گروهی از محققان بینالمللی دریافتهاند که میتوان از نانوکامپوزیتهای مبتنی بر squalen که حاوی نانوبلورهای مغناطیسی هستند، برای رهایش موثر داروهای ضدسرطان بهره برد. همچنین میتوان از این ساختار برای تصویربرداری از تومورها در حین درمان آنها استفاده کرد.
دارورسانی با استفاده از نانوکامپوزیتها
گروهی از محققان فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی دریافتهاند که میتوان از
نانوکامپوزیتهای مبتنی بر squalen که حاوی نانوبلورهای مغناطیسی هستند، برای رهایش
موثر داروهای ضدسرطان بهره برد. همچنین میتوان از این ساختار برای تصویربرداری از
تومورها در حین درمان آنها استفاده کرد.
پاتریک کووریور از دانشگاه Paris-Sud که رهبری این گروه پژوهشی را بر عهده داشته
است، میگوید: «ما توانستیم دو عملکرد را در یک ابزار ترکیب کنیم: رسانش موثر داروی
ضدسرطان به تومور و تصویربرداری از آن در حین فرایند درمان».
استفاده از فناوری نانو در زمینه رسانش دارو نویدبخش بوده است، اما مشکلی که در این
عرصه وجود دارد، پایین بودن مقدار دارویی است که میتواند توسط هر ذره حمل شود (کمتر
از ۱۰ درصد وزنی ماده حامل). به همین دلیل معمولاً مقدار دارویی که توسط این عوامل
رسانده میشود، برای درمان بیماری کافی نیست. مشکل دیگر، رهایش سریع داروهای سمی
ضدسرطان از درون کپسول خود پس از تزریق آنها به درون بدن و قبل از رسیدن به تومور
است که این پدیده به نام «رهایش انفجاری» نامیده شده و میتواند اثرات جانبی بسیار
شدیدی در بیمار ایجاد کند.
نانوذرات با هسته مغناطیسی
به دلیل اینکه امکان هدایت نانوذرات مغناطیسی به محل تومور با استفاده از یک میدان
مغناطیسی خارجی وجود دارد، میتوان از این ذرات به تنهایی در حوزه رسانش دارو
استفاده کرد. حال کووریور و همکارانش با استفاده از این نانوذرات یک سامانه حاوی
داروی ضدسرطان squalenoyl gemcitabine یا SQgem تولید کردهاند.
این گروه که شامل محققانی از دانشگاه Granada و degli Studi di Torino نیز بودند،
ابتدا مقداری SQgem را درون حجم کمی از اتانول حل کردند. سپس محلول به دست آمده را
درون یک سوسپانسیون آبی حاوی نانوذرات اکسید آهن ریختند. در این حالت نانوکامپوزیت
مورد نظر به صورت خودبهخودی و از طریق فرایند خودآرایی تولید میشود. در نهایت
اتانول تبخیر شده و نانوسوسپانسیون حاصل آماده تزریق به بدن موش حامل سرطان میشود.
به دلیل داشتن هسته مغناطیسی میتوان این نانوکامپوزیت را با استفاده از یک میدان
مغناطیسی خارجی به نقطه مورد نظر هدایت کرد. در حقیقت کارایی این نانوکامپوزیت در
درمان تومور بالاتر از کارایی squalenoyl gemcitabine غیرمغناطیسی است؛ به علاوه،
میتوان در حین فرایند درمان، با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی از تومورها
تصویربرداری کرد و بدین ترتیب با یک تیر دو نشان زد. مزیت دیگر این کامپوزیتها
پایین بودن رهایش انفجاری در آنهاست.
این گروه تحقیقاتی علاوه بر squalenoyl gemcitabine از داروهای ضدسرطان دیگری همچون
دوگزوروبیسین، پاکلیتکسل و سیسپلاتین نیز در آزمایشهای خود استفاده کردند.
جزئیات این تحقیق در مجله ACS Nano منتشر شده است.