کپسول‌های پروتئینی جهت تحویل هدفمند دارو

پژوهشگران استرالیایی و فرانسوی از تکنیک جدید و ساده‌ای برای ساخت کپسول‌های ‏پروتئینی محکمی پرده‌برداری کرده‌اند که نیاز به کاتالیزورها و سایر مراحل پیچیده فرآوری ‏را مرتفع می‌کند.

پژوهشگران استرالیایی و فرانسوی از تکنیک جدید و ساده‌ای برای ساخت کپسول‌های ‏پروتئینی محکمی پرده‌برداری کرده‌اند که نیاز به کاتالیزورها و سایر مراحل پیچیده فرآوری ‏را مرتفع می‌کند. چنین کپسول‌هایی، که توخالی هستند، می‌توانند برای کاربردهای تحول ‏دارو ایده‌آل باشند. ‏

این تکنیک جدید، که توسط دامین مرتز و فرانک کاروسو از دانشگاه ملبورن استرالیا با ‏همکارانی از دانشگاه استراسبورگ فرانسه ارائه شده است، شامل پیوندهای ایزوبوتیرامید ‏‏(‏IBAM‏) به پروتئین‌ها می‌باشد. این فرآیند شامل ایجاد پیوندهای قوی غیرکووالانسی بین دو ‏ساختار است، که منتج به آرایش آزاد کپسول‌های پروتئینی توخالی در مقیاس‌های میکرون و ‏زیر میکرون می‌شود. این تکنیک ساده است و مانند تکنیک‌های متداول به هیچ کاتالیزر یا ‏رابط کووالانسی نیاز ندارد و کپسول‌های تولید شده پایدار و قوی هستند.
 ‏
مرتز توضیح داد: «مرحله اول این آرایش متشکل است از اصلاح قالب سیلیکایی با ‏گروه‌های ‏IBAM‏ و به دنبال آن جذب پروتئین در این قالب، سطح پروتئین از طریق واکنش ‏با گروه‌های آمینه می‌تواند مجددا با ‏IBAM‏ اصلاح شده و سپس با یک لایه ثانویه پروتئینی ‏روکش می‌گردد، به محض حل شدن قالب، کپسول‌های پروتئینی شکل می‌گیرند.»

این گروه استرالیایی- فرانسوی از پروتئین گولبولی سرم آلبومین انسانی در آزمایش‌های ‏خود استفاده کرد. این پروتئین از ۵۸۵ اسید آمینه تشکیل می‌شود و فراوان‌ترین پروتئین در ‏پلاسمای خون انسانی است. ‏

filereader.php?p1=main_ed14616463b35fa06
تصاویر میکروسکوپ فلورسانس از کپسول‌های پروتئینی (به ترتیب با قطرهای ‏‏۳ و ۰٫۵ میکرومتر) ساخته شده از آلبومین سرم انسانی. این کپسول‌ها می‌توانند با ‏انواعی از فاکتورهای بیولوژیکی مانند آنزیم‌ها، پلی‌ساکاریدها، یا اسید نوکلئیک‌ها ‏عامل‌دار شوند. ‏

قطر، ضخامت، و ترکیب این کپسول‌های پروتئینی می‌تواند مهندسی شود و با انواعی از ‏لیگاندهای بیولوژیکی عامل‌دار گردد. بعلاوه، آنها غیرسمی و زیست‌تجزیه‌پذیر هستند و ‏می‌توانند بسادگی در مقادیر زیاد ساخته شوند. چنین کپسول‌های عاملدار شده با آنزیم‌ها، ‏اسید نوکلئیک‌ها و قندها می‌توانند کاربردهایی در تحویل هدفمند دارو داشته باشند. ‏

این گروه در حال برنامه‌ریزی برای بررسی جزئیات بیشتر برهم‌کنش بین ‏IBAM‏ و ‏پروتئین‌ها است. این پژوهشگران سال گذشته گزارشی از آرایش‌های ساخته شده از ‏IBAM‏ و ‏زیست‌مولکول‌های مختلف مانند پروتئین‌ها، اسید نوکلئیک‌ها، و پلی‌ساکاریدها ارائه کردند. ‏آنها اخیرا نشان داده‌اند که کپسول‌های پروتئینی مشابه می‌توانند با داروهای ضدسرطان پر ‏شده و تحت شرایط بیولوژیکی – برای مثال از طریق تخریب پروتیز ‏‎(protease)‎‏ – آزادسازی ‏شوند. ‏

این پژوهشگران جزئیات نتایج کار تحقیقاتی خود را در مجله‌ی ‏ACS Nano‏ منتشر ‏کرده‌اند.‏