد
دانشگاه صنعتی اصفهان، موفق به بهبود خاصیت ضد باکتریایی شیشه‌های زیست فعال حاوی
سیلیس بالا با کاهش اندازه ذرات آنها به ابعاد نانومتری شده‌است.

وی در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد ویژه‌ی توسعه‌ی فناوری نانو گفت: «با کاهش
اندازه ذرات شیشه‌های زیست فعال تهیه شده به روش سل- ژل که حاوی مقادیر بالای سیلیس
هستند، موفق به افزایش خاصیت ضد باکتریایی این بیوماده شدیم».

مهندس مهدیخانی از ترکیبات تترا اتیل اورتوسیلیکات، تری‌اتیل فسفات و کلسیم نیترات
به عنوان پیش‌سازهای سیلیس، اکسید کلسیم و اکسید فسفر برای تهیه‌ی شیشه‌های زیست
فعال S58 (شیشه زیست فعال حاوی ۵۸ درصد وزنی سیلیس)، S63 و S72 استفاده کرده‌است.
سپس، پیرسازی، خشک کردن و کلسینه کردن را برای تهیه‌ی نانوذرات انجام داده‌است. در
ادامه نیز به مشخصه‌یابی نانوذرات حاصل و بررسی خاصیت ضد باکتریایی آنها در برابر
چهار باکتری هوازی مهم بیماری‌زا پرداخته‌است.

نتایج حاکی از آن است که نانوذرات حاصل از این پژوهش، ابعادی کوچکتر از ۱۰۰ نانومتر
دارند. از سویی دیگر، مقدار حداقل غلظت باکتری‌کشی برای باکتری‌های S. aureus و E.
coli به وسیله‌ی ترکیب S58 برابر با ۵۰ میلی‌گرم بر میلی‌لیتر و برای ترکیب S63،
۱۰۰ میلی‌گرم بر میلی‌لیتر ثبت گردیده‌است. همچنین این ترکیبات دارای اثر سمیت
سلولی بر سلول‌های فیبروبلاست نیستند و بعد از ۷۲ ساعت، ترکیب‌های S58 و S72،
افزایش تکثیر سلول‌ها را در مقایسه با نمونه‌ی کنترل (محیط کشت بدون عصاره نانوذرات)
به همراه دارند.

مهندس مهدیخانی در پایان ابراز داشت: «نانوذرات شیشه‌ی زیست فعال با خاصیت
ضدباکتریایی به عنوان پرکننده در نواقص استخوانی و تقویت‌کننده در کامپوزیت‌های
مهندسی بافت استخوان می‌توانند شرایط مطلوبی را برای ترمیم بافت آسیب دیده‌ی
استخوانی فراهم کنند».

جزئیات این پژوهش -که با همکاری پروفسور وجیه‌السادات مرتضوی، پروفسور محمدحسین
فتحی، پروفسور سیدبهروز موسوی و دکتر بهرام نصراصفهانی انجام شده،- در

مجله‌ی Journal of Biomedical Materials Research Part A (جلدA94، صفحات۱۶۸- ۱۶۰،
سال ۲۰۱۰) منتشر شده‌است.