پرتوی که از نقاط کوانتومی منتشر میشود نسبت به نشانگرهای فلورسانس که در پزشکی و زیست شناسی مورد استفاده قرار میگیرند بسیار شدیدتر بوده و از طول مدت تابش بیشتری نیز برخوردار است. اما این منابع نوری نانومقیاس هنوز از یک مشکل رنج میبرند، آنها قابل حل در آب نیستند. محققان روشی برای حل این مشکل یافتهاند.
امکان استفاده از نقاط کوانتومی در سلولهای زنده
پرتوی که از نقاط کوانتومی منتشر میشود نسبت به نشانگرهای فلورسانس که در پزشکی و زیست شناسی مورد استفاده قرار میگیرند بسیار شدیدتر بوده و از طول مدت تابش بیشتری نیز برخوردار است. اما این منابع نوری نانومقیاس هنوز از یک مشکل رنج میبرند، آنها قابل حل در آب نیستند. محققان روشی برای حل این مشکل یافتهاند. آنها پوششی ایجاد کردهاند که میتواند نقاط کوانتومی را در برگرفته و امکان حضور نقاط کوانتومی را درون بدن و درون سلولهای زنده فراهم کند.
با این پوشش جدید نقاط کوانتومی، که نانوبلورهای نیمههادی هستند، میتوانند فرآیندهای زیستی را برای محققان روشن کنند. این نقاط کوانتومی ذرات نورانی هستند که از چند صد تا چند هزار اتم تشکیل شدهاند. این نقاط در صورت قرار گرفتن در معرض تابشهای فرابنفش نامرئی، از خود نور منتشر میکنند. ابعاد آنها در محدودهای میان چند نانومتر تا چند ده نانومتر میباشد. با ایجاد پوشش در سطح نقاط کوانتومی میتوان مشکل انحلال ناپذیری این مواد را مرتفع نمود. مولکولهای دیگر را نیز میتوان به این نقاط متصل کرد. با این کارمیتوان سطح نقاط کوانتومی را به یک ماده بهخصوص حساس کرد یا نقاط کوانتومی را مجبور کرد تا به یک نوع سلول خاص مانند سلولهای تومور بچسبند.
دانشمندان اغلب برای مطالعه فرآیندهای زیستی از برچسبهای فلورسانس استفاده میکنند، بهطوری که این برچسبها را به مولکولهای زیستی میچسبانند. با استفاده از این برچسبها رهگیری مولکولها، حتی در صورت ورود آنها بهدرون سلولهای زنده، امکان پذیر خواهد بود. اما برای این کار نقاط کوانتومی گزینه بهتری هستند. این نقاط میتوانند نور بیشتر با ماندگاری طولانیتر از خود منتشر کنند. همچنین رنگ تابش در این ذرات به ابعاد آنها بستگی دارد. بنا به دلایلی از جمله سمیبودن آنها، تاکنون امکان استفاده از این مواد در ارگانهای زنده میسر نبوده است.
برای حل این مشکل محققان دانشگاه تونت هلند و موسسه فناوری نانو آاستار سنگاپور از پوشش آمفیفیلیک استفاده کردند که دارای هر دو گروه آبدوست و آبگریز است. بخش آبگریز پلیمر به سطح نقاط کوانتومی میچسبد و بخش آبدوست آن را آزاد میگذارد. با این کار این سطح قادر خواهد بود تا در آب حل شود. این پوشش با استفاده از “خودآرایی” در سطح نقاط کوانتومی ایجاد میشود. این پوشش تغییری در خواص نشر نور در نقاط کوانتومی ندارد.
آنها نتایج کار خود را در قالب مقالهای تحت عنوان Synthesis of functionalized amphiphilic polymers for coating quantum dots در نشریه Nature Protocols به چاپ رساندند.