پژوهشگران دانشگاه استنفورد در مقالهای که اخیرا در نشریه Nature Medicine به چاپ رساندند نشان دادند که با استفاده از نانوذرات مهندسی شده میتوان تومورهای مغزی را با دقت بالایی زدود. این روش جدید درمان بیمارانی را که دارای سرطان مغزی کشندهای هستند را بهبود میدهد.
استفاده از نانوذرات طلا برای درمان سرطان مغز
در آمریکا سالانه حدود ۱۴۰۰۰ نفر دچار سرطان مغز میشوند که از این تعداد حدود ۳۰۰۰ نفر گیلیوبلاستوماز هستند که بدخیمترین نوع این سرطان محسوب می شود. پیشبینی زمان زنده ماندن کسانی که دچار این نوع سرطان هستند بسیار سخت است اما بهصورت میانگین این بیماران بدون درمان تنها سه ماه زنده میمانند. با جراحی میتوان این مدت زمان را به نزدیک یک سال رساند.
یکی از دلایل کم بودن شانس زندگی در بیماران آن است که حتی ماهرترین جراحان نیز قادر به زدودن تومور از سلولهای مغز نیستند. پس از جراحی سلولهای سرطانی باقی مانده قادراند تکثیر یافته و جای سلولهای زدوده شده را پر کنند که به آن میکرومتاستاز گفته میشود. مشاهده میکرومتاستازها با چشم غیر مسلح امکانپذیر نیست.
اخیرا روشی مبتنی بر نانوذرات ارائه شده است که با استفاده از آن میتوان تومورها را قبل و در حین جراحی تصویربرداری کرد. نانوذرات مورد استفاده در این روش از جنس طلا بوده که با عوامل شیمیایی پوشانده شده است.
گامبهیر از محققان این پروژه میگوید ما فرض کردیم که این ذرات تنها به بافتهای سرطانی بیمار نفوذ میکنند نه سلولها سالم. از آنجایی که رگهای خونی تغذیه کننده تومور دارای نشت هستند بنابراین این ذرات میتوانند شانس خروج از رگ و وارد شدن به تومور را داشته باشند که با پوشش منحصر به فرد خود میتوانند به تومور متصل شوند. پس از اتصال میتوان با روشهای مختلف تصویربرداری جای آنها را مشخص کرد و نتیجه جراحی را بهبود داد.
یکی از این روشها MRI است که با آن میتوان مرز تومور را مشخص کرد اما در حین جراحی امکان تعیین دقیق محل تومور وجود ندارد. با استفاده از نانوذرات دارای پوشش گادولینیوم و مواد شیمیایی کنتراست دهنده MRI میتوان این مشکل را حل کرد.
روش دوم تصویربرداری فتواکوستیک است که در آن پالسهای نوری با استفاده از هسته نانوذرات طلا جذب میشوند. با گرم شدن نانوذرات، سیگنالهای فراصوت تولید میشوند که این سیگنالها قابل تبدیل به تصویر است. این روش حساسیت زیادی دارد بنابراین میتوان برای زدودن توده تومور مورد استفاده قرار گیرد.
روش سوم تصویربرداری رامان میباشد که در آن نانوذرات طلا قادرند سیگنالهای کم رمق رامان را تقویت کرده و با استفاده از میکروسکوپ ویژهای آنها را ضبط کرد.