مطالعاتی درباره اصطکاک در مقیاس نانو

زمانی که پدیده اصطکاک در مقیاس نانو مورد بررسی قرار می‌گیرد بسیار پیچیده می‌شود. در این هنگام دو ماده تنها روی هم کشیده نمی‌شوند بلکه کمی روی هم بالا و پایین خواهند رفت. این موضوع تئوری قدیمی اصطکاک را که از سال ۱۶۹۹ مطرح شده را کامل می‌کند. این پدیده اخیرا توسط یک گروه تحقیقاتی در دانشگاه لوون مورد بررسی قرار گرفته است.

زمانی که پدیده اصطکاک در مقیاس نانو مورد بررسی قرار می‌گیرد بسیار پیچیده
می‌شود. در این هنگام دو ماده تنها روی هم کشیده نمی‌شوند بلکه کمی روی هم
بالا و پایین خواهند رفت. این موضوع تئوری قدیمی اصطکاک را که از سال ۱۶۹۹
مطرح شده را کامل می‌کند. این پدیده اخیرا توسط یک گروه تحقیقاتی در
دانشگاه لوون مورد بررسی قرار گرفته است.

اصطکاک نیرویی است که با کشیده شدن یک سطح روی سطح دیگر ایجاد می‌شود
همچنین با حرکت یک ماده از میان گاز یا مایع نیز پدیده اصطکاک بوجود می‌آید.
تاکنون تئوری که برای توضیح این پدیده ارائه شده تکه‌تکه است. فیزیک‌دانان
فرانسوی، گویلائوم آمونتوس و چارلز آگوست کولومبو به ترتیب در اواخر قرن ۱۷
و اواسط قرن ۱۸ روی این موضوع کار کردند. آنها تلاش کردند تا توضیحی برای
مقاومت اصطکاک ارائه کنند. مقاومت اصطکاکی توضیح می‌دهد که چرا کشیدن اجسام
سنگین روی یک سطح دشوارتر از کشیدن یک صندلی است، چرا با افزایش وزن یک جسم
مقاومت آن نیز افزایش می‌یابد.

 
کف کابینت روی کف زمین از چپ به راست و از راست به چپ به حرکت در می‌آید در این
هنگام وزن کابینت به‌صورت عمودی روی کف کابینت و کف زمین است در صورتی که حرکت‌ها
به‌صورت چپ به راست و برعکس است. این فشار وزن یک نوع رفتار نرمال است که موجب می
شود تا دو سطح به‌سوی هم فشرده شده و مقاومت اصطکاک در آنها افزایش یابد. اگر یک
صندلی و کابینت را روی چرخ بگذاریم و آن را در یک سربالایی هل دهیم، نیروی مورد
نیاز برای هل دادن کابینت بیشتر از صندلی است.

براساس توضیحات گویلائوم آمونتوس و چارلز آگوست کولومبو، زبری دو سطح عامل این
اتفاقات است. هنگامی که دو سطح روی هم کشیده می‌شوند زبری نقش مهمی ایفا می‌کند.
این تئوری به تئوری برآمدگی شهرت یافته است زیرا برآمدگی‌های سطحی موجب سایش می‌شود.

در قرن بیستم مشخص شد که این تئوری نمی‌توان جامع باشد. یک گروه تحقیقاتی در بلژیک
آزمایشات بسیار دقیقی را برای مطالعه این پدیده در سطح اتمی ترتیب دادند. آنها از
حسگرهای بسیار دقیقی برای این کار استفاده کردند. نتایج کار آنها موجب ترسیم نقشه‌
نیروی اصطکاک شد. یکی از مسائلی که پیش از این نادیده گرفته شده بود میزان اصطکاک
در حرکت‌های ۵ تا ۵۰ نانومتر بوده است. این گروه تحقیقاتی به بررسی این جنبه از
اصطکاک پرداختند. آل بندر و همکارانش در این تیم تحقیقاتی معتقدند که اصطکاک متشکل
از دو پدیده است: اول چسبندگی دو سطح و دوم تغییر شکل حاصل از زبری و شیب سطح.