درمان سرطان مغز با استفاده از نانوداروی جدید

گروهی از محققان آمریکایی یک داروی «نانوبیوترکیبی» ساخته‌اند که می‌تواند از طریق تزریق وریدی وارد بدن شده، همراه با جریان خون حرکت کرده و در نهایت تومور مغزی را هدف بگیرد.

نه سال پیش محققان موسسه جراحی عصبی Cedars-Sinai\’s Maxine Dunitz یک تغییر بسیار ظریف را در ساختار مولکولی خطرناک‌ترین نوع سرطان مغز، یعنی glioblastoma multiforme شناسایی کردند. آنها با مطالعه بیشتر دریافتند که یک پروتئین خاص به نام laminin-411 نقش بسیار مهمی در ایجاد رنگ‌های خونی جدید برای توسعه و رشد تومور ایفا می‌کند. اما در آن زمان فناوری غیرفعال کردن این پروتئین وجود نداشت.

حال این گروه تحقیقاتی با استفاده از یک فناوری مهندسی دارویی جدید که بخشی از نانوپزشکی محسوب می‌شود، یک داروی «نانوبیوترکیبی» ساخته‌اند که می‌تواند از طریق تزریق وریدی وارد بدن شده، همراه با جریان خون حرکت کرده و در نهایت تومور مغزی را هدف بگیرد. این دارو به نحوی طراحی شده است که به طور اختصاصی از دیواره سلولی تومور عبور کرده و وارد اِندزوم می‌شود که بخش متحرک درون‌سلولی به‌شمار می‌رود.

اندوزوم‌ها همراه با پیر شدن اسیدی‌تر می‌شوند. قسمتی از داروی ضدسرطان در این مرحله فعال شده و غشای اندوزوم را می‌شکند. بدین ترتیب دارو آزاد شده و جلوی تولید laminin-411 را که پروتئین بدخیم رگ‌های تومور جدید محسوب می‌شود، می‌گیرد. این دارو به صورت طبیعی برای سلول‌های غیرسرطانی مضر نیست و در نتیجه در صورت استفاده از این دارو، عوارض جانبی شیمی‌درمانی‌های معمول روی نمی‌دهند.

در این روش برای اولین بار در فرمولاسیون دارو از یک واحد رهاشونده از داخل اندوزوم که نسبت به pH حساس است، استفاده شده است. آزمایش‌های انجام شده روی موش‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهد که این دارو می‌تواند به مقدار زیادی درون تومور تجمع یافته و تا حد زیادی از گسترش رگ‌های خونی و خود تومور جلوگیری کند. تومورهایی که با این دارو درمان شدند، نسبت به تومورهای گروه کنترل ۹۰ درصد کاهش اندازه پیدا کردند.

Gliomas نوعی سرطان مغز است که درمان آن بسیار دشوار می‌باشد. تمایل آن به گسترش به بخش‌های سالم مغز و همچنین ظهور تومورهای جدید در نقاط دورتر، درمان کامل این نوع از سرطان را از طریق جراحی عملاً غیرممکن ساخته است. این تومورها در برابر شیمی‌درمانی و پرتودرمانی مقاوم بوده و خود سد خونی مغز و سیستم ایمنی آن نیز بیشتر درمان‌ها را بی‌اثر می‌سازند.

این داروی نانوبیوترکیبی از دو بخش اصلی تشکیل شده است؛ یک بخش آن داروی ضدسرطان بوده و بخش دوم یک حامل است که با پیوند شیمیایی قوی به دارو متصل شده است. این پیوند شیمیایی باعث می‌شود که دارو در حین فرایند انتقال به تومور سرطانی، در بافت‌های دیگر یا پلاسمای خونی پخش نشود. پس از رسیدن دارو به درون تومور، داروی ضدسرطان فعال شده و موجب از بین رفتن تومور می‌شود.

جزئیات این تحقیق به صورت آنلاین در Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.