تست دیابت با استفاده از بزاق و اشک

محققان یک حسگر زیستی جدید ساخته‌اند که می‌تواند مقادیر بسیار کم گلوکز را در بزاق دهان، اشک و ادرار تشخیص دهد؛ از آنجایی که ساخت این حسگر نیاز به مراحل زیادی ندارد، امکان تولید تجاری آن با هزینه پایین وجود دارد.

محققان یک حسگر زیستی جدید ساخته‌اند که می‌تواند
مقادیر بسیار کم گلوکز را در بزاق دهان، اشک و ادرار تشخیص دهد؛ از آنجایی
که ساخت این حسگر نیاز به مراحل زیادی ندارد، امکان تولید تجاری آن با
هزینه پایین وجود دارد.

جاناتان کلاسن، دانشجوی دکترای سابق دانشگاه پوردو و محقق فعلی آزمایشگاه
تحقیقات دریایی آمریکا می‌گوید: «این یک روش غیرمخرب برای تشخیص سطح گلوکز
درون بدن است. از آنجایی که این حسگر می‌تواند گلوکز را در بزاق دهان و اشک
تشخیص دهد، شاید در نهایت بتواند به حذف یا کاهش استفاده از سوزن زدن به
نوک انگشت برای بررسی دیابت کمک کند. ما در حال اثبات کارایی این حسگر
هستیم.

 

 
 
او می‌افزاید: «بسیاری از روش‌ها گلوکز را
در خون اندازه می‌گیرند. همچنین بسیاری از روش‌های ذکر شده در مقالات نمی‌توانند
گلوکز را در بزاق دهان و اشک تشخیص دهند. ویژگی منحصر به‌فرد روش ما این
است که می‌تواند گلوکز را در هر چهار نوع مایع بدن یعنی بزاق، خون، ادرار و
اشک شناسایی کند؛ این کار قبلاً امکان‌پذیر نبوده است».

این حسگر دارای سه بخش اصلی است: لایه‌هایی از نانوورقه‌های شبیه گلبرگ‌های
کوچک رز که از گرافن ساخته شده‌اند؛ نانوذرات پلاتین؛ و آنزیم گلوکز
اکسیداز.

هر گلبرگ از چند لایه گرافن انباشته شده روی هم ساخته می‌شود. لبه‌های هر
گلبرگ حاوی پیوندهای آزاد آویزانی است که نانوذرات پلاتین می‌توانند به
آنها متصل شوند. با این کار الکترودهای حسگر شکل می‌گیرند. سپس آنزیم گلوکز
اکسیداز به نانوذرات پلاتین اتصال می‌یابد. این آنزیم گلوکز را به پراکسید
تبدیل می‌کند که یک سیگنال روی الکترود تولید می‌نماید.

آنورانگ کومار، دانشجوی دکترای دانشگاه پوردو که به‌همراه کلاسن رهبری این
پروژه را بر عهده داشته‌اند، می‌گوید: «به‌طور معمول برای تولید یک حسگر
زیستی نانوساختار باید مراحل فرایندی مختلفی را پشت سر بگذارید. از جمله
این فرایندها می‌توان به لیتوگرافی، فراوری شیمیایی، حکاکی و مراحل دیگر
اشاره کرد. ویژگی خوب این گلبرگ‌ها این است که می‌توانند روی تقریباً هر
سطحی رشد کنند و نیازی به استفاده از این مراحل ندارند؛ در نتیجه برای
تجاری‌سازی ایده‌آل هستند».

از این حسگر می‌توان علاوه بر تست دیابت، در شناسایی ترکیبات شیمیایی دیگر
برای تشخیص بیماری‌های مختلف استفاده کرد.

جزئیات این تحقیق در مجله Advanced Functional Materials منتشر شده است.