تاثیر ساختار شیمیایی آلاینده‌ها روی تصفیه‌ی پساب‌ها

به تازگی گروهی از پژوهشگران دانشگاه‌های تبریز، تاثیر ساختار شیمیایی ماده‌ی آلی
آلاینده و گروه‌های عاملی مختلف متصل به مولکول این ماده را روی بازده فرآیند تصفیه‌ی
فتوکاتالیستی پساب‌های رنگی بررسی کردند و به نتایج جالبی دست یافتند.

دکتر مسعود باقرزاده کثیری، استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز، در گفتگو با بخش
خبری سایت ستاد ویژه‌ی توسعه‌ی فناوری نانو با بیان این مطلب که «بیشتر پژوهش‌هایی
که به بررسی و مطالعه‌ی عوامل تاثیرگذار روی کارایی فرآیندهای تصفیه‌ی پساب‌ها
پرداخته‌اند، توجهی به نوع ساختار شیمیایی آلاینده‌ی مورد نظر نکرده‌اند»، افزود: «در
این کار تحقیقاتی، تاثیر ساختار شیمیایی و گروه‌های عاملی مختلف متصل به مولکول
ماده‌ی آلی یا رنگدانه روی کارایی فرایند تصفیه‌ی فتوکاتالیستی، مورد مطالعه و
بررسی قرار گرفته‌است».

دکتر کثیری در مورد نتایج تحقیقات گفت: «نتایج نشان می‌دهد که اتصال گروه‌های عاملی
مختلف به مولکول رنگدانه‌ها باعث افزایش یا کاهش سرعت تخریب این مواد در طی
فرآیندهای تصفیه فتوکاتالیستی می‌شود. به عنوان نمونه، حضور گروه‌های سولفونیک –SO₃Na))،
باعث کاهش فعالیت مولکول‌ها در فرآیند تخریب می‌شود. در مقابل، حضور گروه‌های عاملی
هیدروکسیل(–OH)، باعث افزایش سرعت تخریب مولکول‌ها در فرآیند تصفیه می‌گردد. گروه
عاملی نیتریت(–NO₂)، نیز با اثر دهندگی الکترون، به خصوص در موقعیت پارا
نسبت به عامل کروموفور رنگدانه، باعث تسهیل در حمله‌ی عامل اکسید کننده و در نتیجه،
افزایش سرعت واکنش‌های تخریب فتوکاتالیستی می‌شود».

وی در ادامه افزود: «این پژوهش می‌تواند در صنایع فرش، نساجی و رنگرزی برای تصفیه‌ی
پساب حاوی مواد رنگزا و در سازمان حفاظت محیط زیست و جهاد کشاورزی برای تصفیه‌ی
پساب حاوی مواد رنگزا و سموم دفع آفات کشاورزی استفاده شود».

جزئیات این پژوهش -که با همکاری دکتر علیرضا ختائی، استادیار دانشگاه تبریز انجام
شده است- در مجله‌ی Journal of Molecular Catalysis A: Chemical (جلد ۳۲۸، صفحات
۲۶- ۸، سال ۲۰۱۰) منتشر شده‌‌است.