نانوکامپوزیت ایرانی مورد استفاده‌ دندانپزشکان ساخته شد

محققان پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران با تولید نانوذرات سیلیکای متخلخل به عنوان پرکننده کامپوزیت‌های دندانپزشکی توانستند خواص مطلوبی به این کامپوزیت‌ها بخشند. کامپوزیت‌های دندانپزشکی در زمینه‌های ترمیمی و زیبایی کاربردهای فراوانی دارند.

با توجه به مصرف رو به گسترش این کامپوزیت‌ها، تلاش‌های زیادی برای بهبود خواص فیزیکی-مکانیکی آنها در حال انجام است. امروزه مطالعات برای تقویت این کامپوزیت‌ها در راستای ساخت رزین‌ها و یا فیلرهای جدید با خواص بهبود یافته است. نانوساختارها از این جمله مواد هستند.

با وجود این که اضافه کردن نانوذرات به کامپوزیت باعث بهبود خواصی چون مدول، استحکام خمشی، چقرمگی و… می‌شود، با معایبی نیز همراه است. از معایب آن می توان به سطح ویژه بالای آن اشاره کرد که باعث جذب بیشتر آب به خود و تخریب سطح رزین-ماتریس شود. از دیگر معایب آن ویسکوزیته بالای آنهاست که عملیات مورد نیاز بر روی دندان را سخت‌تر می‌کند. علاوه بر این‌ها ضعف اصلی اضافه کردن نانوذرات به عنوان پرکننده به کامپوزیت‌ها عدم پخش مناسب نانوذرات در کامپوزیت است که این مورد نیز ناشی از سطح ویژه بالا نانوذرات می‌باشد. این عدم پخش مناسب در ماتریس نیز باعث باقی ماندن ضعف‌هایی در بخشی از کامپوزیت شده و باعث تخریب آن منطقه می‌شود.

محققان پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران با بررسی معایب موجود در روش تولید این نانوکامپوزیت‌ها، به روشی دست یافتند تا این معایب را در کامپوزیت حاصل کاهش دهند. آنان با تهیه نانوسیلیکای متخلخل به روش حرارتی و افزودن آن به کامپوزیت‌ها خواص مناسب‌تری نسبت به دیگر نانوکامپوزیت‌ها ایجاد کردند. آنان دلیل متخلخل کردن نانوذرات به روش حرارتی را کاهش سطح ویژه نانوذرات بیان کردند. همچنین متخلخل کردن نانوذرات به چسبندگی بیشتر آنها به کامپوزیت از طریق اتصال ریز-مکانیکی نیز کمک می‌کند.

پس از افزودن این نانوذرات متخلخل شده به کامپوزیت خواص فیزیکی-مکانیکی آن با کامپوزیت‌های حاوی ذرات میکرو و نانوکامپوزیت‌های تجاری موجود مورد مقایسه قرار گرفت. مقایسه نانوکامپوزیت داندانپزشکی تولید شده به این روش با کامپوزیت‌های حاوی ذرات میکرو، نشان داد که استحکام خمشی، مدول الاستیک و چقرمگی شکست بهتری را دارا هستند. همچنین پس از قرار گرفتن در برابر سایش مسواک سطح صاف‌تری را نشان می‌دهد. علاوه بر این تفاوتی از نظر درجه تبدیل و استحکام کششی قطری بین نانوکامپوزیت تهیه شده و نانوکامپوزیت تجاری مورد استفاده مشاهده نشد.

این دستاورد که حاصل تحقیقات دکتر محمد عطایی، دکتر ایوب پهلوان و دکتر نیلوفر معین است در مجله Dental Materials (شماره ۲، جلد ۲۸، فوریه ۲۰۱۲) منتشر شده است. علاقمندان می‌توانند متن مقاله را در صفحات ۱۳۳ الی ۱۴۵ همین شماره مشاهده نمایند.