استخراج اسیدهای چرب اشباع از خلیج چابهار

پژوهشگران دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با همکاری موسسه‌ی ملی اقیانوس‌شناسی ایران،
با سنتز نوعی نانوفیبر، موفق به استخراج اسیدهای چرب اشباع از زئوپلانکتون‌های خلیج
چابهار شدند.

میکرواستخراج فاز جامد (SPME)، یکی از روش‌های پرکاربرد در زمینه‌ی استخراج در علم
شیمی تجزیه است که از سال ۱۹۹۰ توسط پاولیزین و همکارانش ارایه شد. با توجه به
پایداری نامناسب مکانیکی و حرارتی فازهای جاذب، پیشنهاد فازهای جاذب جدید با ویژگی‌های
بهبود یافته، امری ضروری به نظر می‌رسد.

دکتر علی مهدی‌نیا، عضو هیئت علمی موسسه‌ی ملی اقیانوس‌شناسی ایران، با سنتز
نانوپلیمر خود دوپه‌ی پلی آنیلین، به روش الکتروشیمیایی روی سیم‌های پلاتینی (به
عنوان فیبر SPME)، به استخراج اسیدهای چرب پرداخته‌است. وی همچنین برای معتبرسازی
روش پیشنهادی، پارامترهای اعتبارسنجی نظیر دقت، صحت، حد تشخیص و گستره‌ی خطی غلظتی
را به‌دست آورده‌است. در نهایت هم با اعمال شرایط بهینه، سعی در استخراج اسیدهای
چرب اشباع در زئوپلانکتون‌های خلیج چابهار نموده‌است.

وی در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد ویژه‌ی توسعه‌ی فناوری نانو گفت: «از فیبرهای
پلی آنیلین برای میکرو استخراج ترکیبات آلی استفاده می‌شود. اما به دلیل اینکه این
ترکیبات در دمای بیش از ۲۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد تجزیه می‌شوند، کاربرد آنها محدود
شده‌است. با استفاده از خود دوپه شدن(self_doped) پلی آنیلین که پایداری حرارتی
بیشتری نسبت به پلی آنیلین دارد، می‌توان بر این محدودیت فایق آمد. از مزایای دیگر
این دسته از ترکیبات، می‌توان به پایداری مکانیکی و رسانایی بیشتر نسبت به پلی
آنیلین و قابلیت استفاده از آنها در pH>4 ، اشاره نمود که این توانایی‌ها کاربرد
این مواد جدید را در استخراج بعضی از اسیدهای چرب امکان‌پذیر کرده‌است».

از نانوفیبرهای پیشنهاد شده می‌توان در تحقیقات دریایی و شیلات، تحقیقات پزشکی،
صنایع آرایشی و بهداشتی و صنایع کشاورزی استفاده نمود.

جزئیات این پژوهش -که در قالب پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد خانم مینا آسیابی با
راهنمایی دکتر علی جباری، عضو هیئت علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی و دکتر علی
مهدی‌نیا انجام شده‌- در مجله‌یJournal of Chromatography (جلد ۱۲۱۷، صفحات ۷۶۴۷-
۷۶۴۲، سال ۲۰۱۰) منتشر شده‌است.