استفاده از درخت‌سان‌ها برای رسانش استروئید به شبکیه

بنابر تحقیقی که اخیراً انجام شده است، شاید بتوان از درخت‌سان‌ها برای درمان التهاب رنگدانه‌ای شبکیه و دژنراسیون ماکولا (دژنراسیون لکه زرد) استفاده کرد. در این کار از درخت‌سان‌ها به‌عنوان حامل‌های رسانشی برای رساندن استروئید به شبکیه چشم استفاده شده است.

بنابر تحقیقی که اخیراً انجام شده است، شاید بتوان از نانوذراتی به‌نام درخت‌سان‌ها
برای درمان التهاب رنگدانه‌ای شبکیه و دژنراسیون ماکولا (دژنراسیون لکه زرد)
استفاده کرد. این مطالعه که توسط محققان کلینیک مایو، دانشگاه ایالتی وین و دانشکده
پزشکی جان هاپکینز انجام شده است نشان می‌دهد که استروئیدهای متصل‌شده به
درخت‌سان‌ها می‌توانند سلول‌های ایجادکننده آسیب مرتبط با التهاب عصبی را هدف قرار
داده و در عین حال اثری روی بخش‌های دیگر چشم نداشته باشند؛ بدین ترتیب بینایی فرد
مبتلا حفظ می‌شود.

دژنراسیون ماکولای خشک و التهاب رنگدانه‌ای شبکیه توسط التهاب عصبی ایجاد می‌شوند
که به شکلی پیش‌رونده شبکیه را تخریب کرده و می‌توانند منجر به نابینایی شوند.
بنابر گفته موسسه ملی سلامت آمریکا (NIH)، دژنراسیون ماکولا دلیل اصلی نابینایی
آمریکایی‌های مسن محسوب شده و بیش از ۷ میلیون نفر از این عارضه رنج می‌برند.
التهاب رنگدانه‌ای شبکیه نیز که در اختلالات ژنتیکی زیادی مشاهده می‌شود، با
اثرگذاری روی شبکیه، یک نفر از هر ۴۰۰۰ آمریکایی را درگیر می‌کند.

دکتر لیموند رزی، چشم‌پزشک کلینیک مایو و نویسنده اصلی این تحقیق می‌گوید: «هیچ
درمانی برای این بیماری‌ها وجود ندارد. یک درمان موثر می‌تواند امید را به صدها
میلیون بیمار در سرتاسر دنیا بازگرداند». بررسی‌های مربوط به این سامانه رسانشی روی
موش‌های آزمایشگاهی انجام شده است.

این محققان یک سامانه دارورسانی میان‌سلولی پایدار تولید کرده‌اند. دکتر لزی
می‌گوید هدف این سامانه سلول‌های میکروگلیال است که سلول‌های تخریب‌کننده‌ی مسئول
پاک کردن بخش‌های مرده و یا در حال مرگ در چشم به‌شمار می‌روند. زمانی که این
سلول‌ها به‌عنوان «جمع‌کننده آشغال» فعال می‌شوند، از طریق فرایند التهاب عصبی که
نشانه هر بیماری محسوب می‌شود، موجب ایجاد آسیب می‌شوند. سلول‌های میکروگلیال
درخت‌سان‌ها را جذب کرده و رهایش دارو فعالیت این سلول‌ها را متوقف می‌کند.

رانگارامانوجام کانان استاد چشم‌پزشکی موسسه چشم ویلمر در دانشکده پزشکی جان
هاپکینز می‌گوید: «جالب این است که سلول‌های میکروگلیال در شبکیه‌ی در حال تخریب به
شکلی انتخابی درخت‌سان‌ها را می‌خورند و آنها را حداقل برای مدت یک ماه درون خود
نگه‌می‌دارند. داروی مورد نظر به شکلی تدریجی و پایدار از درخت‌سان‌ها رها شده و یک
حفاظت عصبی هدفمند برای شبکیه ایجاد می‌کند.

با استفاده از این روش درمانی التهاب عصبی در موش‌ها کاهش یافته و بینایی آنها از
طریق جلوگیری از آسیب دیدن گیرنده‌های نوری شبکیه حفظ شد. با وجودی که استروئید
تنها یک حفاظت موقتی ایجاد می‌کند، این روش درمانی به‌صورت کلی موجب رفع التهاب
عصبی می‌‌شود.

جزئیات این کار در مجله Biomaterials منتشر شده است.