ساخت تخته با استفاده از نانوذرات؛ جانشین آینده چوب درختان

پژوهشگران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به کمک نانوذرات رس و سیلیکا موفق به ساخت تخته تراشه جهت‌دار از چوب پالونیا شدند که با توجه به کمبود منابع جنگلی به‌خصوص درختان سیلندریک، می‌تواند بهترین جایگزین برای تخته لایه باشد.


پژوهشگران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به کمک نانوذرات رس و سیلیکا موفق به ساخت تخته تراشه جهت‌دار از چوب پالونیا شدند که با توجه به کمبود منابع جنگلی به‌خصوص درختان سیلندریک، می‌تواند بهترین جایگزین برای تخته لایه باشد. این ماده مرکب چوبی می‌تواند کاربردهای فراوانی در ساخت منازل مسکونی، جعبه‌های بسته‌بندی، اسباب و اثانیه، سقف، پشت بام، کف و سالن‌های ورزشی داشته باشد.

 

زندگی انسان‌ها و تأمین محیط زیست مناسب برای آنها منوط به استفاده مناسب از منابع طبیعی موجود است. جنگل‌ها به عنوان یکی از مهمترین منابع چوبی شناخته می‌شود. این در حالی است که جنگل‌ها و درختان وظیفه مهمتر تصفیه هوا و تولید اکسیژن را بر عهده دارند و با مصرف این منابع ارزشمند یکی از نیازهای اولیه انسان برای زنده ماندن نیز در خطر خواهد بود. در ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه که با کمبود منابع جنگلی و چوبی برای استفاده در صنایع چوب مواجه است، تحقیقات دانشگاهی برای پیدا کردن جایگزین‌های مناسب برای این منابع در سال‌های اخیر گسترش یافته است.

 

این کار تحقیقاتی به‌وسیله‌ی ایوب سالاری، دانش آموخته‌ی کارشناسی ارشد رشته‌ی فراورده‌های چندسازه‌ی چوبی، دکتر تقی طبرسا، دکتر ابوالقاسم خزاعیان و دکتر احمدرضا سرائیان از دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان صورت گرفته است. آنان در این تحقیقات با استفاده از پالونیا موفق به ساخت تخته تراشه جهت‌دار از چوب پالونیا و تقویت آن به وسیله‌ی نانوذرات رس و سیلیکا، شدند که در سطح آزمایشگاهی با نتایج بسیار خوبی همراه بوده است.

 

ایوب سالاری در مصاحبه‌ای با خبرنگار ستاد نانو ابراز داشت: «استفاده از پالونیا به عنوان یگ گونه با رشد سریع، نه تنها می‌تواند جنگل‌ها را حفظ کند، بلکه می‌تواند کمبود مواد خام را در کشورهای کم چوب تأمین کند. این در حالی است که با بهره‌گیری از فناوری نانو و نانوذرات می‌توان مقاومت چوب‌های سبک با رشد سریعِ پانل را بهبود بخشیده و تخته تراشه‌هایی با مقاومت قابل قبول ساخت که جایگزین مناسبی برای چوب به منظور حفاظت از جنگل‌ها باشد.»

 

این پژوهشگران در این کار تحقیقاتی ابتدا به تهیه و آماده‌سازی مواد اولیه مورد نیاز این تحقیق شامل تراشه‌های چوب پالونیا، چسب اوره فرمالدهید و نانوذرات رس و سیلیکا پرداخته و سپس با ساخت تخته تراشه جهت‌دار (OSB) و تقویت آن با استفاده از نانوذرات ذکر شده به انجام آزمایشات فیزیکی و مکانیکی بر روی نمونه‌های ساخته شده، پرداختند و خواص آنها را مورد بررسی قرار دادند.

 

سالاری با اشاره به خواص مطلوب نانوذرات، به شرح مزیت‌های استفاده از نانوذرات در تخته تراشه پرداخت و ابراز داشت: «استفاده از نانوذرات باعث افزایش مقاومت‌های فیزیکی-مکانیکی محصول تولید شده خواهد شد. همچنین با توجه به تشکیل پیوند قوی بین نانوذرات و چسب، و پرشدن خلل و فرج کامپوزیت توسط نانوذرات، مسیرهای خروج گاز سمی فرمالدهید بسته شده و از انتشار آن به محیط جلوگیری می‌شود.»

 

به گفته سالاری کیفیت ماده‌ی اولیه جهت ساخت این محصول اهمیت چندانی نداشته و از این رو با توجه به کمبود منابع جنگلی به‌خصوص درختان سیلندریک، می‌تواند بهترین جایگزین برای تخته لایه باشد.

 

نتایج این کار تحقیقاتی در مجله Industrial Crops and Products (جلد ۴۲، مارچ ۲۰۱۲) و نیز مجله Journal of Wood science منتشر شده است. علاقمندان می‌توانند متن مقالات را در صفحات ۱ الی ۹ همین شماره مشاهده نمایند.